T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
28 
 
3.  Ma’lumotlarni  sinxron  texnologiyada  tasvirlash,  bir  vaqtning  oʻzida 
tarkibida  bir  xil  ma’lumotlarga  ega  bir  nechta  oynalarni  ochish  imkoniyati 
mavjud, hatto bir oynada ma’lumotlarni oʻzgartirish natijasida avtomatik ravishda 
boshqa oynalarda ham oʻzgarish kuzatiladi.  
4.  Rastr  ma’lumoti  bilan  ishlash.  Koʻrilayotgan  dasturda  rastr 
ma’lumotlarini  ishga  tushirish  va  geografik  proyeksiyalarga  bogʻlash  yetarli 
darajada  sodda  keltirilgan.  Muhim  jihati  shundaki,  foydalanuvchi  kamida  3  ta 
koordinata  nuqtalarini  bilishi  lozim.  Hozircha  bu  dasturda  rastr  ma’lumotlarini 
burish  va  choʻzish  imkoniyati  mavjud  emas,  ammo  bu  masalalar  ushbu  dastur 
foydalanuvchilari tomonidan yozilgan ilovalarda mavjud.  
5.  Ma’lumotlarni  vizuallashtirish.  Bu  tartib  foydalanuvchiga  jadval 
koʻrinishidagi  ma’lumotlarni  har  xil  koʻrinishda  koʻrsatish  imkoniyatini  beradi. 
Misol  uchun,  belgilar,  diagramma,  rang  berilgan  maydon  va  chiziqli  obyekt  va 
boshqalarni masshtablangan usulda koʻrish mumkin.  
Kartada  ma’lumotlarni  tasvirlashda  foydalanuvchi  raqam  koʻrinishidagi 
ma’lumotlarni emas, balki uning orqasida turgan kartani koʻradi. 
6. 
Geoaxborot 
tahlil 
vositalari. 
ArcView 
dasturida 
bufer 
(loyihalashtirilayotgan)  chegarani  hosil  qilish,  ishlab  chiqarish  obyektlarini 
shakllantirish, obyektlarni hosil qilish va oʻzgartirish, grafik tahrirlash va boshqa 
imkoniyatlarni beradi. 
Foydalanuvchi  mavzuli  kartalarni  hosil  qilish,  yaratish  va  saqlash,  rang 
berish  va  parametrlarga  bogʻliq  holda  geografik  obyektlarni  rasmiylashtirish 
imkoniyatiga ega. 
7.  Geografik  obyektlarni  guruhlashtirish.  Bu  vositalar  turli  vaziyatlarni 
tezkor tahlil va prognoz qilish imkoniyatiga ega. 
8. Hisobotlar va nashrlar hosil qilish. ArcView dasturida turli koʻrinishdagi 
printer  qurilmalaridan  karta  boʻlagi,  jadval,  grafik  va  yozuv  koʻrinishidagi 
hisobotlar  hosil  qilish  va  nashrga  berish  mumkin.  Standart  drayverlari  orqali 
xulosa nashrga beriladi.  

---