Sug sugurta shartnomasida nazarda tutilgan muddatlarda, miqdorlarda va shartlarda milliy valyutada yoki chet el valyutasida tourta mukofoti

qayta sug boshqa sugurta qilish uchun sugurta yoki qayta sugurta shartnomasi urtalovchi ourta shartnomasiga doir barcha majburiyatlarini yoki ularning bir qismini qayta sugtkazsa ozbekiston Respublikasi hududida norezidentlarning sugzbekiston Respublikasining norezidentlari Ourta bozorining professional ishtirokchilari bozbekiston Respublikasi hududida joylashgan, Olgan yuridik shaxsning mulkiy manfaatlarini sugzbekiston Respublikasi rezidenti bourta tashkiloti tomonidan amalga oshiriladi, bundan qonunchilikda nazarda tutilgan hollar mustasno.

5-modda. Transchegaraviy sugurta

Sugurta shartnomalarini tuzish va bajarish boliq sugurtadir.

Sugurta) tashkiloti tomonidan ourta tavakkalchiliklarini qayta sugtkazish prudensial normativlarni hisoblash tartibiga doir talablar hisobga olingan holda amalga oshiriladi.

Agar Olsa, Ozbekiston Respublikasining norezidenti bourta tashkiloti nomidan sugyicha vositachilik faoliyatiga yoyilmaydi, bundan Ourta qilish shartnomasi mustasno.

Ourta qilish shartnomalarini Ozbekiston Respublikasining norezidenti bourta tashkiloti nomidan tuzish bozbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Sugurta klassi kolgan, Olgan sugurta faoliyatini tashkil etish

6-modda. Sugurta quyidagi sohalarga bourta qilish (jismoniy shaxslarning hayoti, sogi, mehnat qobiliyati va pul taliq manfaatlarini sugyicha sugurta summalarining sugrsatib oz ichiga oluvchi bir martalik yoki davriy tourta (shaxsiy, mulkiy sugurta qilish hamda hayotni suglmagan boshqa sugurta tavakkalchiliklarining yoki ular guruhlarining va ular bilan bogurta sohalari suglinadi. Sugzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

7-modda. Sugurta ixtiyoriy va majburiy sugurta ixtiyoriy sugurta shartnomasi hamda qoidalari asosida amalga oshiriladi.

Ixtiyoriy sugurta qoidalarining asosiy tushunchalarini aks ettiruvchi sugrsatilishi kerak.

Majburiy sugurtaning aniq turlari torisidagi Ourtalovchining qayta sugurta faoliyati

Ourtani amalga oshirishga doir faoliyat qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda litsenziyalanishi lozim.

Sugurta faoliyatining turlari (klasslari) bourta tavakkalchiliklarini qayta sugtkazishni va qabul qilishni sugurtaga oid litsenziyani olmasdan turib amalga oshirishi mumkin.

Qayta sugurtaga oid litsenziya asosida faoliyatning alohida turi sifatida amalga oshiruvchi qayta sughayotni sug va urtaurtaning barcha klasslari bourtani amalga oshirishga haqli.

Rezident bourtalovchilarning tuzilgan sugyicha sugurta tourta qilish, osis etilgan mamlakatning milliy qonunchiligiga muvofiq qayta sugurta tashkilotlari, qayta sugurta faoliyati

Birgalikdagi sugurta shartnomasi bourtalovchi tomonidan birgalikda sugurta qildiruvchilar, sugurta shartnomasi bourta hodisasi yuz bergan taqdirda, bunday shartnomada kourtalovchiga sugurta togurta klassi kourta tashkilotining birgalikdagi sugurta (qayta sugurta (qayta sugurtaning ayrim turlari yoki sugyicha suggurtalovchilar birlashmasi tushuniladi.

Sugz ishtirokchilarining moliyaviy barqarorligini taurta tashkilotining olaridan (kapitalidan) oshib ketishi mumkin bourta tovonlari bourta yoki qayta sugrsatadi.

Qayta sugzolari tomonidan qayta sugurta shartnomasi bolaridan oshadigan qismi bozolarining moliyaviy imkoniyatlarini kourta obyektlari

Jismoniy shaxslarning malimi bilan bogliglimi bilan bogurta qilish obyektlari bominlash) hamda boshqa xizmatlar tashkil etilishini va koligrsatish uchun, shuningdek shaxsning hayoti yoki sogi uchun xavfli botkazish uchun haq toliq mulkiy manfaatlar tibbiy suglishi mumkin.

Mol-mulkning yolishi), kamomadi yoki shikastlanishi tavakkalchiligi bilan bogurta qilish obyektlari bourta qildiruvchining (sugliq mulkiy manfaatlari mulkiy sugurta qilish obyektlari boz majburiyatlari bajarilmaganligi sababli tadbirkorlik faoliyatidan zararlar yuzaga kelishi yoki tadbirkorga boglmagan holatlarga kozgarishi tavakkalchiligi, shu jumladan kutilayotgan daromadlarni ololmaslik tavakkalchiligi bilan bogurta qilish obyektlari boliq bourta qilish obyektlari boligurta faoliyatining subyektlari

Sugurta faoliyatining subyektlaridir.

Sugurta vositachilari, adjasterlar, aktuariylar, sugurta bozorining professional ishtirokchilaridir.

Sugurta brokeri va sugurta vositachilaridir.

13-modda. Sugurtani amalga oshirish uchun litsenziyaga ega bourta shartnomasiga muvofiq sugurta tolovini amalga oshirish majburiyatini oluvchi tijorat tashkiloti bourtalovchi deb eurtalovchilar sugliq boullanishi mumkin emas, bundan ushbu Qonunning 14-moddasida nazarda tutilgan hollar mustasno.

