T o sh k e n t irrig a tsiy a va q ishloq xo‘ja L ig in I

Tibbiy  va  ekologik  tarbiyaning  axloqiy  asoslari. 
Tibbiy  tarbi­
ya  har  doim  ham  muhim  ahamiyatga  ega  bo‘lgan  masalalardan 
bo‘lib  kelgan.  Chunki  u  inson  mavjudligining  shartlaridan  biri 
jismoniy sog‘lomligi bilan bevosita bog‘liqdir.  Shuning uchun qa- 
dimdan  ham  insonning jismoniy jihatdan  sog‘lig‘i,  mehnat,  to- 
zalik,  ozodalik  bilan  bog‘liqlikda  qaralgan.  Bu  xususda  bebaho 
qadriyatlarimizdan  biri  «Avesto»  kitobida  ham  to‘xtalib  o‘tilgan. 
Ya’ni  naslning,  zurriyodning  sog‘lom  bo‘lishi  borasida  bundan 
3000  yil  ilgari  ajdodlarimiz  qayg‘urishgan.
Fan-texnika  taraqqiyoti,  aholi  sonining  ortib  borishi,  jam i­
yatning  tabiatga  ta’sirini  kuchaytirib,  ekologik  vaziyatni  murak- 
kablashtirmoqda.  Shunga  ko‘ra,  ekologik  muvozanatni  barqaror- 
lashtirish  hozirgi  davrning  eng  muhim  muammolaridan  biriga 
aylandi.  Zero,  tabiat  insoniyat  uchun  bebaho  qadriyatdir.  Inson 
tabiat bilan  birga yashaydi.  U  tabiatga  ta’sir  etibgina  qolmasdan, 
unga  bog‘liq  hamdir.  Ana  shu  holat  kishilarning  atrof-muhitga, 
tabiatga bo‘lgan  munosabatlarini  muvofiqlashtirishni  taqozo  eta­
di.
Bugungi kunda fan-texnika jadal  sur’atlar bilan  rivojlanib,  in­
son  va  tabiat  o‘rtasidagi  tabiiy  muvozanat  buzilayotganligi  oqi- 
batida  atrof-muhitga  katta  ziyon yetkazilmoqda.  Ona tabiatga  is- 
tiqbolni  ko‘zlab  munosabatda  bo‘lish,  kelajak  avlodga  uni  go‘zal 
va tabiiyligicha  qoldirish  — bugungi  kunning  muhim vazifasi.
Markaziy  Osiyo  hududidagi  xalqlar,  shu  jumladan,  o‘zbek 
xalqi  orasida  avloddan  avlodga o‘tib  kelgan bir qoida mavjud.  Bu 
har  qanday  sharoitda  ham:  eng  kam  miqdorda  xomashyo,  vaqt
1  Mirziyoyev  Sh.  Tanqidiy  tahlil,  qat’iy  tartib-intizom,  shaxsiy javobgarlik
— har bir rahbar faoliyatining  kundalik qoidasi bo‘lishi kerak.  —Т.:  0 ‘zbekiston, 
2017.  -1 0   b.
314

---

hamda  kuch  sarflab,  ko‘proq  mahsulot  olish  qoidasidir.  Buning 
tejamkorlik,  ekologik  jihati  xalq  orasida  «uvol»  degan  so‘zning 
juda  keng  tarqalganligi va unga  amal  qilinishidan  iborat.
Insonning har qanday ekologik faoliyati o‘zini va o‘zi yashayot- 
gan  tabiiy-ijtimoiy  muhitni  axloqiy  hamda  estetik  o'zlashtirish 
jarayonidir.  Shu  jumladan,  ekologik  madaniyatni  yuksaltirish 
insonning  tabiatni  maqsadga  muvofiq  axloqiy  hamda  estetik 
o‘zlashtirishdan iborat maxsus  faoliyatidir.