T o s h k e n t d a V l a t I q t I s o d I y o t u n I v e r s I t e t I

Natijada  ish vaqti 
7
’  =24
- t 2  dan  /; 
=24-/, 
gacha qisqaradi.
13.9-rasm.  Daromad samarasi o'rnini bosish samarasidan ortiq  bo'lgan  hoi,  Ot^  0tp 
0t2 lar bo'sh  vaqt
, 
tJV,  t^N va  tjN lar ish  vaqti
.
Shaxsning bo'sh  vaqti  esa  o/:  dan  0/,  ga o'sadi.  Bo'sh vaqt qimmatini  ortishi,  ish 
haqi  oshganda  individual  shaxsning  mehnat  taklifi  chizig'i  manfiy  yotiqlikka  ega 
bo'ladi  (1 3 .10-rasm).
13.10-rasm.  Ish haqi oshganda  ish
 /rwuning qisqarish 
taklif chizig'i yotiqligi.
Ish  haqi  o'sishining dam olish  vaqti  bilan  ishlash vaqti  o'rtasidagi  nisbatga  ta ’siri.
Odatda ish haqi  oshganda  ko'pchilik ko'proq  ishlab,  ko'proq daromad olishga  harakat 
qiladi.  Lekin,  ish  vaqti  oshgan  sari  bo'sh  vaqtning  ham  qimmati  oshib  boradi.  Inson 
ma’naviy o'sishga  ham intiladi.  Demak,  ish vaqtining o'sishi o'z chegarasiga ega bo'lib, 
insonlar,  ishlab topgan daromadini  ko'proq zavq olish uchun dam olishga sarflaydilar.
Ish  vaqti  ma’lum  vaqtgacha  o'sgandan  keyingi  ish  haqining  o'sishi  ish  vaqtining 
qisqarishiga  olib  keladi.  Ish  haqi  oshganda  o'mini  bosish  samarasi  hamda  daromad 
samarasi  mavjud bo'ladi.  O'mini bosish samarasida yuqoriroq ish haqi  ishchining real

---

daromadini oshiradi.  Ishchi  ko‘p daromad olganda,  u ko'proq ne’matlami sotib olishadi