14-modda. Sugurtalovchi:

sugurta) shartnomalarini tuzishga;

ourta qilishga, shu jumladan Ourta qilishga;

investitsiya faoliyatini amalga oshirishga;

qimmatli qogurtalovchining litsenziya olishi talab qilinmaydi;

sugurta) sohasidagi mutaxassislar malakasini oshirish bilan bogurtalovchi tomonidan amalga oshiriladigan sugurta hodisasi rourta tovoni (suglovi) miqdorini belgilash uchun zarur borashga va olishga;

sugurta va qayta sugurta bozorining boshqa professional ishtirokchilari bilan tegishli shartnomalar tuzishga;

qonunchilikda va (yoki) sugurta) shartnomasida belgilangan hollarda hamda tartibda sugurta tolashni rad etishga, sugurta) shartnomasini muddatidan ilgari bekor qilishga;

sugurta) shartnomasida nazarda tutilgan tartibda sugurta qildiruvchi tomonidan sugurtalovchilariga syurveyer va adjaster xizmatlari kourtalovchi tomonidan ourta shartnomasini amalga oshirish natijasida otgan mol-mulkni realizatsiya qilishga yoki ijaraga berishga;

Ozining alohida bourtalovchi qonunchilikka va olishi mumkin.

Sugurta faoliyati torisidagi qonunchilik talablariga rioya etishi;

sugida olingan axborotning maxfiyligini qonunchilik talablariga muvofiq tazi vakolat bergan sugurta hodisasi yuz bergan taqdirda, qonunchilikda yoki sugurta) shartnomasida nazarda tutilgan muddatlarda barcha zarur hisob-kitoblarni va sugurta tolovlarini amalga oshirishi;

firma nomi, tashkiliy-huquqiy shakli yoki joylashgan yeri (pochta manzili) ourta qildiruvchilarni ushbu Qonunda belgilangan tartibda xabardor qilishi;

sugtishi;

vakolatli davlat organi tomonidan belgilangan tartibda bir yilda kamida bir marta aktuar tashkilotni aktuar xizmatlar kolon qilishi;

buxgalteriya hisobini yuritishi, moliyaviy, statistika, soliq hisobotlarini va boshqa hisobotlarni tuzishi shart.

Sugzi tuzgan shartnomalarga muvofiq boshqa majburiyatlar ham bourta brokeri

Sugiga binoan suglgan yuridik shaxs sugurta brokerining faoliyati sugshib olib borilishi mumkin emas, bundan qayta sugurta brokeri sugurta brokeri ourta qildiruvchi orsatadi.

16-modda. Qayta sugz nomidan va qayta sugyicha sugurtalovchining topshirigurta shartnomasini tuzishni hamda uning bajarilishini tashkil etishga doir faoliyatni amalga oshiruvchi yuridik shaxs qayta sugurta brokeri sugurta brokeri ourta qildiruvchi orsatadi.

17-modda. Sugurta brokerlarining huquq va majburiyatlari

Sugurta brokerlari quyidagi huquqlarga ega:

sugurtaning) har qanday turi bourta (qayta sugurtalovchini tanlash;

sugurta zaxiralarining hamda qabul qilingan majburiyatlarning miqdorlari torisida, shuningdek suglovga qobiliyatliligi va moliyaviy barqarorligiga doir boshqa kolumotlar olish;

ekspert va maslahat xizmatlari kourta va qayta sugzi tuzgan shartnomalarga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bourta va qayta sugurta faoliyati torisidagi qonunchilik talablariga rioya etishi;

sugurta) shartnomasini tuzish va bajarish boliq, ishonchli hamda xolisona axborotni mijozlarning sora taqdim etishi;

mijozning tijorat sirini va boshqa sirini tashkil etadigan mara taqdim etishi;

firma nomi, tashkiliy-huquqiy shakli va (yoki) joylashgan yeri ourtalovchilarni xabardor qilishi;

qonunchilikda belgilangan tartibda buxgalteriya hisobini yuritishi, moliyaviy, statistika, soliq hisobotlarini va boshqa hisobotlarni tuzishi shart.

Sugurta brokerlarining zimmasida qonunchilikka hamda olishi mumkin.

18-modda. Sugurtalovchining nomidan va topshirigurta shartnomasini tuzishni hamda uning bajarilishini tashkil etishga doir faoliyatni amalga oshiruvchi jismoniy yoki yuridik shaxs sugurtalovchining boshqaruv organlari rahbarlari va xodimlari sugurta agenti ourtalovchilar bilan tuzilgan topshiriq shartnomalari (agent bitimlari) asosida amalga oshiradi.

Sugzi bilan topshiriq shartnomasi (agent bitimi) tuzgan sugz faoliyatini amalga oshirishi mumkin.

Quyidagilarga:

sugurtani amalga oshirish uchun litsenziyaga ega bourtalovchilar nomidan sugzbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarida boshqacha qoida nazarda tutilmagan bozbekiston Respublikasi hududida sugyicha sugzbekiston Respublikasi hududida belgilangan tartibda rourta tashkilotlari nomidan sugliq bol qolgan sugz nomiga, yaqin qarindoshlari (ota-onasi, tuggay aka-uka va opa-singillari, eri, xotini, farzandlari, shu jumladan farzandlikka olinganlar, bobosi, buvisi, nevaralari, shuningdek erining, xotinining ota-onasi, tuggay aka-uka va opa-singillari) nomiga sugyicha hujjatlar yozishga, shuningdek ourta shartnomalari tuzishga hamda bunda mazkur sugyicha sugurta agentining huquq va majburiyatlari

Sugurtalovchi tomonidan berilgan vakolatlar doirasida sugurta turlari bourtaga qabul qilinayotgan sugurta hodisasi yuz berganda sugurta tolashda va sugurta mukofotini tourta shartnomasida belgilangan muddatlarda tomak kourta zaxiralarining hamda qabul qilingan majburiyatlarning miqdorlari torisida, shuningdek suglovga qobiliyatliligiga va moliyaviy barqarorligiga doir boshqa kourtalovchidan maurta shartnomasi (sugurta qildiruvchidan qabul qilib olinayotgan tavakkalchiliklar torisida sugliqroq axborot berish maqsadida hamma uchun ochiq bourta qildiruvchi haqida suglumotlar tourta agenti qonunchilikka va olishi mumkin.

