Sug'urta nazoratchilari uchun asosiy o'quv dasturi Modul

2 Vositachilar turlari va litsenziyalash va ro'yxatga olish
An'anaga ko'ra, sug'urta vositachilari sug'urta agentlari yoki sug'urta brokerlari sifatida 
toifalarga bo'lingan, ular bozorda qanday ishlashi bilan bog'liq. Brokerlar sug'urtalovchiga 
bog'lanmagan (ya'ni ular mustaqildir) va ko'p jihatdan sug'urta jarayonida sug'urtalovchi uchun 
ishlaydi. Agentlar, umuman olganda, sug'urtalovchilar nomidan tadbirkorlik faoliyatini amalga 
oshirish uchun litsenziyaga ega bo'lib, sug'urta jarayonida ularning vakili sifatida ishlaydi.
Sug'urtalovchi va agent munosabatlari bir necha shaklda bo'lishi mumkin. Ba'zi bozorlarda agentlar 
mustaqil bo'lib, bir nechta sug'urtalovchilar (odatda oz sonli sug'urtachilar) bilan ishlaydi; boshqalarida 
agentlar faqat bitta jug'rofiy hududda bitta sug'urtalovchini ifodalovchi yoki bir nechta 
sug'urtalovchilarning har biri uchun boshqa faoliyat yo'nalishini sotadigan holda ishlaydi. Agentlar turli 
yo'llar bilan faoliyat yuritishi mumkin: mustaqil, eksklyuziv, sug'urtalovchi va o'z-o'zini ish bilan ta'minlovchi.
Ba'zi yurisdiktsiyalarda, masalan, ba'zi Evropa Ittifoqi mamlakatlarida, bog'langan vositachilar mavjud. 
Bog'langan vositachi bitta sug'urtalovchi (yoki raqobatdosh bo'lmagan mahsulotlarga nisbatan bir nechta 
sug'urtalovchilar) nomidan sug'urta vositachiligini amalga oshiradi, lekin sug'urta mukofotlari yoki mijoz uchun 
mo'ljallangan summalarni undirmaydi. Bog'langan vositachi har bir sug'urtalovchining o'z mahsulotiga 
vositachilik qilish bo'yicha to'liq javobgarligi ostida harakat qiladi.
Texnik masala sifatida vositachining roli sug'urta operatsiyasi davomida va mijoz bilan 
davom etayotgan munosabatlar davomida o'zgarishi mumkin. Masalan, sug'urta 
shartnomasi bo'yicha muzokaralar olib borishda va polisni joylashtirishda broker mijoz 
nomidan ishlaydi. Broker sug'urtalovchi tomonidan to'g'ridan-to'g'ri boshqarilishi mumkin 
bo'lgan xizmatlarni taqdim etganda, masalan, mukofot yig'ish va da'volarni ko'rib chiqish, 
broker sug'urtalovchining agenti sifatida harakat qilishi mumkin. E'tibor bering, 
sug'urtalovchi uchun majburiy sug'urta taklifi mavjud bo'lganda, brokerlar mukofot 
miqdorini o'z hisoblariga olishlari mumkin. Ko'pgina yurisdiktsiyalarda brokerga to'lovlar 
sug'urtalovchiga to'lov sifatida talqin etilmaydi, agar broker sug'urtalovchining asl 
kvitansiyasini mijozga topshirmasa, bu holda broker sug'urtalovchi nomidan mukofotni 
undiradi.
Vositachi qonuniy ravishda agent yoki broker ekanligini aniqlash har doim ham aniq emas. 
Vositachining maqomi har bir bitim faktlarining umumiyligi bilan belgilanadi. Vositachini broker 
deb atash mumkin, lekin aslida ma'lum bir bitimda sug'urtalovchini ifodalaydi va mijozning 
emas, balki sug'urtalovchining agenti sifatida amalda va qonuniy harakat qiladi.
Ushbu modulni o'qiyotganingizda, o'zingizning yurisdiksiyangiz qonunchiligidagi turli xil 
vositachilarning ta'riflari bilan birga buni hisobga oling.
Ushbu bo'limda brokerlar va agentlarning iste'molchilar va sug'urtachilar bilan munosabatlari va ularning xizmatlari 
uchun qanday kompensatsiya to'lanishi muhokama qilinadi. Shuningdek, u sug'urta vositachisining ikkita maxsus turini 
tavsiflaydi: bank sug'urtasi operatorlari va qayta sug'urta brokerlari
10/66 sahifa

---

Sug'urta nazoratchilari uchun asosiy o'quv dasturi
Modul 6.2.1 Vositachilar