Нишон
- белги.
17. Ж а х д - курашмок, интилиш.
18.
Таманно
- орзу.
J X T
' X v
^-е^Байтларнинг насрий баёни
1. Э й Раббим , од ам ларн и н г яш и р и н сири С ен учун
яш и р и н эм ас, барчаси С енга аён ди р (ш у боис) я ш и
рин гам им дан н и м ани сузлайки, у С енга аёндир.
2. С ени кайси м ако н дан (ж ойдан) и зл ай ки , борл и к-
да С ен си з бирор ж ой топилм ай ди , ам м о С ен и н г м ако-
н и н г йук.
3. С енинг амру ф арм онингдан таш кари тилга суз кел-
майди, шу боис бу тилсиз банданг хдмдинг — сифатинг-
ни таъриф этолм аса айб килм а.
4. К о ш к и эд и , ж он ва кун ги л ш ун дай б и р я к и н -
л и к к а э р и ш с а к и , ж о н н и ку н ги л , к у н ги л н и ж о н с е н
га ф и д о ки лса.
5. Агар к ар ам и н гн и н г булоги жуш урса, зам он под-
шох.ию уй -ж о й си зн и н г хож атини тенг чикарурсан.
6. Х узурингда бан дали кн и изхор эти ш д а н иш и си н -
ган п аш ш а билан хайбатли ф и л баробардирлар.
7. П аш ш а ож изу хакир булса хам м ендан юз баробар
кадру эътибори бор. Хайхот, агар С енга ети ш и ш н и ис-
тасам шу п аш ш ачалик кадрим борм и ки н ?
8. Эй Н авоий Х ак таоло си рри дан агар бирор ни-
ш она билм окчи булсанг, ш унга жахд ки лги лки, сен и н г
узингдан н и ш о н колм асин.
d?
9.
Ё Раб, бу хаста кулинг, ш унча орзу ки ли б д и р, бу
С енга аён дир, уни баён ки ли ш га ^ожат борми?
л Г
"V,
ЧГ^Газалнинг умумий м азм ун-м аънос^э^
Бу хам Н авоийнинг х,амд газалларидан. Ш оир П ар-
вардигор кудрати, улугворлигини васф этиш баробари-
да, У нинг сиф атларини б и р-би р санаб утади, чунончи:
1) инсолар юрагида кечаётган ф и кру уйлар, сирру асрор
Аллох таолога аён, гарчи бу сирларни киш илар ош кор
этм асалар хам. Ш оир айтм окчики , одам нинг кандай эка-
н и, а х л о к и й ф а зи л а т и , н и я т-о р зу л а р и Худо н азд и да
яш и ри н эмас. М уноф ик, риёкор хар канча нияти, ички
олам ини яш и р м аси н , А ллох барини куриб, билиб ту-
рибди. Ш у боис дилдаги гамни хам, Аллох билади, уни
айтиб, нола чекиш га хожат йук дейди Н авоий. Т и лн и н г
гуёлиги, истеъдоду кобилиятни хам У нинг Узи беради.
2) А ллохнинг м акони йук, ам м о хдмма ж ойда У бор,
хозиру нозир. Бирор бир иш , харакат, узгариш , ривожу
ин ки роз У нинг амридан таш карида эмас. 3) Худо одам-
ларни табакаларга булгани, хар кимга бир насиба бер-
гани аник, амм о У нинг лутфу мархамати олдида барча
тенг, балки ниш и синган паш ш а хдйбатли ф илдан кура,
одций бир гадо юрт подш осидан кура ази зр о к ва каар-
ли рокд и р.
Н авоий ана шу киёслардан кей и н у зи н и н г хдкир ахво-
ли н и тилга олиб Аллохга муножот этади, карамингдан
бебахра этм а деб илтиж о килади. Б и р о к бунинг учун,
дейди ш оир киш и буткул Аллох и ш ки га FapK булмоги
д ар к о р , яъ н и ф о н и й , б е н и ш о н булиш и л о зи м . Буни
газалдаги
гардиш
ёки
бозгашт
(кайтиш ) хам дейдилар.
Яъни л и р и к кечинм алар ёхуд ор и ф он а - ф алсаф и й му-
ш охадалардан сунг тасвирланган гояларга уз муносаба-
ти н и баён этиш , якуний хулосани баён этиш . Бу газал
м актаъида хам матлаъда айтилган ф и к р м уалли ф н и н г
ботиний нияти изхори билан боглаб ю борилган.
Download Do'stlaringiz bilan baham: |