T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
153 
 
ta’minotning  samaradorligi  oʻrganib  chiqiladi  hamda  keyingi  katta  loyiha  uchun 
moslanib, kamchiliklar boʻlsa, bartaraf qilinadi.  
12-bosqich.  Zaruriy  tizimni  sotib  olish:
  barcha  hisob-kitoblar  qilib 
boʻlinganidan  keyin  katta  masshtabdagi  loyihani  amalga  oshirish  uchun  zarur 
boʻlgan  kompyuter  qurilmalari  (raqamlovchi  qurilmalar,  skanerlar,  printer  va 
plotterlar) va dasturiy ta’minotlar sotib olinadi. 
 
13-bosqich. 
Agar kerak boʻlsa,
 trening kurslarini
 tashkil etish zarur. 
14-bosqich. Ma’lumotlarni kiritish.  
15-bosqich. Loyihaning kundalik ishlashini boshqarib turish. 
Geoaxborot  tizimi  loyihasini  muvaffaqiyatli  amalga  oshirish  uchun 
quyidagi 6 ta omil katta ahamiyatga ega hisoblanadi: 
1.
 
Ma’lumotni  kiritish.  Geoaxborot  tizimida  ma’lumotlarni  toʻplash  va 
kiritish  umumiy  loyihaga  ketadigan  xarajatning  80%ini  tashkil  etgani  uchun  bu 
birinchi omil hisoblanadi. Geofazoviy ma’lumotni tanlash va tasniflashga koʻproq 
e’tibor  qaratilishi  zarur.  Bu,  oʻz  navbatida,  kelgusi  bosqichdagi  raqamlashtirish 
jarayoniga ham ta’sir koʻrsatadi. 
2.
 
Ma’lumotlar bazasini boshqarish. Bunda asosiy e’tibor ma’lumot sifatiga 
va davriy ravishda yangilab turilishiga qaratilishi lozim. 
3.
 
Loyihaning  muvaffaqiyatli  amalga  oshirilishi  uchun  nafaqat  katta 
boshqaruvchilar, balki texnik xodimlar ham koʻproq  e’tibor qaratmogʻi lozim. 
4.
 
Agar  tanlangan  dasturning  kerakli  amaliy  masalalarni  hal  qilishga 
imkoniyati  yetmasa,  unda  mutaxassislar  yordamida  zaruriy  yechimlar  ishlab 
chiqilishi lozim. 
5.
 
Ma’lumotni birgalikda  ishlab  chiqish  ma’lumot  kiritishga sarflanadigan 
umumiy  xarajatni  kamaytiradi  va  oʻz  navbatida,  ma’lumot  bazasini  ishlatishga 
zamin yaratadi.  
6.
 
Ta’lim  va  trening  geoaxborot  tizimi  mazmuni,  maqsadi  va 
texnologiyasini tushunishda juda muhim hisoblanadi. Bunda trening kurslari 3 ta 
bosqichda:  foydalanuvchilar,  mutaxassislar  va  texniklar  uchun  moʻljallab 
oʻrgatilishi zarur.   

---