T azimov, U. E. Raxmatov organik olamning rivojlanishi va antropologiya (ii-qism)

b) Mitti martishka kenja avlodiga kiruvchilarning gavda og'irligi 1300gr, dumi 35-37 sm. Urg'ochisi erkagiga nisbatan biroz kichik.

5. 
   Oddiy nozik gavdali maymunlar avlodi: Hindi-Malay 3600m balandlikda Xindiston, Seylon, Xindi - Xitoy va Marakko, Kalimantan oroli yaqinida uchraydi. Ulami boshi yumaloq, tumshug'i qisqa, uzun. Oyoq panjalari uzun, bashmaldog'i kalta va boshqa barmoqlariga qarama - qarshi, dumi 50 - 110 sm. Gavda uzunligi 41 - 78 sm, 4 - 20kg atrofida. uch bo'limdan tashkil topgan tomoq xaltachasi bor. Qoziq tishlar erkaklarida yirik, urg'ochilarida kichikroq.
   
6. 
   Gil nozik gavdali martishkalar avlodining eng yirik vakillaridir. Qosh usti sochlari oldinga dikkayib chiqqan boshini tepa qismida orqa tomonga o'sadi. Bolalarida yunglari qoramtir - qo'ng'ir, kattalarida esa kulrang sarg'ish, soqqoli qisqa, sarg'ish ko’p vaqtini yerda o'tkazadi. Shahar va qishloqlarda uchraydi va muqaddas maymunlar deb hisoblanadilar. Daraxtlarda, yerda tez harakatlanadilar. 25-30 tadan bo'lib yashaydilar. Erkaklari bir xil yoshli to'da yoki har xil yoshli to'dalardan iborat. Urg'ochilari 4 yilda balog'atga yetadi. Erkaklari 6 - 7 yoshda jismonan yetiladi.
   

7) Oddiy burundor maymunlar avlodi: Kalimantan orolida yashaydi. Vazni 12-24kg atrofida boladi. Urg'ochilari erkaklaridan 2 marta kichik. Gavda uzunligi 55 - 72sm, dumi 66 - 75sm. Erkaklarining burni katta bo'lib, og'iz tepasida osilib turadi. Urg'ochilarining burni kichik, go'yo kesilgandek. Boshidagi yunglari uzun qizg'ish rangda, yelkasida, gavda orqasida, yuqori qismida, gavdaning boshqa qismlarida kulrang. Boshidagi shapkasi to'q qizil va sochlari orqaga qayrilgan, lunjlari, afti pushti - qo'ng'ir. Bolalaridagi havorang kafti va tovoni uzun boladi. Bashmaldoq boshqa barmoqlariga qarama - qarshi. Burundor maymunlar daraxtlarda yashaydilar. Suvda yaxshi suzadilar, 20 tadan bo'lib yashaydilar. Homiladorlik davri 166 kun. Yangi tug'ilgan maymun 450 gr atrofida boladi.