T. C. NevşEHİr haci bektaş veli ÜNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

3.2.2. Pasif İstihdam Politikası 
Pasif istihdam politikaları, istihdam oluşturmak, işsiz kişilere iş bulmak ve işsizlik 
haddini düşürmek yerine, işsiz kimselere belirli bir tutarda iktisadi güvence 
sağlamaya yönelik tedbirler için istihdam probleminin olumsuz neticelerini ortadan 
kaldırmak hedeflenmektedir. Pasif istihdam politikaları, genel manada işsizlik 
sigortası ve yardımı uygulamaları olarak ortaya çıktığı görülmektedir (Koray,2005: 
225). 
Pasif istihdam politikaları gelişmiş ekonomilerde daha ağırlıklı olarak uygulanan, 
işsizlik sorunu sebebiyle meydana gelen satın alma gücünün düşmesini önleyerek 
işsizliğin sebep olabileceği toplam talep eksikliğinden kaynaklanan işsizliği 
önlemeye dair politikalardan alınmaktadır (Biçerli,2009: 222). 
Bu politikanın bir aracı olarak işsizlik sigortasıyla alakalı kanuni düzenleme Türkiye 
Ekonomisinde 25.8.1999 tarih ve 4447 sayılı yasayla faaliyete geçirilmiştir. 4447 
sayılı yasa, işsizlik sigortasıyla alakalı uluslararası belgelerde yer alan asgari teknik 
ve normları içermekte; issiz kalan kimselere belirli bir süre gelir güvencesi, yeni bir 
işe yerleştirmeyi ve işsiz kaldığı dönemi içerisinde mesleki eğitim faaliyetleri 
sağlama gibi unsurları birlikte içermektedir. İşsizlik sigortası, yasa kapsamına giren 
sigortalı isçiler için mecburi tutulmuş ve ekonomi genelinde icra edilmek üzere 1 
Haziran 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir (Güney, 2009: 154). 
3.3. İşsizlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi 
Küreselleşmenin hız kazandığı son dönemlerde işsizlik ve ekonomik büyüme 
arasındaki ilişki, birçok araştırmacının ilgi odağı haline gelmektedir. Ancak iktisat 

---

57 
yazınında işsizlik ve büyüme arasındaki ilişkinin yönü hakkında bir konsensüs 
sağlanmış değildir. 
İktisadi yapıların değiştiği, yenidünya düzeninin oluştuğu küreselleşen bir yapı 
içerisinde, ekonomilerin sürdürülebilir büyümenin arzusu içerisinde oldukları çok 
açıktır. Önemli olan nokta sürdürülebilir büyümeyi aktif istihdam politikalarıyla 
değerlendirebilmektir. Ekonomik büyüme üzerinde birçok kanaldan etkili olan 
işsizlik sorunu, politika yapıcıların dikkat etmesi gereken bir husus olarak 
görülmektedir. Bu çerçevede şu anlaşılmaktadır ki ekonomilerin temel hedeflerinden 
bir tanesi hem ekonomik büyümeyi gerçekleştirmek hem de istihdamın artmasına 
katkı sunmaktır. Bu bağlamda istihdamın artması, karar birimlerinin gelirlerinin 
artmasına neden olmaktadır. Bu durum, karar birimlerinin yurt içi ve yurt dışı 
tüketimlerini arttırmalarını beraberinde getirmekte ve ekonomide daha fazla üretim 
yapılmasına sebep olmaktadır. Dolayısıyla daha fazla üretim daha fazla işçiyle 
yapılabileceğinden, işsizlikte bir azalma kaydedileceği düşünülmektedir (Berber, 
2011: 1-16). 
Teorik beklenti her ne kadar böyle olsa da işsizlik ile büyüme arasındaki aktarım 
mekanizması farklı şekillerde de karşımıza çıkabilmektedir. Bu konuda yapılan 
çalışmalarda farklı ülke gurupları ve farklı zaman aralıklarıyla değişken sonuçlarla 
karşılaşmak mümkündür. Bunun sebepleri arasında teknolojik gelişmenin yaşanması, 
makineleşmenin artması ve yapısal reformların yaşanması gibi bir takım durumlar 
sayılabilir. İstihdamsız büyüme olarak isimlendirilen bu olgu ile teknolojik gelişimin 
makineleşmenin ve yapısal reformların sürekli arttığı bir ekonomide işsizlik 
sorununun ortaya çıkması kaçınılmazdır. Yani, bir yandan ekonomik büyüme 
gerçekleşirken diğer yandan işsizlikte bir artış yaşanması, bu ekonominin istihdamsız 
büyüdüğünü göstermektedir. Bu bağlamda politika yapıcıların, sürdürülebilir bir 
büyüme, karar birimlerinin gelirlerinde bir artış ve işsizlik sorununun çözümü için, 
nitelikli iş gücünü arttırmaları gerekmektedir. Bu doğrultuda ekonomide büyümenin 
gerçekleşeceği ve işsizliğin azalarak genel refahın artabileceği umulmaktadır. 

---

58