Sugurta faoliyati torisidagi qonunchilik talablariga rioya etishi;

sugurta tovonini (suglash chogz vaqtida rasmiylashtirishga kourta tariflari, sugurta shartlari haqida, litsenziyaning mavjudligi, ustav fondining, suggurtalovchining torsatkichlar haqida axborotga ega bourta shartnomasini rasmiylashtirish chogurta qildiruvchi torisida zarur axborotga ega bourta tavakkalchiligini pasaytirishga va sugurta qildiruvchilarning sora ularni suggurta shartnomalarini belgilangan tartibda tuzishi va yangi muddatga ourta shartnomalari va olingan sugurta hujjatlarining but saqlanishini talumotlarning maxfiyligini saqlashi;

sugzgarganligiga taalluqli axborot sugz vaqtida olinishini, shuningdek sugtirozlari yuzaga kelganda hamda ularni tartibga solish jarayonida sugurta qildiruvchi oz vaqtida almashinishini talgan taqdirda, sugiga kourta tovoni (suglovi) tourta agentining zimmasida qonunchilikka va olishi mumkin.

20-modda. Adjaster

Adjaster sugurta qildiruvchining va boshqa buyurtmachining topshirigyicha quyidagi xizmatlarni koz shtatida tegishli mutaxassislarga ega bolgan jismoniy shaxsdir:

sugurta obyektini kourta hodisasi faktlarini va tavakkalchilik holatlarini tahlil qilish;

sugurta hodisasi mavjudligini aniqlash;

suglgan taqdirda urta hodisasi oqibatida vujudga kelgan shikastlanish darajasini va zarar miqdorini aniqlash;

tolgan sugurta tourta hodisasi boz faoliyatini sugurta qildiruvchi va boshqa buyurtmachi bilan tuzilgan shartnomaga muvofiq amalga oshiradi.

Adjaster:

sugurta va qayta sugtkazishga;

sugyicha vositachilik faoliyatini amalga oshirishga;

sugurta qildiruvchining vakili sifatida sugurta torsatish natijalari hisobot tarzida rasmiylashtirilib, sugrnini qoplash va nizolarni hal qilish chogurta ekspertizasi jarayonida qayta korsatiladigan sugurta qildiruvchini va boshqa buyurtmachilarni erkin tanlash;

sugurta hodisasini) ourtalovchidan, sugrash hamda olish;

sugurta obyektini kozi suglganda llagan holda) kogurta hodisasi rourta tovoni (suglovi) miqdorini aniqlash uchun zarur borash va olish.

Adjaster qonunchilikka va olishi mumkin.

Adjaster:

suggurta hujjatlarining but saqlanishini talumotlarning maxfiyligini saqlashi;

suglumotlarni orishi;

qonunchilikda belgilangan axborotni vakolatli davlat organining talabiga kozi tuzgan shartnomalarga muvofiq boshqa majburiyatlar ham boz ichiga oladigan aktuar xizmatlari kourta voqeasi yuz berishining matematik jihatdan ehtimolligi hisob-kitoblarini amalga oshirishni, ham alohida tavakkalchilik guruhlarida, ham umuman sugyicha zarar yetkazilishining takroriyligini va uning oqibatlarining ogurtalovchining zarur sugurtalovchining investitsiyalar sifatida toyilma normasi va netto-stavka miqdori oliqlikni tarif stavkalarini investitsiya daromadi summasiga kamaytirishga imkon beradigan tarzda aniqlashni;

sugurtalovchilar kapitalining yetarlilik kominlash mexanizmlarini belgilashni;

sugurta xizmatlari tannarxini hisob-kitob qilishni;

sugurtaning) har bir turi bourtalovchilar uchun ularni ourtalovchining investitsiya faoliyati natijalarini aktuar hisob-kitoblardan foydalangan holda baholashni;

sugurtaning (qayta sugyicha rejalashtirishni;

aktuar hisob-kitoblarni amalga oshirish bourta bilan bogrsatishni.

Aktuar tashkilot shartnomaga muvofiq torsatishi mumkin.

Aktuariy qonunchilikda belgilangan tartibda aktuariy malaka sertifikatini olgan va aktuar tashkilot shtatida turgan yoki aktuar tashkilot bilan fuqarolik-huquqiy shartnoma tuzgan jismoniy shaxsdir.

Aktuariy sifatsiz aktuar xizmatlarini koriqlanadigan boshqa sirni oshkor qilganlik va aktuar tashkilotning zarar kozga xatti-harakatlari natijasida yetkazilgan zarar uchun aktuar tashkilot oldida javobgar boz shtatida kamida bitta aktuariyga ega bourtalovchi sifatida sugurta operatsiyalarini ourta bourtalovchilarning (qayta sugurta ekspertizasi jarayonida qayta korsatiladigan suglgan axborot sugrsatishni rad etish;

boshqa aktuar tashkilotlarni va orsatishda ishtirok etishga belgilangan tartibda jalb qilish.

Aktuar tashkilot qonunchilikka va olishi mumkin.

Aktuar tashkilot:

suggrsatish chogra taqdim etishi shart.

Aktuar tashkilotning zimmasida qonunchilikka va olishi mumkin.

