T. C. Sakarya üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ osmanli şERİyye siCİllerinde ve fetva mecmualarinda iÇKİ İÇme suçu ve cezasi

2.4 Osmanlı’da İçki İçmenin Tespiti ve İçki İçme Cezasının Uygulanışı
Araştırmada temel konumuz Osmanlı uygulaması ile Hanefi doktrini arasında ne derece 
mutabakat olduğunu tespit olduğu için Osmanlı hukuk sisteminde yarı resmi hukuk 
külliyatı olarak kabul edilen İbrahim Halebî’nin 
Mülteka el-Ebhur
ve Molla Hüsrev’in 
Düreru’l-hukkâm
adlı eserlerinde yer alan temel bilgileri zikretmemiz de yerinde 
olacaktır. Bu iki eserde içki içme cezasına dair yer alan bilgilerin hulasası şudur:
Sarhoşluk veren içkinin haram oluşunun kaynağı Kur’an-ı Kerim’dir. Bunun cezayı 
gerektiren bir suç olduğunu bildiren teşri kaynağı ise Resulullâh’ın 
“Şarap içeni dövün. 
Şayet tekrar içerse, tekrar dövün” hadisidir.”
Haddin miktarını belirleyen kaynak ise 
sahabe icmasıdır.
170
Mülteka el-Ebhur
müellifinin ifadesine göre içki ikiye ayrılır. 
Hamr’ın azı da çoğu da sarhoşluk versin ya da vermesin kesinlikle haramdır. Bir damla 
dahi içilse had uygulanır.
171
Şarap dışındaki sarhoşluk veren içkilerde ise durum farklıdır. 
Eğer kişi nebiz içip sarhoş olarak getirilirse ve bu kimsenin içki içtiğine dair iki erkek 
şahitlik yapsa ya da kendisi ikrar etse ve şarabın kokusu bulunursa had gerekir.
172
Şarap 
içen kimseye mutlaka had vurulması gerekir; şarap dışındaki içecekler için ise kişinin -
kendi rızasıyla içmesi şartıyla- sarhoş olması durumunda iki erkeğin şahitliği neticesinde 
had gerekir.
173
Molla Hüsrev’in ifadesine göre had cezası verilebilmesi için mutlaka iki 
erkek kişinin şahitlik etmesi gerekir. Bir erkek iki kadının şahitliği had cezalarında kabul 
edilmez. 
İçki içmenin şer’i cezası hür insan için 80; köle için 40 kamçıdır. Bu konuda sahabenin 
icmaı vardır. Had uygulanırken kişi ayık olmalıdır. Erkek ise iç çamaşırı hariç bütün 
elbiseleri çıkarılır ve bedenin tenasül azaları ve nazik yerleri hariç çeşitli yerlerine 
vurulur. Kadınların ise sadece kürk gibi kalın elbiseleri çıkartılır. Haddin 
170
Halebi, Multeka Tercümesi Mevkufat 1:683 
171
Halebi, Multeka Tercümesi Mevkufat 1:682 
172
Halebi, Multeka Tercümesi Mevkufat 1:682 
173
Molla Hüsrev, Dürerü’l-Hükkam fi şerhi Ğurerül Ahkam, Fazilet Yayınevi, İstanbul, 1978, s.69,70 

---

 37 
uygulanabilmesinin en önemli şartlarından biri de kişinin kendi rızasıyla müskiratı 
içmesidir.
174