T. Malikov O. Olimjonov moliya

K _тq = ( _ P _м : M)  1

Bu yerda: K _тq - to’lovga qobillik koeffitsienti;

_ P _м - XYuSning barcha pul mablag’lari;

M - uzish muddati kelgan to’lovlar bo’yicha majburiyatlar.
Koeffitsientning darajasi birga teng yoki undan katta bo’lmog’i lozim. Ana shu shart bajarilsa, XYuS to’lovga qobil hisoblanadi. Agar muddati o’tgan kreditorlik qarzlarining umumiy miqdori va to’lovlarning kechikishi belgilangan me’yordan oshsa, kreditorlarning arizasiga muvofiq tegishli sud bu yerdan kelib chiquvchi barcha oqibatlarni inobatga olgan holda XYuSni bankrot deb e’lon qilish jarayonini boshlashi mumkin. Shu munosabat bilan quyi-dagilarga alohida e’tibor qaratmoq lozim:

• 
  bozorga faol kirish bilan bog’liq holda XYuS moliyaviy barqarorligining o’sishiga;
  
• 
  bankrotlikning mavjud belgilariga o’z vaqtida barham berishga (moliyaviy mustahkamlik omilini nazorat qilish);
  
• 
  investitsiyalarning qoplanish muddatlarini qisqartirishga;
  
• 
  ishlab chiqarish va tovarlar sotish xarajatlarini qisqartirish evaziga foydaning o’sishiga.
  

Bunda XYuS foydasining o’sishiga ta’sir qiluvchi barcha omillardan faol foydalanmoq lozim. Har bir guruh omillari hisobidan foyda miqdori o’zgarishining hisob-kitobi quyidagi tarzda amalga oshirilishi kerak:

- sotilayotgan mahsulot birligiga qilingan xarajatlar o’zgarishining foydaga ta’siri. Buni quyidagi tarzda aniqlash mumkin:

 F _т = (T _о - T₁ ) x Rh₁
Bu yerda:  F _т - tannarx omilining ta’siri ostida

foydaning o’zgarishi (+,-);