2. Uyga vazifani so`rab baholash: 12 daqiqa og`zaki so`rov, daftarni tekshirish, tarqatma materiallar
1. Umurtqasiz hayvonlarda ovqat hazm qilish a’zolarining tuzilishini tushuntirib bering.
2. Baliqlar bilan amfibiyalarning hazm sistemasidagi o‘xshashlik va farqlarni aniqlang.
3. Reptiliyalar bilan qushlarning hazm sistemasi o‘rtasidagi o‘xshashliklar va farqlarni aytib bering.
4. Qushlar bilan sutemizuvchilarning hazm sistemasidagi o‘xshashlik va farqlarni tushuntirib bering.
3.Yangi mavzu bayoni:15 daqiqa Organizmlarning tashqaridan qabul qilgan oziq moddalari ovqat hazm qilish sistemasida muayyan mexanik va kimyoviy o‘zgarishlarga uchraydi va o‘zlashtiriladi, ularning modda va energiya almashinuvi jarayonida ishtirok etishidan hosil bo‘lgan qoldiq moddalar ayirish organlari yordamida ajratib chiqariladi. Infuzoriyalilarda ayirish a’zosining tuzilishi biroz murakkablashgan, har bir qisqaruvchi vakuola – yig‘uvchi uzun naycha, pufakcha va chiqarish naychasidan iborat. keraksiz moddalar yig‘uvchi naycha orqali vakuola pufakchasiga yig‘iladi. Pufakcha devori qisqarib, chiqarish naychasi yordamida tashqariga chiqarib yuboriladi. Bo‘shliqichlilarda maxsu ayirish a’zosi bo‘lmaydi. Moddalar almashinuvining mahsulotlari entoderma qavati hujayralarining qisqaruvchi vakuolalari yordamida tana bo‘shlig‘iga, u yerdan tashqi muhitga chiqariladi. Yassi chuvalchanglarda ayirish sistemasi protonefridiylardan iborat. To‘garak chuvalchangda ayirish sistemasi tana bo‘ylab joylashgan ikkita uzun naydan iborat. Halqali chuvalchanglarda har bir tana bo‘g‘imida bir juftdan metanefridiylar joylashgan. Naychaning tana bo‘shlig‘ida turgan qismi voronkasimon kengaygan, kiprikli bo‘ladi.. Buyraklarning tuzilishi halqali chuvalchanglarning metanefridiylariga o‘xshash bo‘ladi. Kipriklar bilan qoplangan voronkasimon uchi yurak oldi bo‘lmasiga, ikkinchi uchi esa mantiya bo‘shlig‘iga ochiladi. Qisqichbaqasimonlarda ayirish bir juft yashil bez va ularning naychalaridan iborat. Bezlarning pufaksimon kengaygan uchi tana bo‘shlig‘ida joylashadi. Naychalar esa kalta mo‘ylovlar asosida tashqariga ochiladi. O‘rgimchaksimonlar ayirish sistemasi bir juft shoxlangan malpigi naychalaridan iborat. Malpigi naychalari ichak bo‘shlig‘iga ochiladi. Ayirish mahsulotlari kristall holda orqa ichak orqali tashqariga chiqariladi. Bu o‘rgimchaklarda suvni tejab sarflashiga yordam beradi. Hasharotlarda ayirish sistemasi malpigi naychalari bajaradi. Yuksak umurtqalilarda boshlang‘ich buyrak va birlamchi buyraklar faqat embrional davrdagina bo‘lib, keyin rudiment holga keladi. Voyaga yetganda esa, ikkilamchi buyrakdan haqiqiy buyraklar hosil bo‘ladi. Ikkilamchi buyraklarning tana bo‘shlig‘idan aloqasi uzilib, qon aylanish sistemasi bilan bog‘liqligi ortadi. Buyrakdagi nefronlar soni ham ortib boradi.