Super biologiya uz – yana birinchi, yana oldinda, yana birinchi rivojlanishda…

SUPER_BIOLOGIYA_UZ – YANA BIRINCHI,  YANA OLDINDA,  
YANA BIRINCHI RIVOJLANISHDA… 
 
D) «aeg» «phyton» 
 
16. Sutka davomida yil fasllari bilan bog‘liq holda 
mavsumiy hamda geografik zonallik jihatdan 
o‘zgaruvchan omil (a)  tirik organizmlar hayoti va 
tarqalishiga ta’sir ko‘rsatuvchi omil (b) 
1) harorat, 2) namlik, 3) tuproq, 4) iqlim 
A) a-2 b-1     B) a-2  b-1    
C) a-1 b-4     D) a-1  b-3 
 
17. Quruqlikdagi eng minimal va mahsimal harorat farqi 
(a)  va suvdagi eng minimal va mahsimal harorat farqi 
A) a-15  b-30    B) a-10  b-35      
C) a-20  b-30     D) a-15  b-20 
 
18. Qaysi lishayniklar sporalari qizibyotgan tuproqda 
uchraydi. 
A) Batsidiya     B) Parmeliya     
C) Kladoniya    D) Usneya 
 
19.  O’simlik va hayvonlar uchun umumiy 
adaptatsiyalarni toping. 
A) biokimyoviy, fiziologik, morfologik,   
B) biokimyoviy, fiziologik, morfologik, etologik 
C) genetik, fiziologik, morfologik,  
D) biokimyoviy, immunalagik, morfologik,  
 
20. To’g’ri javoblar sonini toping. 
1) Yuqori haroratda poykiloterm va gomoyoterm 
hayvonlarda tana yuzasidan suv bug‘lanishi hisobiga 
issiqlikning ajralishi kuchayadi, 2) Muhitning past 
haroratida  hayvonlar poykiloterm va gomoyoterm 
organizmida ichki muhitini hosil qiluvchi suyuqliklar 
tarkibida suvning muzlashiga to‘sqinlik qiluvchi 
moddalar to‘planadi, 3) Dasht agamasi qizib yotgan 
qumdan o‘zini himoya qilish maqsadida butalarning 
shoxiga chiqib oladi, 4) sudralib yuruvchilar tanasi – 
tangachalar, qushlarning tanasi pat bilan qoplanganligi 
fiziologik moslanishga misol bo’ladi, 5) glikoproteinlar 
va glitsirinlar miqdori sovuq haroratda ko’payadi 
A) 1  B) 2   C) 3   D) 4 
 
21. Vaqtinchalik va doimiy hashoratlar sinfini 
parazitlarini sonini aniqlang. 
1) chivin, 2) to‘shak qandalasini 3) burga , 4) kana, 5) bit, 
6) g‘o‘za gommozi 
A) 4       B) 3     C) 5     D) 6 
 
22. Amensalizmga hos bo’lgan javobni toping 
1) bir populatsiya individlari boshqa populatsiya 
individlari uchun oziq vazifasini o‘taydi,  
2) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu 
munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf 
yoki zarar ko‘rmaydi, 3) bir turning faoliyati ikkinchi 
turga salbiy ta’sir ko‘rsatadi, 4) Asalarilar gulli 
o‘simliklardan o‘ziga oziq (chang, nektar) olish 
davomida o‘simliklarni changlantiradi, 5) Mog‘or 
zamburug‘lari tashqi muhitga antibiotiklar ishlab 
chiqarib, bakteriyalarning o‘sishini va ko‘payishini 
to‘xtatib qo‘yadi 
A) 1,5     B) 2,4  C) 3,5  D) 2,3 
 
23. Hayvonlardagi suv tanqisligiga moslanishlar 
ko’rsatilmagan javobni toping. 1) termitlarni yerosti 
suvigacha yo’l ochishi; 2) gambuziya tuxumining suvda 
urug’lanishi; 3) tog’g’ozlari barmoqlarining orasida parda 
bo’lishi;  4) gekkonlarni kunduzi devor yorig’iga 
yashirinib yotishi; 5) dengiz masxarabozining 
o’simliklarga o’xshashligi; 6) kvaksha itbalig’ining 
rivojlanishi; 7) hasharotlarda nafas teshiklarining 
klapanlar bilan bekilishi; 8) tuya urkachida yog’ 
to’planishi; 9) manta tanasining suyri shaklda bo’lishi. 
A) 1, 4, 9                 B) 2, 4, 5, 8            
C) 2, 3, 5, 9             D) 1, 7, 8 
 
24. O’simliklardagi suv tanqisligiga moslanishlar 
noto’g’ri berilgan javobni toping.  
1) machin mevasining suv yuqtirmaydigan qobiqqa ega 
bo’lishi; 2) alp o’simliklarida bargning so’liganligi; 3) 
qorabaroqning sho’rlangan tuproqda o’sishi; 4) sershox 
qirqbo’g’im sporofilining boshoqda halqa hosil qiiib 
joylashganligi; 5) plaunlarda suvni ko’p yo’qotganda 
ham hayot faoliyatini saqlanishi; 6) otquloqda barg 
sathining katta bo’lishi; 7) zuhrasoch anteridiysida ko’p 
xivchinli spermatozoidni yetilishi; 8) sigirquyruqda 
bargning qalin tuklar bilan qoplanganligi; 9) yaltirboshda 
vegetatsiya davrining qisqa bo’lishi. 
A) 2, 5, 8, 9             В) 1, 3, 8, 9           
С) 1, 4, 6, 7             D) 2, 3, 5, 6 
 
25. Quyida berilgan moslanishlarning qaysilari suv 
bug’lanish kamaytiruvchi omil hisoblanadi?                         
1) transpiratsiyaning va ter ajralishining kamayishi; 2) 
keng yuzali ildiz sistemasining mavjudligi;  3) nafas 
teshiklarning klapanlar bilan bekilish  4) barglarning 
so’liganligi; 5) pillaga o’ralib uyquga ketish; 6) 
barglarning tikanga aylanishi; 7) barg yuzasining 
kengayishi. 
A) 2, 3, 5, 6       В) 1, 4, 5, 7              
С) 1, 3, 4, 6        D) 1, 2, 5, 7 
 
26. (+ +)  hos javobni toping. 
A) har ikki populatsiya uchun o‘zaro manfaatli va faqat 
majburiy munosabat turi 
B) gorchak baliq ikki pallali molluskaning mantiya 
bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yishi 
C) O‘zaro foydali munosabat – birgalikda majburiy 
yashash har ikkala organizmga ham foyda keltiradi 
D)ikki populatsiya uchun o‘zaro manfaatli  majburiy va 
majburiy bo’lmagan munosabat turi 
 
27. Kommensalizm uchun hos bo’lgan javobni toping 
1) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu 
munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf 

---