T. C. NevşEHİr haci bektaş veli ÜNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

2.1.7. Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam Ve Neden Olan Etmenler 
Kayıt dışı istihdam, sosyal güvenlik bağlamında niteliği gereği yasal olan tüm işlerde 
iş yaparak istihdama katılan kişilerin, çalışmalarının gün ya da ücret olarak ilgili 
kamu kurum ve kuruluşlarına eksik beyân edilmesi veya hiç beyan edilmemesi 
olarak ifade edilmektedir. 

---

34 
Ekonomilerin birçoğunda üç çeşit 
kayıt dışı iş yapma söz konusu olduğu 
görülmektedir. Bunlar; 
Söz konusu emek piyasasında iş yapanların Sosyal Güvenlik Kuruluşuna hiç 
bildirmemiş olması veya çalışma gün sayılarını eksik bildirilmiş olması ya da sigorta 
primine esas kazanç tutarlarının eksik bildirilmesi gibi kayıt dışı sorunlarıdır. 
Kayıt dışı istihdama neden olan etmenler şu şekilde sıralanabilir: 
- iktisadi ve Mali ve nedenler, 
- Hukuksal nedenler, 
- Yönetsel faaliyetlerden kaynaklı nedenler, 
- Sosyo-kültürel nedenler. 
Türkiye’de; Tarım alanı, inşaat alanı, KOBİ’lerde olduğu gibi mevsimlik ve geçici 
işlerde de kayıt dışılığın diğer sektör ve işletmelere göre daha yoğun olduğu 
görülmektedir. Türkiye ekonomisinde kayıt dışılığın en çok görüldüğü işsizi 
gurupları aşağıdaki gibidir. 
- İşsizler 
- Eğitim düzeyi düşük olan kimseler 
- Çocuk işçiler 
- Yabancı kaçak işçiler 
- Emekliler 
- Serbest çalışanlar 

---

35 
olarak görülmektedir. Bununla beraber kişisel bağlamda da en fazla on 
sekiz ve yirmi beş yaş ile altmış yaş gurubu üzeri grupları ile okuryazar olmayanlar 
ile okuryazar olanlar ancak okul bitirmeyenlerde görülmektedir (http2). 
2.1.7.1. Sosyal Nedenler 
Sosyo-ekonomik yapıdan doğan etmenlerin başında; nüfus yapısı, gecekondulaşma, 
nüfus artışı, düzensiz kentleşme, iç ve dış göçler, aile yapısı, eğitim olanakları ve 
işsizlik kayıtsızlığın en büyük faktörlerindendir.