Super biologiya uz – yana birinchi, yana oldinda, yana birinchi rivojlanishda…

SUPER_BIOLOGIYA_UZ – YANA BIRINCHI,  YANA OLDINDA,  
YANA BIRINCHI RIVOJLANISHDA… 
 
1.tirik organizmlarning quyosh energiyasini o‘zlashtirib, 
uni organik moddalarning kimyoviy bog‘lar energiyasiga 
aylantirishi va oziq zanjiri bo‘ylab o‘tkazishida namoyon 
bo‘ladi. 2. Tirikmodda yer va koinotni nafas jarayoni 
orqali bog‘laydi 3. Energetic funksiya tufayli 
ekotizimlarda yo‘qotilgan energiya o‘rnining qoplanishi 
va biosferada hayot davomiyligi ta’minlanadi.  
4.tirikmoddada to‘plangan energiya hisobiga Yer 
yuzidagi barcha hayotiy jarayonlar amalga oshirilmaydi. 
5.Energiyaqisman issiqlik ko‘rinishida tarqalsa, qisman 
qazilma ko‘rinishida to‘planadi 
A) 2,5 B)2,4,3C)1,5D)1,2,3,4,5 
 
7.Metallar orasida qaysi element tirik organizmda 
uchrashi bo’yicha birinchi o’rinni egallaydi? 
A)NaB)K  C)CaD)Mg 
 
8.Tirik moddani qaysi funksiyasi tufayli tirik organizmlar 
tashqi muhitdan biogen elementlarni o‘zlashtiradi va 
to‘playdi? 
A)energetik     B)konsentratsiyalash 
C)destruktiv  D)muhit yaratish 
 
9. Tirik moddani qaysi funksiya natijasida quyidagi 
muhim hodisalar ro‘y bergan: birlamchi atmosferaning 
gaz tarkibi va birlamchi okean suvining tarkibi o‘zgardi,  
litosferada cho‘kindi jinslar qatlami, quruqliklarda esa 
unumdor tuproq qatlami hosil bo‘ldi. 
A)energetik B)konsentratsiyalash  
C)destruktiv D)muhit yaratish 
 
10. Quruqlik va okeanlar biomassalarida qaysi 
organizmlar ko’proq biomassa hosil qiladi? 
A)o’simlik va o’simlik B)hayvon va hayvon  
C)o’simlik va hayvon D)hayvon va o’simlik 
 
11.Tundra, dashtlar, subtropik o‘rmonlarda nechtadan 
turlar yashaydi? 
A)2000,5000,3000     B)5000,2000,3000  
C)500,200,300    D)500,2000,3000 
 
12.Quyidagilardan qaysi birida eng ko’p turlar tarqalgan? 
A)tropik o’rmon B)subtropik o’rmon  
C)dasht         D) tundra 
 
13.Quyidagilardan nechtasi to’g’ri 
a-Hayvon turlarining xilma-xilligi o‘simliklarning 
biomassasiga bog‘liq emas b-ekvator tomon hayvon 
turlari soni ortib boradi. c-Turlar soni ko‘p, ya’ni hayot 
zich bo‘lgan joylarda hamkorlikda yashashga 
moslanishlar paydo bo‘lmaydi. D-Turlar bir-biri bilan 
oziq zanjirlari orqali bog‘langan biotsenozlarda hayot 
zichligi ortib boradi. e-Oziq zanjirlari bir-biri bilan 
tutashib, modda va energiyaning bir bo‘g‘indan 
boshqasiga o‘tishini ta’minlaydigan murakkab oziq 
to‘rlarini hosil qiladi. f-Quruqlik biomassasiga inson 
kuchli ta’sir ko‘rsata olmaydi. g-Mazkur ta’sir natijasida 
biomassa hosil qiluvchi maydonlar qisqarmoqda 
A)2     B)3     C)4     D)5 
 
14. Quyidagilar orasidan noto’g’rilarini toping. 
1.Okeanlarda biomassa notekis tarqalgan bo‘lib  2. 
suvning yuza qatlamidagi plankton organizmlar tashkil 
etadi. 3.Quruqlikdagi o‘simliklar biomassasi okeandagi 
tirik organizmlar umumiy biomassasidan ko‘p bo‘lsa-da, 
ammo dunyo okeanida biomassaning hosil bo‘lish 
mahsuldorligi yuqori.    
A)1   B)2   C)3  D)barchasi to’g’ri 
 
15. Berilganlarni to’g’ri va noto’g’riga ajrating. 
1. Okeanda fotosintez jarayoni 100 m dan chuqur 
qatlamlarda uchraydigan produtsentlar ishtirokida sodir 
bo‘ladi. 2.Fotosintezning3/1 qismi okeanda kechadi. 
3.Okeanlardagi hayvonlarning oziqlanishida 
planktonlarning ahamiyati juda katta. 4.Suvo‘tlari va 
sodda organizmlar bilan mayda qisqichbaqasimonlar 
oziqlanadi. 5.Qisqichbaqasimonlar  mayda baliqlarga 
oziq bo‘ladi. 6.Mayda baliqlarni faqat yirtqich baliqlar  
ovlaydi. Mo‘ylovli kitlar faqat planktonlar bilan 
oziqlanadi. 
 
16.100 mln yil ilgari dengiz bilan qoplangan ……dan 
ohak va bo‘r konlari topilgan.  
A)AvstraliyaB)Markaziy Osiyodan 
C)Amerikadan D)Madagaskardan 
 
17.Biogen elementlardaneng muhimlarini aniqlang. 
A) C, H, O, N, S, Ca   B) C, H, O, N, K   
C) C, H, O, N, S, PD) C, H, O, N,Cl, 
 
18. Kimyoviy elementlarning bir marta to’liq aylanib 
chiqishi nima deb ataladi.  
A)geokimyoviy  sikl  B)kimyoviy sikl    
C) biokimyoviy sikl    D)geologik  sikl 
 
19. Biogen elementlarning aylanish tezligi nimaga 
bog‘liq. 
A)organizmlar qaysi organida joylashishi va Yer 
qobig‘idagi miqdoriga  
B) organizmlar hayot faoliyatidagi va Yer qobig‘idagi  
funksiyasiga   
C) organizmlar   va Yer qobig‘idagi miqdoriga  
D)  organizmlar hayot faoliyatidagi funksiyasi va Yer 
qobig‘idagi miqdoriga 
 
20. Quyidagi elementlarni bir marta to’liq aylanib 
chiqishi uchun qancha  yil kerak bo’ladi.                                                                                                           
1)kislorod  2)suv  3)CO
2
 
a)2 mln  b)2000 yil  c)200-300 yil                                        
 
A) 
B) 
C) 
D) 
To’g’ri  
1,2,3 
3,4,5 
1,3,4 
5,4,1 
Noto’g’ri 
4,5,6 
1,2,6 
2,5,6 
6,2,3 

---