T. Qudratov N. Fayziyeva

 
Mexnatning fonlar bilan qurollanishi deganda 1 hodim hisobiga to’g’ri 
keladigan asosiy fondlar hajmi tushuniladi.  
 
Bunda, 
 -asosiy ishlab chiqarish fondlarining o’rtacha yillik qiymati 
M – Kadastr maydon.,  T – Xodimlar soni.  

---

57 
 
Fondlar bilan ta’minlanishi va mehnatning qurollanish ko’rsatgichlari dinamikasini 
tahlil qilish uchun solishtirish, qayta hisoblash va zanjirli bog’lanish usullaridan 
foydalaniladi. Birinch inavbatda ko’rsatgichlarning o’zlari hisoblab, olinadi. So’ngra 
ularni solishtirish orqali o’zgarishi aniqlanadi. Undan keyin o’zgarishga omillarning  
ta’siri yuqoridagi usullarning biridan foydalanib, aniqlanadi, omillar ta’siriga baho 
berilib, xulosa qilinadi 
Ishlab chiqarish hajmi va uning samaradorligini oshirishda asosiy ishlab chiqarish 
fondlaridan samarali foydalanish katta ro’l o’ynaydi. Asosiy ishlab chiqarish 
fondlaridan foydalanish samaradorligi quyidagi ko’rsatgichlar bilan ifodalanadi: 
1) Fond qaytimi:  
  
2) Fond sig’imi:   
  
3) Fond rentabelligi:   
  
Bunda, 
 – yalpi mahsulot; 
 -yalpi daromad;  
 -sof foyda; 
 -Asosiy ishlab chiqarish fondlarining o’rtacha yillik qiymati 
Asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanish samaradorligi ko’rsatgichlarini  
tahlil etish uslubini fond qaytimi  misolida  “Zanjirli bog’lanish”usulidan foydalangan 
holda  ko’rib chiqamiz. Tahlil quyidagi uslubiy ketma-ketlikda amalga oshiriladi: 
1) 
Hisobot yilidagi fond qaytimi  hajmini bazis yilidagi fond qaytimi  
ko’rsatgichiga solishtirib, umumiy o’zgarishi aniqlanadi: