T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
121 
 
 
4.21-rasm.
 Buferlangan kimyoviy moddalar joylashgan ombor va kasalxona
 
(Manba: Internet)
 
 
Bufer  operatsiyasining  aniqligi  mavjud  fazoviy  ma’lumotning  sifatiga 
bogʻliq  boʻladi.  Bunday  ma’lumotning  sifatiga  manba  aniqligi,  ya’ni  kartalar  va 
kosmik  suratlar  aniqligi  ta’sir  koʻrsatadi.  Bundan  tashqari,  ma’lumot  olish  va 
ularni  qayta  ishlash  jarayoni  boʻlgan  raqamlashtirish,  suratlarni  deshifrlash  va 
kartalar  koordinatalarini  oʻzgartirish  kabi  jarayonlar  ham  sifatga  sezilarli  ta’sir 
koʻrsatishi  mumkin.  Buferlash  operatsiyasini  ham  rastr,  ham  vektor  formatdagi 
kartalarda amalga oshirish mumkin.  
Topologiya
 – 
bu geometrik jihatdan bir-biriga bogʻliq boʻlgan shakllarning 
majmuasi va ilmidir. Topologik modellar kartalar elementi va kartani toʻlaligicha 
grafik ravishda tasvirlashga imkon beradi. GATning boshqa dasturiy tizimlardan 
farqi ham aynan topologiyalar bilan ishlashga moʻljallanganligidadir. Topologiya  
obyektlarning fazoviy bogʻlanishlarini aniqlovchi jarayondir. Shuni aytish joizki, 
kartalardagi chiziqli va maydonli obyektlar uchun topologiya tushunchasi turlicha 
qoʻllaniladi.  Masalan,  chiziqli  obyektlarning  topologiyasi    chiziqlar  toʻplamida 
ularning  bir-biriga  aloqadorligi,    yoʻnalishi  va  uzunliklari  aniqlanganda 
qoʻllanilsa,  maydonli  obyektlar  topologiyasi  deganda  maydonlarning  mazmuni, 
bir-biriga nisbatan joylashuvi (qoʻshni joylashuvi) kabilar tushunilishi zarur.  

---