T oshkent moliya instituti

Barqaror holat va kapitalni o`sishi. Har qanday vaqtda kapital iqtisodiyotning ishlab chiqarishini asosiy omilidir, lekin kapital vaqt davomida o`zgarishi mumkin va bu sabablar iqtisodiy o`sishga o`zgarishlar bo`lishi mumkin. Xususan kapitalni ikki ishchi kuchiga tasir etadi: sarmoya va qadrsizlanish. Yangi zavod va uskunalar investitsiya hisoblanib kapital hajmini oshishiga sabab bo`ladi. Kapitalni ishdan chiqishi qadrsizlanishdir va kapital hajmini tushishiga sabab bo`ladi. Keling bu kuchlarni muhokama qilaylik.
Ko`rib turganimizdek ishchi boshiga investitsiya darajasi i tenglamasi sy. Mahsulot ishlab chiqarish funksiyasi y uchun o`rnini bosuvchi ishchi boshiga kapitalning funksiyasi sifatida ishchi boshiga investitsiya bilan ifodalashimiz mumkin.
i =sf(k).
Bu tenglamada yangi kapitalni jamg`arish iga kapital hajmi k ga bog`liq bo`ladi. Bu ko`rsatkich ishlab chiqarish funksiyasi f(k)tomonidan ishlab chiqarish miqdorini k ning istalgan qiymatida anglatadi va jamg`arma va saqlash darajasi s o`rtasidagi ishlab chiqarish va jamg`armani anglatadi.



Ishchi boshiga investitsiya

ishchi boshiga ishlab chiqarish

RASM 2

Ishlab chiqarish f(k)

Investitsiya, sf(k)

Ishchi boshiga iste'mol

Ishchi boshiga ishlab chiqarish, y

Ishchi boshiga kapital, k

Ishlab chiqarish, iste'mol va Investitsiya Tejash darajasi s iste’mol va investitsiya o’rtasida ishlab chiqarishni ajratishni belgilaydi. Kapitalningistalgan darajasi k uchun ishlab chiqarish f(k), investitsiya sf(k), va iste'mol f(k) - sf(k) bo’ladi.

Ishchi boshiga investitsiya

ishchi boshiga ishlab chiqarish

RASM 11. 2

Ishlab chiqarish f(k)

Investitsiya, sf(k)

Ishchi boshiga iste'mol

Ishchi boshiga ishlab chiqarish, y

Ishchi boshiga kapital, k