T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

Tumanli hisoblash
Tumanli hisoblash – bulutli ma'lumotlar markazlari (Data Center) va odatda 
IoT ning bir qismi bo'lgan sensorlar va qurilmalar o'rtasida oraliq bo'lgan 
taqsimlangan hisoblash tushunchasi. Ushbu tarmoq usuli IoT dasturlari va bulutli 
tizimlarning mavjud muammolarini hal qilish kerak edi. 

---

t.me/tuit_students_chanel 
30.4-rasm. Tumanli hisoblash arxitekturasi 
Tumanli hisoblashning asosiy afzalliklari:
– Kechikishning pastligi. Tumanli hisoblash geografik jihatdan oxirgi 
foydalanuvchiga yaqinroq bo'lib, so'rovlarga javoblarning kam kutilishini 
ta'minlaydi. 
– Tarmoq o‗tkazuvchanlik qobiliyati bo‗yicha muammolarning yo'qligi. 
Ma'lumotlar turli nuqtalarda to'planadi, shuning uchun uni bitta kanal orqali 
markaziy serverga yuborishning hojati yo'q va shunga mos ravishda an'anaviy 
bulutli texnologiyalar talab qiladigan aniqlik bilan kanalning o'tkazish qobiliyatini 
ta‘minlash shart emas. 
– Xavfsizlikning yuqori darajasi. Tumanli hisoblashda ma'lumotlar 
taqsimlangan hisoblanadi: ular murakkab taqsimlangan tizimda ko'p sonli 
tugunlarda ishlov beriladi. Ma'lumotlarning ushbu taqsimlanishi sizga ushbu 
tarmoqning mavjudligini (доступность) oshirishga va bitta tugun ishlamay 
qolganda yo'qolgan ma'lumotlarning miqdorini kamaytirishga imkon beradi. 
Kichik tugun o'lchamlari qo'shimcha ravishda mahalliy zaxiralash hajmini 
kamaytirishga imkon beradi, bu xizmatlarning umumiy narxiga ijobiy ta'sir qiladi. 
Shuningdek, ularni uzoq masofalarga yuborishning hojati yo'q, bu jarayonlarda 
ma‘lumotni ushlab qolish yoki ma'lumotlarni yo'qotish xavfini kamaytiradi. 
– Energiya samaradorligi: tarmoq tarkibiga kiradigan qurilmalarda 
taqsimlangan yuklama ularning amortizatsiya vaqtini oshirishga imkon beradi. 
– Masshtablilik. IoT tarmog'ida ayniqsa keng qo'llaniladigan tumanli 
hisoblashning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olsak, tarmoqqa kiritilgan 
qurilmalar soni doimiy ravishda o'sib bormoqda, deyish mumkin. Tarmoqning 

---