T. Qudratov N. Fayziyeva


 Sotilgan mahsulotlar  rentabelligini  tahlil qilish



Download 1,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet113/161
Sana31.12.2021
Hajmi1,95 Mb.
#209125
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   161
Bog'liq
iqtisodiy tahlil nazariyasi

16.3. Sotilgan mahsulotlar  rentabelligini  tahlil qilish  
uslubi. 
Sotilgan  mahsulotlar rentabelligi jami  bo’yicha ham, har bir mahsulot turi 
bo’yicha ham tahlil qilinadi. Buning uchun solishtirish usuli yordamida hisobot yilidagi 
rentabellik darajsini bazis yilidagi  rentabellik darajasi qiyoslab, umumiy o’zgarishi 
aniqlanadi, so’ngra ushbu o’zgarishning sabablari omillar ta’sirlarini hisoblash orqali 
aniqlanadi. Omillar ta’siri “Zanjirli bog’lanish” usuli  yordamida hisoblanadi.  
Mahsulotlar turi bo’yicha rentabellikni tahlil qilish quyidagi uslubiy  ketma-
ketlikda amalga oshiriladi: 
Har bir  sotilgan mahsulot turi bo’yicha rentabellik darajasi bazis va hisobot yillari 
uchun  quyidagi formulalar  asosida aniqlab olinadi:  


84 
 
 
Bunda,
Hisobot va bazis yillardagi bir birlik mahsulot bahosi., 
            
 Hisobot va bazis yillardagi bir birlik mahsulot tannarxi. 
Hisobot yilidagi rentabtllik darajasini  rejadagi yoki bazis yilidagi rentabellik  
darajasiga solishtirib o’zgarish aniqlanadi:  
 
Shartli rentabellik darajasi hisoblab olindi: 
 
Rentabellik darajasi o’zgarishiga omillar ta’siri aniqlanadi: 
1) O’rtacha sotish bahosi o’zgarishining  ta’siri: 
 
2) tannarx o’zgarishining ta’siri. 
 
Omillar ta’siriga  baho beriladi va rentabellik darajasini oshirish  bo’yicha xulosa 
qilinadi. 
Xo’jalik  yoki tarmoq bo’yicha rentabellik  darajasiningtahlilini quyidagi formuladan 
foylanaib, amalga oshirish mumkin: 
 
Bunda,  -i-turdagi sotilgan mahsulot miqdori, 
             -i-turdagi 1 s mahsulot tannarxi, 


85 
 
            - turdagi 1 s mahsulot bahosi, 
Ushbu  formula  yordamida  bazis  va  hisobot  yillari  uchun  rentabellik  darajalari 
hisoblab  olinadi  va  solishtirish  orqali  umumiy  o’zgarishi  aniqlanadi.  Ushbu  o’zgarish 
uch omil hisobiga sodir bo’ladi. 
1.Sotilgan mahsulotlar strukturasining  o’zgarishi hisobiga; 
2.Mahsulotlar o’rtacha sotish baholarining  o’zgarishi hisobiga. 
3.Bir birlik  mahsulotlar tannarxining  o’zgarishi hisobiga. 
Ushbu  omillarning  rentabellik  darajasining  o’zgarishiga  ta’sirini  “Zanjirli 
bog’lanish” usulidan foydalanib aniqlanadi va har birining ta’siriga baho berilib, xulosa 
qilinadi. 

Download 1,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   161




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish