T. C. NevşEHİr haci bektaş veli ÜNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

2.2. Türkiye’de İşsizliğin Genel Durumu 
Türkiye’de işsizliğin genel durumu cinsiyete, eğitim durumuna, yaş grubuna, kır- 
kent ayrımına ve iş arama süresine göre bu kısımda değerlendirilecektir.
2.2.1. Cinsiyete Göre İşsizlikler 
Bütün tarih boyunca kadınlar, erkeklerle aynı istihdam edilme mücadelesi 
vermelerine rağmen gelir elde eden üç aileden ikisinde erkeğin gelirinin kadından 
daha yüksek olduğu görülür yoksulluk açısından ise yoksul kadınların, yoksul 
erkeklerden daha fazla olduğu görülmektedir. Kadınlar için modern sektörlerde iş 
bulma imkanı fazla olmakla beraber, kadınlar için müdür, yöneticilik vb. 
pozisyonlarda çalışmaları daha fazla sorumluluk istediği için güç bir durumdur 
(Ekin,2000: 144). 
Türkiye’de tarım sektörünün payının halen yüksek olması ve bu sektörde ücretsizde 
olsa çalışan kadınların işsiz sayılmaması, kente göçen kadının ise ev hanımı 
durumunu alıp iş arama gibi bir uğraşının olmaması kadın işsizlik oranlarının 
gerçeğinden düşük görülmesine neden olmaktadır. Kadınların iş hayatına girişini 
kolaylaştırıcı etken olarak; mesleki eğilimler ve mobilite düzenlemeleri ile beraber 
esnek çalışma şekillerinin yaygınlaştırılması görülebilir. 
2.2.2. Eğitim Durumuna Göre İşsizlikler 
Genellikle nüfusun eğitim seviyesi yükseldikçe işsizlik oranlarının azalacağı ve 
işgücüne katılımın yükseleceği öngörülmektedir. Fakat eğitim düzeyi yüksek olan bir 
çok ülkede işsizlik oranında yüksek olduğu görülmektedir (Korkmaz ve 
Mahiroğulları,2007: 58). 
Son yıllarda yapılan birçok araştırmaya göre eğitimin istihdam üzerinde olumlu 
etkiler oluşturduğu neticesine varılır. Ama Türkiye’de bunun tersi bir durum 
mevcuttur (Ansal vd.,2000: 113). 

---

41 
Türkiye geneline bakılınca; lise seviyesine kadar eğitim düzeyi arttıkça işsizlik 
oranlarının artması görülmektedir. Liseden sonra ise gerek yüksekokullarda, gerek 
fakülteler bazında işsizlik oranlarında düşüş yaşanmaktadır. Yani en yüksek işsizlik 
oranının lise eğitimlerinde olduğu söylenebilir. Bu durum eğitim seviyesinden daha 
çok vasıf düzeyleriyle ilgilidir. Türkiye’de lise eğitiminin vasıf kazandırmadığı 
kesindir. Ama lise düzeyli mezunların ücret ve kariyer beklentisi hiç eğitim seviyesi 
olmayan birine göre daha yüksektir. Bu nedenle de iş bulma olasılıkları düşmektedir 
(Ansal vd.,2000: 113). 
Ülkemizde eğitimli işsizlerin sayısının zamanla giderek artması ise ülkenin toplam 
vasıf düzeyinin verimli kullanılmaması açısından dikkat çekici ve toplumsal 
kaynakların verimli ve etkin kullanılmaması anlamına gelir. Eğitim ile işsizlik 
arasındaki bu negatif ilişkinin başka bir nedeni ise, uygun insan kaynakları 
planlamasının yapılmıyor olmasından kaynaklanmaktadır. Bunun nedeni ise, 
ortaöğretimin yetersiz yapılanması, yükseköğretim kurumlarının piyasa ihtiyaçlarına 
yeterince önem vermemesidir. Yani eğitim sisteminin piyasanın talep ettiği vasıf 
düzeyinden uzak olduğu ve eğitim piyasa vasıf talebi ilişkisinin tamamen 
kullanılamadığı gerçeğidir (Korkmaz ve Mahiroğulları,2007: 61). 
Eğitim düzeyleri arasındaki işsizlik oranlarının farklılığına, işsizliğe neden olan 
durumlarda bakmak, işsizliğin çözümü için daha geniş ve daha iyi bir bakış açısına 
sahip olunmasını sağlayacaktır.