T. C. NevşEHİr haci bektaş veli ÜNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

2.1.3. İstihdamın İşteki Durumuna Göre Dağılımı 
Ekonomilerin gelişmişlik seviyeleri hakkında bilgi veren bir konuda çalışan 
kimselerin iş’ deki durumunu ifade etmektedir. Gelişmiş ekonomilerde maaşlı ve 
ücretli olan kesim en yüksek payı oluşturduğu görülmektedir. Böylece emek piyasası 
içerisinde ücretli kesimin payının yükselmiş olması iktisadî gelişmeyle birlikte kendi 
namı hesabına iş yapanların ve ücretsiz aile işçilerinin payının düşmesi 
beklenmektedir (Uyar,2005: 62). 
Bir ülkenin en önemli özelliklerinden biri sosyal, ekonomik ve siyasi yönden 
ücretliler kesiminin oranı olduğu düşünülmektedir. Gelişmiş ülkelerde emeğin 
yaklaşık yüzde yetmiş-sekseni ücretliler kesiminden oluşmaktadır. 
Türkiye emek piyasasında işgücü içindeki ücretliler oranı gelişmiş ekonomilerin çok 
daha altında yer almaktadır. İşgücünün işteki durumuna göre dağılımına bakınca 

---

32 
cinsiyet yönünden ele alınarak erkeklerin çoğunlukta olduğu görülmektedir. Ücretsiz 
aile işçiliğinde ise kadınlar çoğunlukta yer alır. 
2.1.4. İstihdamın Eğitim Düzeyi 
Ekonomilerin emek piyasasındaki işgücünün arzı ve talebi açısından eğitimin yapısı 
büyük önem arz etmektedir. Küresel coğrafyada birçok ekonominin uğraştığı 
sorunların başında eğitimli iş gücünün nitel ve nicel işgücü açığının mevcudiyeti 
gelmektedir. ekonomilerin emek piyasalarında işgücünün sosyal ve ekonomik açıdan 
etkinliğinin sağlanabilmesi eğitimin kantitatif ve kalitatif yönleriyle ilintili olduğu 
düşünülmektedir. İşgücünün bu yönleri de sadece eğitim ile sağlanabilmektedir 
(Kumaş,2001: 34-35). 
İşgücünün kantitatifliğinin belirlenmesinde ekonomilerin var olan nüfus miktarı ve 
nüfus artış hızının etkili olduğu görülmektedir. Bunun yanında işgücünün niteliğinin 
geliştirilmesinde ise eğitimin ilk sırada önem taşıdığı ifade edilebilir. Türkiye’de 
eğitim sistemi işgücü talebinin niteliğine entegre yönlendirici bir yapıda 
oluşturulamadığı görülmektedir. Toplam nüfusun ve işgücünün arzu edilen niteliğe 
sahip olmadığı görülmekle birlikte örgün eğitim alanında da bu durumu düzeltecek 
başarının sağlanması mümkün görülmemektedir (Murat,2007: 200). 
Eğitim durumunu makro-mikro ölçüde ele alırsak, mikro açıdan çalıştırılanların 
potansiyel verimliliğinin ve fert başına ulusal gelirin belirleyicisi olduğu 
düşünülmektedir. Makro açıdan ise, ülke ekonomisinin potansiyel verimliliği ve ülke 
ulusal gelirin belirleyicisi olduğunu düşünebiliriz.