T o s h k e n t d a V l a t I q t I s o d I y o t u n I v e r s I t e t I

olayotgan  foydasi  yoki  zarari  aniqlanadi.
Chekli  xarajat 
(M C
 - 
Marginal  Cost)
  -  ishlab  chiqarish  hajmini  kichik  miqdorga 
(odatda  bir  birlikka)  oshirish  bilan  bog'liq  bo'lgan  qo‘shimcha  umumiy  xarajatdir:
Л Q  
Д Q 
AQ 
AQ 
AQ
Bu  yerda chekli  o'zgarmas  xarajat  A^ J - = °  bo'lgani  uchun,  chekli  xarajat chekli 
o'zgaruvchan xarajat 
M VC
ga teng ( л/с= 
m e ) .

---

MVC
  -  chekli  o'zgaruvchan  xarajat  bo'lib,  mahsulotni  qo'shimcha  bir  birlikka 
(A
Q)
  oshirgandagi  o'zgaruvchan  xarajatning o'sgan  qismi  д
vc.
  ga  teng.
Yuqoridagi formuladan ko'rinib turibdiki, o ‘zgarmas xaijat chekli xarajat miqdoriga 
ta’sir  qilmaydi.  Chekli  xarajat  o'zgaruvchan  xarajat  funktsiyasidan  olingan  hosilaga
Xarajatlar  funktsiyasi  grafiklari  bir-biriga  nisbatan  shunday  joylashganki, 
boshlanishda chekli xarajatlar kamayib boradi  (bu yerda asosiy sabab,  ishlab chiqarish 
masshtabi  kengayishining  musbat  samarasi  va  optimal  texnologik  ishlab  chiqarish 
hajmiga chiqish hamda o'zgarmas xarajatlarning kamayishi).  Optimal  hajmdan keyingi 
ishlab chiqarish  hajmining o'sishida kam  samarali  resurslami  ishlab chiqarishga jalb 
qilish,  ishlab  chiqarish  masshtabining  ortiqcha  kengayishi  natijasida  boshqaruv 
samaradorligining  kamayishi,  xarajatlarning ortishi  natijasida  chekli  xarajatlar o'sib 
boradi.
Umumiy,  o'rtacha,  o'zgaruvchan  vachekli  xarajatlar  grafiklarining tipikjoylashuvi