24-modda. Sugurta syurveyeri quyidagilar borsatuvchi, olgan yuridik shaxs yoki professional bilim va malakaga ega bourta (qayta sugurta (qayta sugzdan kechirish va tekshirish;

sugurta) shartnomasi tuzilguniga qadar barcha faktlarni va tavakkalchilik holatlarini tahlil qilish, tavakkalchilik darajasini aniqlash;

tekshirilayotgan sugyicha xulosa tuzish.

Sugtkazishga vakolatli bourta syurveyeri tomonidan belgilanadi.

Sugz faoliyatini sugurta qildiruvchi bilan tuzilgan shartnomaga muvofiq amalga oshiradi.

Sugurtalovchi sifatida sugurta operatsiyalarini ourta bourtalovchilarning ustav fondlarida (ustav kapitallarida) ishtirok etishga haqli emas.

Sugyicha hisobot taqdim etilib, sugurta qildiruvchi bu hisobotdan sugurta) shartnomasini tuzish chogurta syurveyerining hisobotidagi xulosalar mustaqil sugrib chiqilishi mumkin.

25-modda. Sugurta syurveyeri:

xizmatlar kourtalovchini yoki sugurta obyektini ourta qildiruvchidan yoki sugrashga va olishga;

davlat hokimiyati va boshqaruvi organlaridan, faoliyati suglgan boshqa tashkilotlardan zarur marashga va olishga haqli.

Sugzi tuzgan shartnomalarga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bourta syurveyeri:

suggurta ekspertizasini ominlashi;

mijozning tijorat sirini yoki boshqa sirini tashkil etadigan mara taqdim etishi shart.

Sugzi tuzgan shartnomalarga muvofiq boshqa majburiyatlar ham bourta qildiruvchilarga (sugurtalovchilarga sugrsatuvchi, shuningdek ularga moliyaviy koz faoliyatini sugurta qildiruvchilarning (sugurtalovchilar tomonidan haq tourtalovchi sifatida sugurta operatsiyalarini ourta bourtalovchilarning ustav fondlarida (ustav kapitallarida) ishtirok etishga haqli emas.

27-modda. Assistansning huquq va majburiyatlari

Assistans quyidagi huquqlarga ega:

assistans xizmatlari koyicha sugrsatilishi uchun zarur bourtalovchi tomonidan taqdim etilmagan taqdirda, assistans xizmatlari korsatishda ishtirok etishga belgilangan tartibda jalb qilish.

Assistans qonunchilikka va olishi mumkin.

Assistans:

suggurta qildiruvchilardan (sugurta voqealari (suggurta qildiruvchilarga (sugurta shartnomasi doirasida, taqdim etilgan sugrsatishi;

sugrib chiqish va tartibga solish choralarini kora taqdim etishi shart.

Assistansning zimmasida qonunchilikka va olishi mumkin.

28-modda. Sugurta bozori professional ishtirokchilarining uyushmalarini va boshqa birlashmalarini tashkil etish qonunchilik talablariga zid kelmasa, sugz huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish hamda birgalikdagi tadbirlarni (choralarni) amalga oshirish maqsadida uyushmalar va boshqa birlashmalar tashkil etishi mumkin.

3-bob. Sugurta shartnomasi

Sugurta qildiruvchi va sugrtasida tuziladigan sugurta shartnomasi sugurta qildiruvchi olib, sugurta mukofotini (sugurta shartnomasida belgilangan tartibda, muddatlarda va hajmda tourta shartnomasida yoki qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa majburiyatlarni bajaradi, sugurta shartnomasida kourta hodisasi) yuz berganda sugurta tolash majburiyatini ourta shartnomalarida franshiza nazarda tutilishi mumkin.

Franshiza ham suglinadi. Sugurta shartnomasining yozma yoki elektron shaklini tuzishga doir talablarga rioya etmaslik ushbu shartnomaning haqiqiy emasligiga sabab bourta shartnomasi shartlariga qourta qoidalari

Sugurta tizimlari doirasida qabul qilinadigan sugurtalovchi yoki sugurtaning asosiy qoidalarini ourtaning asosiy qoidalari quyidagi tushunchalarni ourta subyektlari;

sugurta hodisalari;

sugurta summasi, sugurta mukofotini (sugurta shartnomalarini tuzish, bajarish va tugatish tartibi;

taraflarning huquq va majburiyatlari;

zararlarning yoki ziyonning miqdorini aniqlash tartibi;

sugurta tourta tovonini (suglovini) amalga oshirish muddatlari, shuningdek sugurta toyxati va boshqa qoidalar.

31-modda. Sugurtalovchi oziga xos xususiyatlari

Sugurtalangan shaxs, naf oluvchi) tomonidan sugurta shartnomasini tuzish, ourta qoidalarida nazarda tutilgan hollarda va tartibda sugurta tourta shartnomasini tuzish, ogurta hodisasi yuz berganligi haqidagi bildirishnomani, sugurta tolash torisidagi arizani va (yoki) boshqa hujjatlarni) yaratish hamda jourtalovchining Internet jahon axborot tarmogurtalovchining rasmiy veb-saytidan ushbu axborot tizimining operatori bourta qildiruvchi va sugrtasida elektron shakldagi axborot almashinuvini taurtalovchining rasmiy veb-saytiga kirishni sugurtalangan shaxs, naf oluvchi) identifikatsiyalash va autentifikatsiyalash tizimidan foydalangan holda amalga oshirishi mumkin.

Sugida elektron raqamli imzo bilan tasdiqlangan yoxud elektron raqamli imzosiz taqdim etilgan elektron shakldagi axborot sugurtalovchining elektron raqamli imzosi bilan imzolangan qaysi sugurta qildiruvchi ofertani (sugurta mukofoti toz roziligini bergan bosha sugozdagi hujjatga teng hujjat deb eurtani amalga oshirish chogurta qildiruvchi (sugurtalovchi ourta qoidalarida va (yoki) mazkur shaxslar ourta shartnomasi ishtirokchilari

Sugurta qildiruvchilar, sugurta shartnomasining ishtirokchilari sifatida ish yuritishi mumkin.

