Аmаliy suzishgа o’rgаtish Аmаliy suzishgа o’rgаtishdаn аvvаl suzishning spоrtchа usullаri o’zlаshtirilib, ulаr tаkоmillаshtirilishi lоzim. Аmаliy suzishning uslub vа yo’llаrini o’rgаtish ulаr bilаn tаnishtirishdаn bоshlаnаdi, bundа tushuntirish hаmdа ko’rsаtish usullаridаn fоydаlаnilаdi. Ulаrni bеvоsitа o’rgаtish uchun yaхlit-tаqsim-lаngаn usul qo’llаnilаdi. Mаshqlаr dаstlаb quruqlikdа, kеyin suvdа bаjаrilаdi. Kеchib yoki suzib o’tish yoхud qutqаrish yo’llаrini mukаmmаl o’rgаnishgа hаr bir yo’lning turli vаrinаtlаrini vа butun usullаr mаjmuаsini yaхlit o’zlаshtirish оrqаli erishilаdi. Bundа ulаrni оdаtdаgi vа murаkkаblаshtirilgаn shаrоitlаrdа qаytа-qаytа bаjаrish zаrur. Mаshg’ulоtlаr o’tkаzilа-yotgаn vаqtdа, sho’ng’ishni o’rgаtаyotgаndа хаvfsizlik qоidаlа-rigа kаttа аhаmiyat bеrilаdi.
Har xil yoshdagilar bilan suzish boyicha ishlari tashkil qilish. Bolalar bokchalarida suzish buiicha mashgulotlar bolalar jismonii tarbiyаsining asosi bulib hisoblanadi va u birinchi galda chiniktirishning eng zarurii vositalaridan bulib hisablanadi.
Suv Bilan boglik bulgan hama chiniktirish ishlari kuidagilarga bulinadi:
- badantarbiyаdan sung badanni sochik Bilan ortish yoki badanga suv kuiish
-erkin suzish
- suzishni urganish
Badanni hul sochik bilan artish chiniktirishning eng birinchi boskichi bulib hisoblanadi.
Ortish oldin kullardan keiin buiin kukrak korin orka va oyoklarni ortish Bilan tamom buladi. Undan sung shu ketma-ketlikda ‘adanni kuruk sochik bilan ortiladi. Keiinchalik badanga suv kuiishga utilishi mumkin.
Erkin suzish paitida suvda bulishi vakti yoshga karab 3 minutdan 12-15- minutgacha buladi. Chomilish odatda suvning ilik paitida amalga oshiriladi.
Artish badanni suvlash va chumilish ishlari fakat doimii olib borilgandagina uz samarasinip beradi. Kichik va urta guruppadagi bolalar bilan suzish buiicha darslarni havo harorati 27-26 gradus issik bulganda katta va taiyorlov guruhlardagi bolalar bilan esa 22-24 gradusda utish kerak.
Suvning harorati 27-28 gradus bulishi kunning issik paitlarida esa yukori guruh bolalari uchun suv harorati esa 25-26 gradusgacha tushurish mumkin. Guguhda asosan 8-12 kishi buladi. Haftada 3-4 marta dars utilishi lozim .
Uning davom etish vakti 10-15 minutdan 20-25 minutgacha oshirilishi mumkin. Hozirgi paitda Respublikamizda zamonavii yopik va ochik havzalar kurilishi kun saiin kupaimokda. Bu havzalar iil davomida asosan (7-10 yoshdagilarni va aholini ommovii suzishga urgatishga hizmat kilishi shart).
Suzishga urgatish buiicha ishlar suzish havzalari rahbariyаti tamonidan 4 ta iunalishda kurilishi shart.
1.Suv havzasi iulakchalari bolalar bogchalariga va urta ta’lim maktablariga arednaga topshirilishi shart.
2.Bolalar obonement guruhlarini tashkil kilish shart.
3.Alpomish va Barchinoi suzish normalarini kabul kilish (Dam olish va bairamlarda)
4.Uz bolalarini suzishga urgatishni hohlovchi ota-onalar uchun kiska muddatli iurikcha metodis taiyorgarlik kurslari ochish.
Inson organizmini hayot faoliyаtini oshishida suzish eng asosii vositalardan biri hisoblanada va u hama yoshdagilar uchun tavsiyа etiladi. Suzishning nerv sistemasiga yurak kon tomir sistemasiga, muskul va nafas olish sistemasiga ijorbii ta’sir etishi va organizmda moddar almashinuvi jarayonini tezlanishiga katta ta’sir etadi va u katta yoshdagi odamlar orasida suzish Bilan shugullanishga kizikish uigotadi.\
Hamma suzish havzalarida yozgi suv bazalarida katta yoshdagi odamlar uchun kupgina ukuv soglomlashtirish guruhlari tashkil kilinadi. Bu guruhlarda muntazam shugullanib kelayotganlar ukuv soglomlashtirish suzishning aktiv targibotchilari bulib kelishmokda va uzlarining tengdoshlariga uzlaridan ancha katta yoshdagilarga va yаkinlariga suzish mashgulotlaridan sung ular uzlarini ancha tetik va yosh his kilayotganliklarini gapirib beradilar. Bundai ijobii ta’sir kursatish kachon buladi? Kachonki muntazam ravishda shugullanish va yoshga karab berilgan yuklamalarni har bir shugullanuvchining sogligining natijasidir. Ukuv soglomlashtirish guruhlarida shugullanuvchilar asosan bita sportchi usulini egallab olasalar bas. Suzish tehnikasining urganishning boshlan gich davrida soglomlashtiruvchi suzishning uzi katta yoshdagilar uchun Tula ravishda yuklama bulib hisoblanadi. Kelgusida esa vrach nazorati ostida seki nasta suzishning usul va vositalari Bilan yuklamalarni oshirish mumkin.
Soglamlashtiruvchi suzish hamma uchun degan makolada FINA- medicina kamidetining koidalari berilgan kaisiki unda suzishni har hil yoshdagi odamlar sogligini mustahkamlashda kullash mumkinligi aitib utilgan.
Har bir soglom odam maksimol darajada uz sogligini mustahkamlashni istasa sistematik ravishda sekin bemalol tuhtamasdan uziga hos usul Bilan suzishi lozim.
Bu yoshga karab kuiidagicha buladi:
1.1000 metr 13-14dan 50 yoshgacha
2.800-700 metr 11-12 va 51-60 yoshgacha
3.600-500 metr 9-10 va 61-70 yoshgacha
4.juda kichik yoshdagi va juda katta yoshdagilar uchun 300-400 metr
