T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
54 
 
koordinata sistemasi matematik hisoblashlarda Krasovskiy ellipsoidini matematik 
asos  sifatida  qoʻllaydi.  Agar  siz  ArcGIS  dasturida  yaratayotgan  kartangiz 
mahalliy  koordinata  sistemasiga  mos  kelishini  xohlasangiz,  unda  dasturdagi 
parametrtlarni  mos  ravishda  toʻgʻrilashingiz  zarur  boʻladi.  Ushbu  ishlar  GPS  va 
GNSS  qurilmalarida  ham  bajarilishi  mumkin.  Bu,  oʻz  navbatida,  keyinchalik 
WGS-84 dan yana mahalliy koordinata sistemasiga oʻtmaslik uchun bajariladi.  
Hozirgi  kunda  ishlab  chiqarilayotgan  GPS  va  GNSS  qurilmalar  hamda 
dasturlarda SK-42 ning parametrlari (3 ta va 7 ta) avtomatik tarzda kiritilgan yoki 
mavjudlaridan  tanlanishi  mumkin.  Ammo  uning  parametrlarini,  ya’ni 
markazlashgan  ellipsoiddan  siljish  qiymatlarini  bilib  qoʻyish  geoinformatika 
mutaxassisi  uchun  muhimdir.  Ba’zi  qurilmalardagi  avtomatik  kiritish  usuli 
ishlamagan  yoki  SK-42  ning  siljish  qiymatlari  kiritilmagan  taqdirda,  qoʻl 
yordamida  kiritish  zarur  boʻlib  qolishi  mumkin.  Shunday  holatlarda  quyidagi 
qiymatlardan foydalanish muhim sanaladi: 
2.2-jadval