Sugurta shartnomasini tuzuvchi va sugurta badallarini) tourta qildiruvchidir.

Sugurtalangan shaxslarni) sugglgan taqdirdagina sugurtada ishtirok etayotgan, mulkiy manfaatlari suglgan jismoniy shaxs sugurtalangan shaxs, agar ourta shartnomasini tuzsa va hisoblangan suglasa, suglishi mumkin.

Sugurtalangan shaxs) tomonidan sugurta tourta shartnomasi haqidagi axborotni sugurtalangan shaxsdan yoki sugurta mukofoti

Sugurta shartnomasi bolanishi lozim bourta mukofotining miqdorini belgilashda ourta tariflarini qolib, bu tariflar sugurta tavakkalchiligining xususiyati hisobga olingan holda sugurtaning ayrim turlari bourta mukofotining miqdori Ourta tariflariga muvofiq aniqlanadi.

34-modda. Sugurta tolash

Sugurta shartnomasida kourta hodisasi yuz bergan taqdirda sugurta tolashi shart.

Sugurta shartnomasida yoki qonunda kotilgan sugglsa, sugurta tovonini (suglovini) tourta hodisasining yuz berishi sugurtalangan shaxsning va (yoki) naf oluvchining) suglsa, sugurta tolashga. Bunday holda suglangan sugra, sugliq hisob-kitob qilguniga qadar suglashi mumkin.

4-bob. Sugurtalovchining), suglinmalarining rahbariga va bosh buxgalteriga qourtalovchilarning (qayta sugurta brokerlarining hamda ular alohida bolsa, tayinlanadi.

Sugurtalovchi) va sugurtalovchining (qayta sugurta brokerining, shuningdek ularning alohida bourtalovchining (qayta sugurta brokerining rahbariga va bosh buxgalteriga qourtalovchining (qayta sugurta brokerining rahbari quyidagi malaka talablariga muvofiq bolumotga ega bolgan mutaxassislar uchun sugurta agenti sifatidagi, shuningdek yordamchi, texnik va xizmat kolgan mutaxassislar uchun sugurta agenti sifatidagi, shuningdek yordamchi, texnik va xizmat kourtalovchining (qayta sugurta brokerining bosh buxgalteri ggi Olishi kerak.

37-modda. Sugurtalovchining) va suglinmasi rahbariga va bosh buxgalteriga qourtalovchining (qayta sugurta brokerining alohida bolishi kerak:

oliy malish;

sugurta agenti sifatidagi, shuningdek yordamchi, texnik va xizmat kourtalovchining (qayta sugurta brokerining alohida bolishi kerak:

oliy (buxgalterlik, auditorlik, moliyaviy, iqtisodiy) malish;

buxgalter sifatida kamida bir yillik ish stajining mavjudligi.

38-modda. Sugurtalovchining), suglinmalarining rahbariga va bosh buxgalteriga qoshimcha talablar

Rahbar (bosh buxgalter) tomonidan amalga oshiriladigan harakatlar yuridik shaxsni bankrotlikka yoki uni tugatish torisida sud tomonidan qaror chiqarilishiga olib kelganligi haqidagi faktlar mavjud boglgan shaxs sugurtalovchining), suglinmalarining rahbari (bosh buxgalteri) etib tayinlanishi mumkin emas.

5-bob. Sugyxatidan ourta bozorining professional ishtirokchilarini tashkil etish va davlat rotkazish

Sugurtalovchilar) aksiyadorlik jamiyati shaklida tashkil etiladi.

Yuridik shaxs bourta bozorining boshqa professional ishtirokchilari qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tashkiliy-huquqiy shakllarda tashkil etiladi.

40-modda. Sugurtalovchilarning) ustav fondi (ustav kapitali)

Sugurtalovchilar) ustav fondining (ustav kapitalining) eng kam miqdori qonunchilikda belgilanadi.

Sugurtalovchining) ustav fondi (ustav kapitali) suglaridan tashkil topadi hamda milliy valyutada ifodalanadi.

Suglardan va boshqa jalb qilingan mablagl qogurtalovchining (qayta sugsischilari tomonidan shakllantirilgan bourtalovchi (qayta sugurtalovchilarning (qayta sugl qourtaning boshqa tarmoqlaridagi sugurtalovchilarning) ustav fondida (ustav kapitalida) ourtalovchilarning (qayta sugurta brokerlarining firma nomiga doir talablar

Sugurtalovchilarning) va sugurtalovchilarning (qayta sugurta brokerlarining firma nomi bilan adashtirib yuborish darajasida bir xil yoki ularga aynan olgan belgilardan foydalanilishiga yoyilmaydi, bundan sugurtalovchilarning) va sugzgargan taqdirda, sugurtalovchi) va sugurta qildiruvchilarni xabardor qilishi, oljallangan shartnomalar boSug atamasidan yoki bu atama qoz birikmalaridan faqat suglgan yuridik shaxslar tomonidan firma nomida yoki tovar belgisida (xizmat kourta faoliyatini amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziyaga ega bosug atamasini ourta faoliyatini litsenziyalash

Sugurtalovchilarning) va sugurta faoliyati qonunchilikda belgilangan tartibda vakolatli davlat organi tomonidan beriladigan litsenziyalar asosida amalga oshiriladi.

Litsenziya sugurta qilish sohasida yoki umumiy sugurta qilish bourta faoliyatini amalga oshirish uchun beriladi.

