T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
124 
 
 
4.23-rasm.
 Poligonlarni chegaralash chiziqlari topologiyasi 
(Manba: Longley, 2005)
 
Topologik jihatdan bir-biriga fazoviy bogʻliq obyektlarni yaratish va ularni 
saqlash  birmuncha  qulayliklarni  beradi.  Topologiyani  qoʻllaganda  ma’lumotlar 
samaraliroq  saqlanadi.  Bu,  oʻz  navbatida,  ma’lumotlar  qayta  ishlovini 
tezlashtirishga  yordam  beradi  va  katta  hajmdagi  ma’lumotlar  toʻplamini  qayta 
ishlash osonlashadi.  
Topologiya  mavjudligi  turli  xil  tahliliy  ishlarni  bajarishga  yordam  beradi, 
jumladan,  chiziqlarni  koordinata  turiga  bogʻlab  oqim  modelini  hosil  qilish 
mumkin. Arc/Info dasturi doirasida 3 ta topologik tamoyil oʻrganiladi: 
1.
 
Yoy va chiziqlar bir-biri bilan tugun (
node
) orqali bogʻlanadi. 
2.
 
Shaklni  chegaralab  turgan  yoy  chiziqlar  poligonni  koʻrsatib  beradi 
(shakl va maydonlarni koʻrsatish).
 
3.
 
Yoy chiziqlar yoʻnalishga hamda oʻng va chap taraflarga ham ega. 
 
Topologik  operatsiyalardan  keyingi  muhim  bosqichlardan  biri  bu  overley 
(qatlamlar) operatsiyalaridir. Topologik operatsiyalar ushbu operatsiyalarga misol 
boʻla oladi. Bunda ikki yoki undan ortiq qatlamlar oʻzaro ustma-ust tushiriladi va 
kerakli ma’lumotlar toʻplami hosil qilinadi.  

---