T o s h k e n t d a V l a t I q t I s o d I y o t u n I v e r s I t e t I

Sof monopoliya  mahsulot o ‘mini bosadigan boshqa  mahsulot bolmagan hududlarda 
vujudga keladi.  Umuman olganda jahon va milliy bozorlarda bitta malisulotni bitta sotuvchi 
tomonidan sotilishi  kamdan-kam uchraydi.  Sof monopoliya ko'proq mahalliy bozorlarga 
xos boiadi.  Masalan, tumandagi yagona kitob magazini, yagona telefon stantsiyasi, yagona 
tish doktori, yagona jarrox yoki  bolmasa  mahalliy kommunal xo'jaligi xizmati. Yuqorida 
keltirilgan sub’ektlar bozor sharoitida  narxga ta’sir qilish  uchun  real  hokimiyatga  ega.
S of monopoliyaning  vujudga  kelishiga  ta’sir  qiluvchi  yana  bir  omil  bu  -  tarmoqqa 
kirish to'siqlarining kuchi iligi dir.  Biror mahsulotni sotishdan tushadigan iqtisodiy foyda 
yuqori  b olsa,  bu  raqobatlashgan  bozor  sharoitida  boshqa  firmalami  ham  shu  bozorga 
kirib kelishi uchun signal b olar edi. Agar monopol  firma iqtisodiy foyda olishni boshlasa, 
bu boshqa  firmalami  ham  ushbu mahsulotlami  ishlab chiqarishga undaydi.  Demak, sof 
monopoliyani  saqlab  qolish  uchun  boshqa  raqobatlashmoqchi  boigan  firmalar uchun 
maxsus to4siqlar bolishini taqazo qiladi. Tamioqqa kirish to‘siqlari  - bu monopol  firma