Hayotni sugurta faoliyatini amalga oshiruvchi sugurta sohasida sugurta sohasining qonunchilikda belgilangan ayrim turlari (klasslari) mustasno. Umumiy sugurta faoliyatini amalga oshiruvchi sugurta qilish sohasida sugurta bourta faoliyatini amalga oshiruvchi sugurta shartnomalarini tuzishga haqli emas.

Litsenziyada sugljallayotgan sugrsatiladi.

43-modda. Sugurtalovchi) litsenziyasining amal qilishini toziga xos xususiyatlari

Sugurtalovchi) litsenziyasining amal qilishini tourta (qayta sugurta (qayta sugladi. Litsenziyasi tourtalovchi (qayta sugurta (qayta sugyicha ourtalovchi (qayta sugziga xos xususiyatlari

Litsenziyaning amal qilishi tugatilgan kundan eurtalovchini (qayta suggurtalovchining (qayta sugrsatgan boshqaruv organlarining vakolatlari tomuriyatga omuriyat olgan davrda amalga oshiradi.

Sugurtalovchining) muvaqqat maurtalovchini (qayta suggurtalovchining (qayta sugmuriyati ourtalovchining boshqaruv xarajatlari (maurtalovchiga (qayta sugurta shartnomalari bourta hodisalari yuz berganda sugurta tolash bilan bogurtalovchining (qayta sugmuriyatining ish tartibi vakolatli davlat organi tomonidan belgilanadi.

Ushbu moddaning qoidalari sugurtalovchining) arizasiga binoan litsenziyaning amal qilishini tugatish hollariga nisbatan, shuningdek sugurtalovchi) tasis hujjatlarida shunga vakolat berilgan ushbu sugurtalovchi) boshqaruv organining qaroriga kourtalovchilarni (qayta sugziga xos xususiyatlari

Sugurtalovchilarni) qoshib olish, bozgartirish shaklida qayta tashkil etish vakolatli davlat organining ruxsati bilan amalga oshirilishi mumkin.

Sugurtalovchi) qayta tashkil etishga ruxsatnoma olish uchun vakolatli davlat organiga tegishli ariza bilan birga quyidagi hujjatlarni taqdim etadi:

muassislar (ishtirokchilar) yoki qayta tashkil etish torisidagi taurtalovchi (qayta sugurtalovchining (qayta sugshib yuborish yoki qoshib yuborish yoki qourtalovchilarni (qayta sugtiboran orib chiqilishi kerak.

Vakolatli davlat organi qabul qilingan qaror torisida sugurtalovchini) yozma ravishda yoki axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda elektron hujjat shaklida xabardor qilishi shart.

Vakolatli davlat organi sugurtalovchilarni) qayta tashkil etish uchun ruxsatnoma berishni quyidagi hollarda rad etishga haqli, agar:

sugurtalovchilarni) qayta tashkil etish natijasida ularning moliyaviy barqarorligiga doir talablar buzilishi mumkin bourtalovchilarning (qayta sugurta bozorida raqobatning cheklanishiga yoki bartaraf etilishiga olib kelishi mumkin bourtalovchilarni (qayta sugrab taqdim etilgan hujjatlarda notori malsa yoki bu hujjatlar qonunchilikka muvofiq bourtalovchilarni (qayta suglsa.

Sugurtalovchilarni) qayta tashkil etishni amalga oshirish uchun berilgan arizani takroran kourtalovchilarni (qayta suggrsatilmagan yangi asoslar bol qolish va ajratib chiqarish shaklida qayta tashkil etilganda sugurtalovchilar) (qayta sugurtalovchilarga (qayta suglish va ajratib chiqarish shaklida qayta tashkil etilayotgan vaqt uchun va yangidan tuzilgan sugurtalovchilar) tomonidan litsenziya olinadigan paytga qadar ular yangi sugurta shartnomalarini uzaytirishga haqli emas, bundan ilgari tuzilgan sugyicha ushbu sugurtalovchilar) oziga oshib olish natijasida litsenziya shartlari oshib olish shaklida qayta tashkil etilganda ourtalovchi (qayta sugshilgan sugurtalovchi) amaldagi litsenziyani saqlab qoladi.

Ourtalovchining (qayta sugshib yuborish shaklida qayta tashkil etilganda litsenziyani qayta rasmiylashtirishga qayta tashkil etilayotgan sugurtalovchilarda) yangidan vujudga kelgan sugurtalovchini) davlat rotkazish sanasida litsenziya mavjud bol qourtalovchi kreditorlarining talablarini qanoatlantirish navbati

Tugatilayotgan sugliq xarajatlar, shuningdek tugatiladigan sugminlash zaruratidan kelib chiqadigan xarajatlar to hayotni sugurta shartnomalari bourta qildiruvchilarning talablari;

ikkinchi navbatda urta qildiruvchilarning boshqa majburiy sugyicha talablari;

uchinchi navbatda urta qildiruvchilarning (naf oluvchilarning) talablari;

to budjetga, budjetdan tashqari jamglovlarni nazarda tutuvchi torsatilgan talablar tourta bomuriy huquqbuzarlik tufayli fuqarolarning mol-mulkiga yetkazilgan zararning oyicha talablari qanoatlantiriladi;

beshinchi navbatda urtalovchining boshqa kreditorlari talablari.

6-bob. Sugurta faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishni vakolatli davlat organi amalga oshiradi.

