T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

  masofadan  zondlash  bu  obyektning 
fizik, kimyoviy va biologik xossalarini bevosita masofadan turib oʻlchashdir
. 
Oldingi  boblarda  tiniqlikning  fazoviy,  spektral  va  vaqtli  turlarga 
boʻlinishini koʻrib oʻtgan edik.  
Fazoviy  tiniqlikda  muhim  koʻrsatkichlar  bu  obyektning  yoʻl  qoʻyiladigan 
aniqlikdagi  tasvir  oʻlchami  va  eng  muhim  oʻlchov  koʻrsatkichi  esa    bu  uning 
piksel  oʻlchamidir.  Sun’iy  yoʻldoshdan  olingan  suratlar  odatda  0,5  m  dan  1  km 
gacha oʻlchamdagi piksellarga ega boʻlgan tasvirlar hisoblanadi. 
Aerofotosyomka  suratlarini  oladigan  kameralarning  sifat  tiniqligi 
(resolution)
  odatda  0,1m  dan  5m  oraliqda  boʻladi.  Tasvir  oʻlchamlari  sensorlar 
turiga  qarab  turlicha  boʻlishi  mumkin.  Odatdagi  farq  900  ga  900  dan  boshlab 
3000 ga 3000 gacha pikselda boʻlishi mumkin. Sensorlarning umumiy masofadan 
zondlash  kengligi  odatda  9x9  km  dan  200x200  km  gacha  boʻladi.  Spektral 
tiniqligi  oʻlchangan  elektromagnit  spektrning  bir  qismigagina  aloqadordir.  Turli 
obyektlar  har  xil  turdagi  radiatsiya  miqdorini  va  turini  tarqatganligi,  yutganligi 
uchun elektromagnit spektrlarning qismiga qarab qaysi boʻlimni qoʻllash muhim 
ahamiyatga ega. Masofadan zondlash tizimlari ma’lum diapazonda tarqalayotgan 
toʻlqinlarning  bir  qismi  yoki  bir  qancha  qismlarini  olgan  holda  ham  ishlashi 
mumkin.  Yuqoridagi  fikrlarning  barchasi  sun’iy  yoʻldosh  orqali  ma’lumot  va 

---