T. N. Xojiyev 0 ‘zMUo'qituvchisi

yosh  mutaxassis  -   oliy  yoki  o ‘rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi
373

---

muassasasini  bitirgan,  ta’lim  muassasasini  bitirganidan  so‘ng  olgan 
ixtisosligi  bo'yicha  3  yil  ichida  ishga  kirgan  va m a’lumoti  to'g'risidagi 
hujjatda  ko'rsatilgan  ixtisosligi  bo'yicha  ishlayotganiga  3  yildan  ko‘p 
bo'lmagan 30 yoshdan oshmagan  xodim;
yoshlar  tadbirkorligi  -   yuridik  shaxs  tashkil  etmagan  holda  yosh 
fuqarolar  tomonidan,  shuningdek  ta ’sischilari  yosh  fuqarolar  bo'lgan 
yuridik shaxslar tomonidan amalga oshiriladigan tadbirkorlik faoliyati.
Qonunning  5-moddasida  yoshlarga  oid  davlat  siyosatining  asosiy 
yo'nalishlri  o'zida  insoniy  va  demokratik  jihatlar  mujassamlashtirgani 
bilan ajralib turadi:
yoshlaming  huquqlar  i,  erkinliklari  va  qonuniy  manfaatlarini 
ta’minlash;
yoshlaming hayoti  va sog'lig'  ini saqlash;
yoshlaming  m a’naviy,  intellektual,  jism oniy  va  axloqiy  jihatdan 
kamol topishiga ko'maklashish;
yoshlar uchun ochiq va sifatli ta’limni ta’minlash; 
yoshlami  ishga  joylashtirish  va  ulaming  bandligi  uchun  shart- 
sharoitlar yaratish;
yoshlami  vatan  parvarlik,  fuqarolik  tuyg'usi,  bag'rikenglik, 
qonunlarga,  milliy  va  umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida,  zararli 
ta’sirlar  va  oqim  larga  qarshi  tura  oladigan,  hayotga  bo'lgan  qat’iy 
ishonch va qarashlarga ega qilib tarbiyalash;
yoshlami  axloqiy  negizlami  buzishga  olib  keladigan  xatti- 
harakatlardan, 
terrorizm 
va 
diniy 
ekstremizm, 
separatizm, 
fundamentalizm,  zo'ravonlik  va  shafqatsizlik  g'oyalaridan  himoya 
qilish;
yoshlaming  huquqiy  ongi  va  huquqiy  madaniyati  darajasini 
yuksaltirish;
iqtidorli  va  iste’dodli  yosh  lami  qo'llab-quw atlash  hamda 
raG'batlantirish;
yoshlar  tadbirko  rligini  rivojlantirish 
uchun  shart-sharoitlar 
yaratish;
yoshlarda  sog'lom   turmush  tarziga  intilishni  shakllantirish, 
shuningdek  yoshlaming  bo'sh  vaqtlarini  mazmunli  tashkil  etish  va 
yoshlar sportini ommaviy rivojlantirish  uchun shart-sharoitlar yaratish;
yosh oilalami  m a’naviy va moddiy jihatdan qo'llab-quw atlash,  ular 
uchun  munosib  uy-joy  va  ijtimoiy-maishiy  sharoitlami  yaratish 
bo'yicha kompleks chora-tadbirlar tizimini amalga oshirish;
yoshlar ning huquqlari  va erkinliklarini  ro'yobga chiqarish sohasida
374

---

faoliyatni  amalga  oshiruvchi  xalqaro  tashkilotlar  bilan  hamkorlikni 
rivojlantirish.
Qonunning  fuqarolik  jam iyatiga  xos  boMgan  muhim  jihatlaridan 
biri —  bu  yoshlarga oid  davlat  siyosatini  amalga oshirishda  mahallalar, 
nodavlat  notijorat  tashkilotlari,  ommaviy  axborot  vositalarining  o ‘mini 
aniq  belgilab  qo‘yilganligidir.  Ayniqsa,  mazkur  tuzilmalar  huquqlarida 
yoshlarga  oid  davlat  siyosati  sohasidagi  qonun  hujjatlarining  ijro 
etilishi,  davlat  dasturlarining  va  hududiy  dasturlaming  ro'yobga 
chiqarilishi  ustidan jamoatchilik nazoratini  amalga  oshirish belgilangani 
mamlakatimizning  kuchli  fuqarolik  jamiyati  sari  intilayotganligini 
anglatadi.
Shuningdek,  qonunda  yoshiaming  huquqiy  va  ijtimoiy  himoyasiga 
alohida  ahamiyat  berilib,  unda  yosh  fuqarolaming  huquqlari  va 
erkinliklari  qonunda belgilangan  hollardan tashqari  cheklanishi mumkin 
emasligi  qayd  etildi:  ya’ni  qonunosti  hujjatlari  bilan  yoshiaming  huquq 
va 
erkinliklari 
cheklanishi 
mumkin 
emas. 
Qonunda 
ta ’lim 
muassasalarida o'qish uchun  imtiyozli  kreditlar berish, etim  bolalami  va 
ota-onasining qaramogMdan mahrum bo'lgan bolalami turar-joylar bilan 
ta’minlash,  o 'rta  maxsus,  kasb-hunar  yoki  oliy  ta’lim  muassasasini 
bitirganidan  keyin  bandlikni  ta ’minlash  bo'yicha  chora-tadbirlar ko'rish 
kabi  yoshlarni  ijtimoiy  himoya  qilishning  oldinlari  qonunda  boMmagan 
davlat kafolatlari  belgilandi.
Mustaqillik davrida yoshlar tarbiyasi,  ular orasida sog'lom  turmush 
tarzini  targ'ib  qilish,  jinoyatchilikning  oldini  olishda,  bandlikni 
ta’minlashda  Kadrlar  tayyorlash  Milliy  dasturi,  “Bola  huquqlarining 
kafolatlari  to'g'risida”,  “T a’lim  to 'g 'risid a”,  “Aholini  ish  bilan 
ta’minlash to 'g 'risid a”, “Jismoniy tarbiya va sport to 'g'risida”, “Voyaga 
etmaganlar 
o'rtasida 
nazoratsizlik 
va 
huquqbuzarliklaming 
profilaktikasi  to'g 'risid a”,  “Vasiylik  va  homiylik  to'g 'risida”gi  kabi  bir 
necha qonun va dasturlaming qabul qilinishi  muhim ahamiyat kasb etdi.