Т ү р к І с т а н к І т а п ү Й

Қорқытылу арқылы талақ
Сұрақ: 
Әйеліне зұлым ететін, ұратын, дінге сай 
киінуіне, өмір сүруіне тыйым салатын, күйеулік міндеттерін 
атқармайтын, үйге де келмей нафақасын да бермейтін, 
сонымен қатар онымен ажыраспайтын садист - залым 
еркекке әйелінің туыстары «әйеліңнен ажырас әйтпесе сені 
өлтіреміз» деп қорқытса, ол қорқып әйелінен ажырасса бұлай 
ажырасу дінде сахих бола ма? 
Жауап:
Иә, сахих болады. Ол әйел иддет уақыты біткеннен 
кейін басқа адамға тұрмысқа шыға алады. Басқаға үйленгеннен 
кейін бұрынғы күйеуі оны кері ала алмайды. Дін кітаптарында 
былай делінеді: «Күштеп, қорқытылған адамның сөзі, хаты, 
телефон шалуымен де талақ яғни ажырасу Ханафи мазһабында 
сахих болады. Басқа үш мазһабта сахих болмайды. Қауіп 
тоқтағаннан кейін қорқытылып әйелінен ажырасқан адамның 
әйелі басқаға тұрмысқа шықпаған болса және бұрынғы 
күйеуімен үйленгісі келетін болса, тағы екі талақ ақысы 
қалғаны үшін қайта некесін қиып үйленуі сахих болады.»
Талақи баин және талақи рижи
Сұрақ: 
Талақи баин және талақи рижи арасындағы 
айырмашылық неде? 
Жауап: 
Талақ ажырасу деген сөз. Талақи баин толық 
ажырасу деген сөз. Талақи рижи ашық ажырасу дегенді 
білдіреді. Мәселен “сенен ажырастым” десе талақ рижи 

---

ЖАНҰЯ
- 175 -
болады. Бірақ қалаған уақытында ескі некесіне қайта алады. 
Иддет мерзімі біткенге дейін қайтпаса талақи рижи талақи 
баинға айналады. Үш талақ ақысының бірін жоғалтқан 
болады.
 
Ал талақи баинде астарлы сөздермен ажырасады. Ажырасу 
ниетімен «әкеңнің үйіне кет» деп айту секілді. Иддет мерзімі 
өтпей тұрып ол әйелмен үйлене алмайды. Ажырасу ниеті 
болмай тұрып айтса талақ болмайды.
Талақи рижидің талақи баиннен өзгешеліктері мыналар: 
1)
Некені жаңалау керек емес. “Ескі некеме қайттым” деп 
әйелінің қолынан ұстауы жеткілікті. Баинде болса иддет 
мерзімі өтпей қайтадан неке қиылмайды. Иддет біткенде де 
әйелі разы болса ғана неке қиыла алады.