T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
155 
 

 
Foydalanuvchilarning  ma’lumot  olish  imkoniyatining  chegaralanganligi. 
Foydalanuvchilar  uchun  kerakli  miqdorda    trening  kurslari  tashkil 
qilinmaganligi,  zaruriy  oʻquv  qoʻllanmalari  bilan  kam  ta’minlanganligi 
ularning keskin kamayib ketishiga olib keladi.  
 
5.7.
 
Raqamli kartalarni ishlab chiqarish qoidalari 
 
Raqamlashtirish
  (
digitizing
)  –  oddiy  (analog)  ma’lumotlarni  kompyuter 
tizimida 
saqlay 
oladigan 
raqamli 
koʻrinishga 
keltirish 
jarayonidir. 
Raqamlashtirishda  digitayzer  (raqamlovchi)  (5.14-rasm),  GATdagi  dasturiy 
ta’minotlar, skanerlar va boshqa raqamlovchi qurilmalar qoʻllaniladi.  
 
5.14-rasm.
 Kichik raqamlovchi interaktiv doska 
(Manba:Samardak, 2005) 
Raqamli  karta
  (
numerical,  digital  map
)  –  kartalarni  proyeksiyalashda, 
koordinata  va  balandlik  sistemasini  aniqlashda  qabul  qilingan  kartografik 
generalizatsiyalash  qonunlari  asosida  tashkil  etilgan  yuzaning  raqamli  modeli. 
Boshqacha aytganda, raqamli karta bu raqamli kartografik ma’lumotdir. Raqamli 
karta  kartografiyalash,  karta  aniqligi,  generalizatsiya,  shartli  belgilar  tizimining 
barcha  me’yorlari  va  qoidalari  asosida  yaratiladi.  Raqamli  karta  oddiy  qogʻozli, 
kompyuter  va  elektron  karta  yaratishda  asos  boʻlib  xizmat  qiladi  hamda 
kartografik  ma’lumotlar  bazasi  tarkibiga  kiradi.  Shu  bilan  birga  GAT 
ta’minotining  muhim  elementlaridan  hisoblanib,  bir  vaqtning  oʻzida  GAT 
jarayonlarining natijasi ham boʻlishi mumkin. 

---