T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

GPS  qurilmasi  orqali  ma’lumot  olish. 
GPS  qurilmasi  orqali  GAT 
dasturlariga  ma’lumot  olish  turli  xil  usullar  bilan  amalga  oshirilishi  mumkin. 

---

 
Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
81 
 
Masalan,  syomka  qilingandan  soʻng  maxsus  dasturlar  yordamida  GPS 
qurilmasining  xotirasidagi  ma’lumotlarni  qayta  ishlash    va  bu  ma’lumotlarni 
GAT  dasturlariga  joʻnatish  yoki  toʻgʻridan  toʻgʻri  maxsus  GATning  ichida 
joylashgan dasturlar orqali qayta ishlash mumkin. Hozirgi kunda yer resurslarini 
boshqarish tashkilotlarida ishlatilayotgan Panorama dasturida ham shunday dastur 
mavjud  va  bu  ma’lumot  olish  NMEA  0183  tizimi  orqali  amalga  oshiriladi. 
NMEA  0183  bu  GPS  navigatsiya  qabul  qilgichlari  va  undan  foydalanuvchilar 
oʻrtasidagi  ma’lumotlar  almashinuvini  uzatuvchi  format  turidir.  GPS  import 
dasturi orqali koordinatalar dasturi File/Import from/GPS Koordinates/NMEA or 
File/Refresh/Koordinates GPS/NMEA orqali amalga oshiriladi.  
 
3.11-rasm.
 Trimble GeoXH GPS qurilmasi (
Manba
: 
Trimble veb - sahifasi
)
 
Import  rejimi  orqali  karta  yangidan  hosil  qilinishi  mumkin.  Yangilanish 
mobaynida  obyektlar  berilgan  kartaga  yoziladi.  Kiruvchi  ma’lumot  sifatida 
NMEA  0183  format  protokoli  yozuvlarga  ega  boʻlgan  matnli  fayl,  shuningdek, 
uch oʻlchamli koordinata sistemasiga ega boʻlgan nuqtali yoki chiziqli (maydonli) 
obyektlar  xizmat  qiladi.  Hosil  qilinayotgan  obyekt  turi 
dastur  dialog
  oynasidan 
tanlanadi.  Bunda  bir  xil  koordinatali  ketma-ket  kelgan  yozuvlar  oʻtkazib 
yuboriladi.  Agar  yangilanayotgan  kartalar  proyeksiyasi  WGS-84  ellipsoidida 
boʻlsa,  u  holda  geodezik  koordinatalar  oʻzgartirilmasdan  yoziladi,  aks  holda 
koordinatalar Krasovskiy ellipsoidi sistemasiga oʻzgartiriladi.  

---