T o s h k e n t d a V l a t I q t I s o d I y o t u n I v e r s I t e t I

mablagMar,  xayriya,  ehsonlar hisobga  olinmagan.
Ijtimoiy sug'urtalash dasturiga ko'ra  nafaqaxo'rlar, aholining ishga yaroqsiz bo'lgan 
qismi,  boquvchisini  yo'qotgan  oila,  nogironlar  ijtimoiy  sug'urtalanadi.
Barcha  rivojlangan  mamlakatlarda  daromadlami  qayta  taqsimlash  siyosati  davlat 
tomonidan amalga oshiriladi.  Progressiv, ya’ni o'sib boruvchi soliq tizimiga ko'ra, aholining 
boy qismidan yuqoriroq foizda soliq olinsa, aholining kam daromadli qismidan kamroq 
foizda soliq olinadi. Soliq toMovlaridan tushgan daromadning bir qismi kam ta’minlangan 
aholini  ijtimoiy himoya  qilishga  sarflanadi.  Deyarli  barcha  davlatlarda aholini  ijtimoiy 
sug‘urtalash  va kam ta’minlangan aholiga  moddiy yordam berish dasturlari  mavjud.
Davlatning  aholini  ijtimoiy  himoya  qilish  dasturi  bo'yicha  ko'p  bolali  oilalarga 
yordam  beriladi,  oziq-ovqat  mahsulotlari  ajratiladi  va  boshqa  har  xil  imtiyozlar

---

belgilanadi  Davlatning daromadlami  qayta  taqsimlash siyosati  natijasida  Lorens  egri 
chizig‘i  to ‘g‘rilanib  OF  chizigM  tomonga  siljiydi,  ya’ni  Lorens  egri  chizigM 
o a b c d f
 
holatdan  о 
а
  в   с  
d
  ғ
 
holatga siljiydi (13.20-rasm).
13.20-rasm.  Daromadlaming qayta taqsimlanbhi natijasida Lorens egri chizi&ining siljishi.
Daromadlami qayta taqsimlash siyosati istiqbolda o'zini samarasini  beradi.  Nima 
uchun deganda,  kam ta ’minlangan  aholi o'qish,  bilim  olish  imkoniyatiga ega  boMadi 
va ular kelajakda jamiyat taraqqiyotiga o‘z hissalarini qo'shadilar.
Bozor munosabatlariga asoslangan jamiyat o'z a ’zolariga keng va shu bilan birga teng 
imkoniyatlar yaratadi, lekin bu imkoniyatdan foydalanish har bir shaxsning o‘ziga bogMiq.
Misol. 
20 foiz aholining kam ta ’minlangan qismi jamiyatdagi  umumiy daromadning 
10  foizini  oladi,  aholining  eng  yaxshi  ta ’minlangan  20  foiz  qismi  esa  jamiyatdagi 
daromadning 40 foizini oladi.
Berilgan ma’lumotlarga ko‘ra daromadni notekis taqsimlanish darajasini ifodalovchi 
Djini  koeffitsienti  topilsin.
Yechish. 
Berilgan m a’lumotlarga ko‘ra  Lorens egri chizigMni chizamiz.
Aholi foizi
13.21-rasm.  Lorens egri chizig'i 
Djini koeffitsienti quyidagicha topiladi:
ОУ = ^ Г ’ bU yefda  ‘S» ^ ='