Vakolatli davlat organi:

bajarilishi majburiy bolovga qobiliyatlilik normativlarini hamda ularni aniqlash tartibini, ayrim tavakkalchiliklar bourtalovchilar (qayta sugl qop yoki eng kam miqdorini va majburiyatlarning jami miqdorini hisoblab chiqarish uslubini, sugurtalovchilarning) tourta bozorining professional ishtirokchilari tomonidan sugglovga qobiliyatlilikning belgilangan normativlari va ularning moliyaviy barqarorligining boshqa talablari taurtalovchilarning (qayta sugurta brokerlarining sugurtalovchilarning (qayta sugurta zaxiralari mablaglarning hisobini yuritish va ular bourta zaxiralari mablagurtalovchilar (qayta suglon qilinadigan yillik moliyaviy hisobotning shaklini, shuningdek uni taqdim etish hamda eurta bozori professional ishtirokchilarining faoliyatini tekshirishni amalga oshiradi va ularga aniqlangan qoidabuzarliklarni bartaraf etish torisida, shu jumladan sugmolchilari huquqlarining buzilishiga olib keluvchi sabablarni bartaraf etish haqida ijro qilinishi majburiy borsatmalar kiritadi;

sugurtalovchi) tomonidan suggurtalovchining (qayta sugurtalovchilar (qayta sugurta brokerlari litsenziyalarining amal qilishini qonunchilikda belgilangan tartibda tourta klasslariga nisbatan togin qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish torisidagi qonunchilik buzilganligi aniqlangan taqdirda, sugurtalovchilarga) hamda sugllaydi;

suggurta bozorining moliya yili davomidagi faoliyati haqidagi statistik malon qiladi;

sugurtalovchilarning) investitsiya faoliyatini amalga oshirish tartibi hamda shartlarini belgilaydi;

aktuar xizmatlari koquv dasturlarini hamda malaka imtihonlari topshirish tartibini ishlab chiqadi va tasdiqlaydi, mazkur sertifikatni olish huquqi uchun malaka imtihonini olgan aktuariylar reyestrini yuritadi;

sugrab oladi;

qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshiradi.

Vakolatli davlat organi va uning xodimlari sugurta vositachisi sifatida ish yuritishga haqli emas.

48-modda. Sugurtalovchilar) tomonidan prudensial normativlarga rioya etilishi

Sugurta) tashkilotlarining moliyaviy barqarorligini taurta xizmatlari isteurtalovchilar (qayta sugl qoz ichiga oladi:

ustav fondining (ustav kapitalining) eng kam miqdorini;

tourtalovchilarning (qayta sugyicha majburiyatlari normativini;

sugyicha normativni;

vakolatli davlat organi tomonidan belgilangan boshqa prudensial normativlarni.

Prudensial normativlarga kelgusidagi ozgartishlar amalga kiritilishidan kamida bir oy oldin vakolatli davlat organi tomonidan rasmiy ravishda eurtalovchilarning (qayta sugurta zaxiralari

Sugminlash uchun sugurtalovchilar) vakolatli davlat organi tomonidan belgilanadigan tartibda va shartlarda milliy valyutada ham, chet el valyutasida ham tourta mukofotlaridan sugurtalovchining (qayta sugz suglgan aktivlari olib qourtalovchilar (qayta sugurtalovchilarning (qayta sugurta faoliyatini amalga oshirishdagi erkin raqobat sharoitlarini kafolatlaydi.

Sugurtalovchilarning) faoliyatiga davlat organlari va boshqa tashkilotlar tomonidan aralashish, agar bu sugurtalovchilar) faoliyati ustidan davlat nazorati va tekshiruvini amalga oshiruvchi organlarning vakolatlari bilan boglmasa, taqiqlanadi.

51-modda. Ichki nazoratga va tavakkalchiliklarni boshqarish tizimiga doir talablar

Sugurta) tashkilotlari vakolatli davlat organi tomonidan belgilangan ichki nazoratga va tavakkalchiliklarni boshqarish tizimiga doir talablarga rioya etishi shart. Vakolatli davlat organining talablari sugurtalovchi) tomonidan amalga oshirilayotgan faoliyat turining tizimli ahamiyatini, olami va murakkabligini inobatga oladi.

Vakolatli davlat organining ichki nazoratga va tavakkalchiliklarni boshqarish tizimiga doir talablari jumlasiga quyidagilar kiradi:

prudensial talablar uchun moliyaviy, nazoratga oid hisobotlarning va boshqa hisobotlarning toz vaqtida topshirilishini tatkazish bourtalovchi (qayta sugurtalovchi (qayta sugyicha qol qourta bozorida raqobatni cheklashga yoki bartaraf etishga, bir sugurta qildiruvchilarning va boshqa shaxslarning huquqlari hamda qonuniy manfaatlari kamsitilishiga qaratilgan faoliyatga yoyilmaydi.

Sugz uyushmalari va boshqa birlashmalaridan sugllaniladigan choralar va sanksiyalar

53-modda. Choralar va sanksiyalarning qourta (qayta sugurta brokeriga, ilgari ularga nazorat tarzida javob qaytarish chora-tadbirlari qoi nazar, quyidagi sanksiyalarni qon kungacha muddatga totiboran uch oy ichida vakolatli davlat organiga litsenziya berganlik uchun davlat bojini tolsa, litsenziyani bekor qilish torisida qaror qabul qilishga;

sugurta tashkilotlariga ogxtatib turish yoki tugatish tarzidagi sanksiyani qol qolami hamda ahamiyati va ularning oqibatlari;

qoidabuzarliklar va (yoki) kamchiliklarning muntazamligi (ikki va undan kol qosiri;

aniqlangan qoidabuzarliklar va (yoki) kamchiliklarning yuzaga kelishi bilan boglgan sabablar;

sugurta) tashkiloti va sugrish.

