T o s h k e n t d a V l a t I q t I s o d I y o t u n I v e r s I t e t I

ko'pchilik  pasaytirishga  harakat  qilar edi.
Haqiqatda  esa,  iste’molchilar  iste’mol  qilingan  sof  ijtimoiy  mahsulot  uchun  pul 
toMaydimi, yolqmi undan naf olganligi uchun ayrim hollarda ortiqcha toMovlarsiz, bepul 
ushbu  ne’matlami  olishga  harakat  qiladi.  Ushbu  vaziyat  biletsiz  muammosini,  ya’ni 
«quyon»  muammosi  nomini  oldi.  Bu  erda  iqtisodiy  sub’ektlaming  bozoming  tozor 
mexanizmi  ishlamaydigan joylaridan  foydalanib,  boshqalar hisobidan  ko'proq  yutuqqa 
erishishga  harakat  qilishi  nazarda  tutiladi.  Biletsiz  yuruvchi  muammosi  ko'proq  katta 
iste’molchi jamoa guruhlarida yuzaga keladi, bunday guruhlarda kerakli, toMiq axborotni 
olish qiyin.  Biletsizlar muammosini  mavjudligi sof ijtimoiy mahsutloni  ishlab chiqarish 
hajmini  uning  samarali  hajmidan  kam  boMishiga  olib  keladi.  Bozor  mexanizmi  bu 
muammoni yechishga ojiz.  Ushbu xatoni tuzatishda davlatning ahamiyati nihoyatda katta.
16.2.  Bozor iqtisodiyotini  tartibga solishda davlatning  roli
Bozor  ojizligi