T o s h k e n t d a V l a t I q t I s o d I y o t u n I v e r s I t e t I

Bu  usulga  ko‘ra  atrof-muhitga chiqaradigan  har 
birlik  zararli  chiqindisi  uchun  firmalarga  to'lov  belgilanadi.  Ushbu  usul,  tajriba 
ko'rsatayaptiki,  atrof-muhitga chiqariladigan umumiy chiqindi  hajmini  kamaytirishga 
olib  keladi.  Lekin,  bu  tizimni  aniq  ishlashni  to'liq  kafolatlash  qiyin.
Tabiiy  muhitni  zararlash  huquqini  sotish. 
Davlat  ma'lum  soha  bo'yicha  zararli 
chiqindilar chiqarishning mumkin bo'lgan hajmini aniqlab, uni  ruxsatnoma  (litsenziya) 
shaklida  auktsion orqali sotadi.
Faraz  qilaylik,  davlat  chiqindilami  2000  kg dan  1000 kg gacha  tushirmoqchi.  Bu 
holda davlat bir kilogarmmdan chiqindi chiqarishga ruxsat beradigan  1000 ta  ruxsatnoma 
sotadi  (15.4-rasm).  Ruxsatnoma taklifi elastik bo'lmaganligi  uchun  muvozanat  holat
li,  nuqtada o'matiladi.
Ruxsatnomalar  soni yoki 
chiqindirlar miqdori, (kg/bir 
kunda)
15.4-rasm.  Atrof-muhitni  ifloslashga huquqning sotilishi.
nuqtada  bir  kilogramm  chiqindi  chiqarish  ruxsatnomasi  narxi  500 so'm.  Agar 
atrof-muhitni  muhofaza qiluvchi mahalliy "yashillar" harakati parti-yasi  mahalliy joyda 
ekologik vaziyatni yaxshilash maqsadida  100 ta  ruxsatno-mani sotib olib  uni sotuvdan 
chiqarsa,  bitta  ruxsatnoma narxi  ko'tarilib 600 so'mga teng bo'ladi.  Bu ushbu  usulning