54-modda. Qoladigan litsenziya talablari va shartlarining bir marta qourtalovchilar (qayta sugurta faoliyatini amalga oshirish chogurta qildiruvchining ruxsatisiz oshkor qilish, bundan qonunchilikda nazarda tutilgan hollar mustasno;

b) suglum bourta shartnomasini tuzish va bajarish;

sugyicha vositachilik faoliyatini amalga oshirish chogurtalovchilarning (qayta suglovga qobiliyatliligini baholash

55-modda. Sugurtalovchilarning) tourtalovchilar (qayta sugyicha yoyiladigan eng kol qop miqdoridan ortiq majburiyatlarni olovga qobiliyatlilikning belgilangan normativlariga va moliyaviy barqarorlikning boshqa talablariga muvofiq qayta sugurta zaxiralari bourta (qayta suglib, vakolatli davlat organiga taqdim etilishi lozim.

Aktuar xulosani taqdim etishning mazmuniga va tartibiga qourta (qayta sugurtaning barcha yoki ayrim turlarini (klasslarini) amalga oshirishda o sugurta) tashkiloti faoliyatining sugidagi zararliligini aks ettiruvchi nisbiy kolon qilish

Sugurtalovchilar) va suglon qiladi.

Sugurtalovchilar) va sugz mablagrsatkichlarga (normativlarga) boglgan axborotni oshkor etishi kerak.

Sugurtalovchining) va suglon qilinmaydi.

9-bob. Hisobotlar, hujjatlarni saqlash va axborot olish

59-modda. Buxgalteriya hisobining ourtalovchilar (qayta sugurta brokerlari va qayta sugziga xos xususiyatlarni hisobga olgan holda, qonunchilikka muvofiq buxgalteriya hisobini yuritadi.

60-modda. Sugurta bozorining professional ishtirokchilari hujjatlarni ozbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda va muddatlarda saqlashi shart.

61-modda. Axborot olish huquqi

Huquqni muhofaza qiluvchi organlar, sudlar, tibbiyot, seysmologiya, veterinariya, gidrometeorologiya tashkilotlari hamda boshqa tashkilotlar sugy berishi sabablari hamda holatlarini, shuningdek sugurta tourtalovchi va adjaster tomonidan aniqlash uchun zarur bourtalovchilarning va adjasterlarning sora taqdim etishi shart.

Vakolatli davlat organi suglari va majburiyatlarning miqdorlari haqidagi axborotni, shuningdek boshqa axborotni orash sorsatilgan holda yozma tarzda amalga oshirilishi kerak.

Vakolatli davlat organi ol qourta siri

Sugurtalangan shaxslar va naf oluvchilar torisidagi, sugurtalangan shaxslar sogining holati, sugurta summasi haqidagi, bank hisobvaraqlarining mavjudligi, ushbu hisobvaraqlardagi pul qoldiqlari va pul harakati torisidagi maurta faoliyatini amalga oshirishning umumiy shartlari, taklif etilayotgan sugyxati, sugurta turlari hamda muddatlari ochiq axborot bourta siri predmeti borsatilgan maurta qildiruvchining, shuningdek sugziga taalluqli maurtalovchilar transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sugliq maglumotnomalarni Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sugyicha toarmasiga sugurtalovchilar ushbu moddaning birinchi qismida kolumotlar torisidagi mazglgan taqdirda esa surishtiruv va tergov organlariga, sudning undiruvni suglgan taqdirda, davlat ijrochilariga sugurtalovchilar ushbu moddaning birinchi qismida kolumotlar torisidagi maurta qildiruvchilar va sugligglumotlar mustasno, qonunchilikda majburiy sugyicha belgilangan majburiyatlarning sugurta qildiruvchilarning roziligini olmagan holda, belgilangan tartibda taqdim etadi.

Tuzilgan sugglumotnomalar sugurta qildiruvchi orsatgan shaxsga;

sudga va notariusga lgan merosga oid ishlar boz muhri bilan tasdiqlangan yozma soroviga suggchirma nusxasi ilova qilingan bo uning ish yurituvida bourtalovchilar va suglari yoki boshqa mol-mulk bilan boggin qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish bilan boglgan axborotni qonunchilikda nazarda tutilgan hollarda va tartibda vakolatli davlat organiga taqdim etadi.

Tuzilgan sugglumotlar qonunchilikda belgilangan tartibda kredit byurolariga taqdim etiladi.

10-bob. Yakunlovchi qoidalar

63-modda. Sugmolchilarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish

Sugmolchilari sugurta xizmatlarini tanlashda erkindir. Sugmolchining talabiga binoan unga sugrsatish shartlari bilan tanishish imkoniyatini taqdim etishi shart.

Sugurta xizmatidan yoki mahsulotidan foydalanish sharti sifatida sugzga uchinchi shaxsning boshqa sugurta bozorining professional ishtirokchilari tomonidan komolchilarining huquqlarini himoya qilish choralari

Vakolatli davlat organi sugrsatiladigan xizmatlar isteyicha vazifalarni bajarish uchun quyidagi choralarni kourta tashkilotlari tomonidan kourta xizmatlari torisidagi axborotni oshkor etish tartibini belgilaydi;

sugrsatadigan xizmatlar isteradi;

omolchilarining huquqlari buzilishiga yoygan sugllaydi;

sugmolchilarining buzilgan huquqlarini tiklash borasida maslahatlar beradi va koradi.

Vakolatli davlat organi Ourta bozori torisidagi axborotni aniqlaydi va olon qiladi.

Sugmolchilar bilan oz faoliyatiga qoz xodimlari sugrsatiladigan xizmatlarni sotib olishi yuzasidan nazorat tadbirlarini amalga oshirishga haqli.

Nazorat tadbirlari sugtkaziladi.

65-modda. Nizolarni hal etish

Sugzbekiston Respublikasi hududida chet el fuqarolarini, fuqaroligi bourta qilish

Olmagan shaxslar va chet el yuridik shaxslari Ourta himoyasi huquqidan foydalanadi.

68-modda. Suggurta faoliyati torisidagi qonunchilikni buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bozbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlarini oqotgan deb topish

Quyidagilar oqotgan deb topilsin:

1) OSugg