Сўз туркумлари

So’z turkumlari

• www.arxiv.uz

SO’Z TURKUMLARIGA nima kiradi?

• MUSTAQIL SO’Z TURKUMLARI
• YORDAMCHI SO’Z TURKUMLARI
• ALOHIDA XUSUSIYATGA EGA SO’ZLAR

• www.arxiv.uz

MUSTAQIL SO’Z TURKUMLARIGA NIMA KIRADI?

• OT
• SIFAT
• SON
• OLMOSH
• FE’L
• RAVISH

• KIM? NIMA?
• QANDAY? QANAQA?
• NECHTA? QANCHA? NECHANCHI?
• KIM? QANDAY? QANCHA?
• NIMA QILDI? NIMA QILYAPTI? NIMA QILMOQCHI?
• QANDAY? QAY HOLDA? QAY TARZDA? QACHON? QAERGA? QAERDA? QAERDAN?

• www.arxiv.uz

OT bu nima?

• shahs,narsa-buyum nomlarini bildiradi, turlanadi.

• Bilimdon it

• Yo’l

• Informatika o’qituvchisi

• Shifokor

• www.arxiv.uz

OT

• Bilib oling. Shaxs otlari «Kim?» so’roqlariga javob bo’lib, shaxslarning yoshiga, yashash joyiga, kasb-koriga, ijtimoiy holatiga, qarindoshlik darajasiga, nasl-nasabiga ko’ra nomlab keladi.

• Informatika o’qituvchisi

• Shifokor

• www.arxiv.uz

OT

• Bilib oling. “nima?” so’rog’iga javob bo’lib, jonli va jonsiz narsalarning nomlarini bildirgan otlarga narsa otlari deyiladi.

• Bilimdon it

• Yo’l

• www.arxiv.uz

Shaxs otlari Narsa otlari

• xaydovchi

• delfinlar

• shifokor

• baliqchilar

• qayiq

• qish

• www.arxiv.uz

Otlarning yasalishi

Ot yasovchi qo’shimchalar	Misollar	Suzlarni qushish, juftlash, qisqartirish	Misollar
-chi	Tabelchi	Tosh+temir	Toshtemir
-dosh	Sinfdosh	Yangi+yo’l	Yangiyo’l
-soz	Soatsoz	Gaz+mol	Gazmol
-don	Tuzdon	Qo’l+qop	Qo’lqop
-im	Bilim	Er-suv	Er-suv
-gi,-ki,-ki	Turtki	Daftar-qalam	Daftar-qalam
-k	Tilak	TDPU	Toshkent Davlat Pedagogika Universiteti
-cha	Qizcha	BAR	Birlashgan Arab Respublikasi
iston	Guliston

• www.arxiv.uz

Guruhlarga ish

• 1. Ot yasovchi qushimchalar bilan so’zlar toping.
• 2. So’zlarni qo’shish va juftlash usuli bilan yasalgan so’zlarni toping.
• 3. Qisqarish usuli bilan yasalgan so’zlarni toping.

• www.arxiv.uz

Predmet belgisini bildiradi, turlanmay-di, daraja bildiradi.

• Sifat

• Predmet belgisini bildiradi, turlanmay-di, daraja bildiradi.

• www.arxiv.uz

Билиб олинг. Нарсаларнинг ранг-тусини билдирган

• Сифат

• Билиб олинг. Нарсаларнинг ранг-тусини билдирган
• Сифатлар – ранг-тус сифатлари, маза -таъмини билдирган сифатлар – маза-таъм сифатлари, ҳидини билдирган сифатлар эса ҳид сифатлари дейилади.

• Ранг-тус, маза-таъм ва ҳид сифатлари

• www.arxiv.uz

rangi (ko’m-ko’k osmon)

• rangi (ko’m-ko’k osmon)
• shakli (dumaloq stol)
• hajmi (katta uy
• harorati (iliq shabada)
• Ta’m -mazasi(achchiq-sho’rva)
• tadhqi ko’rinishi (semiz qo’y)

• Sifat

• www.arxiv.uz

Guruhlar uchun topshiriqlar:

• 1. Rang-tusni bildiruvchi sifatlarga nisollar toping va ularni izohlang.
• 2. Maza-ta’mni bildiruvchi sifatlarga misollar misollar toping va ularni izohlang.
• 3. Shakl-hajmini bildiruvchi sifatlarga misollar toping va ularni izohlang.
• 4. Xil-xususiyatini bildiruvchi sifatlarga misollar toping va ularni izohlang.

• www.arxiv.uz

So’zlarni sifat turlari bo’yicha guruhlang:

• Mayin, hayotbahch, baland, past, yoqimli, erksevar, yangi, esli-hushli, xushsurat, barra, xosiyatli, yuksak, sheryurak, yakkayu-yagona, lo’ppi, katta-kichik, chiroyli, jajjigina, shirin, yorug’, nurli, bilimli, keng, oppoq, ko’kimtir, tekis, ravon, sarg’ish, xushfe’l, a’lo.

• www.arxiv.uz

Predmetning ish harakati, holatini bildiradi. O’z shakillariga, shakl hosil qiluvchi qo’shimchalarga ega, tuslanadi.

• Fe’l

• Predmetning ish harakati, holatini bildiradi. O’z shakillariga, shakl hosil qiluvchi qo’shimchalarga ega, tuslanadi.

• Zinadan tushmoq

• Yig’lamoq

• www.arxiv.uz