Sud va huquqni muhofaza qilish organlari

Ўзаро тортишув - одил судловнинг демократлашганлигининг муҳим кўрсаткичи ҳисобланади, чунки уни тўлиқ амалга ошириш биринчи навбатда, тарафларнинг тенг ҳуқуқлилигини таъминлаш ҳар бир тараф ўз ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини самарали ҳимоя қилишлари учун имконият яратиб беришдан иборатдир. O`zaro tortishuv odil sudlovning prinsipi (asosi) sifatida taraflarga 
o`zlarining huquq va manfatlarini himoya qilishlari uchun bir xil yuridik 
imkoniyatlarni yaratib berishdan iboratdir. Sudga esa odil sudlov amalga 
oshiriladigan sud kengashlariga rahbarlik qilish va ko`rib chiqilgan ishlar 
bo`yicha tegishli qarorlarni chiqarish vakolati berilgan.
Boshqacha aytganda, o`zaro tortishuv bahsli huquqiy holatlarni ko`rib 
chiqishda taraflar va sudning funksiyalarini qat'iy ajratilib belgilab qo`ygan 
holda sud protsessini tashkil etishni ko`zda tutadi.
24)Umumiy yurisdiksiya sudlarining ixtisoslashtirilishi.?
Aytaylik, ilgari adliya vaziri zimmasiga yuklatilgan sudyalarni lavozimga tayinlash uchun taqdimnoma kiritish, ularning vakolatlarini to‘xtatish va muddatidan oldin bekor qilish kabi ishlar bugungi kunda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi oliy malaka komissiyasi vazifasiga kiradi. Sudyalik lavozimiga nomzodlarni muqobillik asosida ko‘rib chiqish bilan shug‘ullanadigan ushbu xolis komissiya tarkibida obro‘-e’tiborli va tajribali sudyalar, Oliy Majlis deputatlari, huquqshunos olimlar, huquqni muhofaza qilish idoralari va nodavlat tashkilotlari vakillari bor.

Qonunda shuningdek, umumiy yurisdiksiya sudlarining ixtisoslashtirilishi huquqiy jihatdan mustahkamlab qo‘yilgan, jinoyat, fuqarolik va xo‘jalik ishlari bo‘yicha mustaqil sudlarni tashkil etish mexanizmi belgilangan, sudyalarni ixtisoslashtirish ko‘zda tutilgan. O‘z navbatida, bularning barchasi ko‘rilayotgan ishlarning sifatini oshirish, fuqarolarning huquq va erkinliklarini himoya qilish kafolatlarining yanada kuchayishiga xizmat qilmoqda.

Sud-huquq sohasida alohida o‘rin tutadigan mazkur qonunga muvofiq, jinoyat-protsessual va fuqarolik-protsessual qonunchilikka zarur o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritildi. Sud yo‘l qo‘ygan xatolarni o‘z vaqtida tuzatish, sud ishlarini yuritishda sansalorlikka yo‘l qo‘ymaslikning muhim kafolatlaridan biri bo‘lib xizmat qilayotgan samarali chora — ishlarni ko‘rib chiqishning apellatsiya tartibi joriy etildi. Endilikda apellatsiya instansiyasidagi sud quyi sudga ishni qayta ko‘rish uchun yubormay, balki uning mohiyati bo‘yicha ko‘rib chiqish huquqiga egadir. Shuningdek, o‘tgan davrda kassatsiya instansiyasi ham isloh qilindi. Aytaylik, fuqaro qonuniy kuchga kirgan sud qaroridan norozi bo‘lgan taqdirda o‘z huquqlarini mazkur instansiyada shaxsan va bevosita himoya qilish imkoniyatiga ega bo‘ldi. Bunda ayblov bilan himoyaning huquqiy tengligi prinsipial jihatdan muhim ahamiyat kasb etadi. Shu o‘rinda e’tiboringizni yana bir masalaga qaratishni istardim: sud qaroridan norozi bo‘lgan fuqarolar o‘z huquqlarini apellatsiya yoxud kassatsiya tartibida muhofaza qilish huquqini ixtiyoriy ravishda tanlaydilar.

Umumiy yurisdiksiya sudlarining ixtisoslashtirilishi odil sudlov sifatini oshirishga imkon berdi. Ishlarni ko`rib chiqishning apellyatsiya (shikoyat) tartibi joriy еtilishi sud protsessi ishtirokchilarining huquq va manfaatlari himoya qilinishida qo`shimcha kafolat bo`ldi, yarashuv institutining kiritilishi еsa, keyingi yetti yil ichida salkam yetmish ming kishiga nisbatan jinoiy ta’qib tugatilishi uchun imkon berdi.
25)Tumanlararo, tuman sudining sud tizimida tutgan o’rni.?

Tumanlararo, tuman sudlarining asosiy vakolati birinchi instansiyada fuqarolik, jinoyat va ba’zi bir boshqa ishlami ko‘rib chiqish, ya’ni yuqorida ta’kidlab o‘tilganidek, muayyan ishlar bo‘yicha q o ‘yilgan masalalarga oid (jinoiy javobgarlikka tortilgan shaxsning aybdor yoki aybsizligi, qonunda ko'zda tutilgan jazoni qo'llash yoki qo‘llamaslik, mulkiy da’volarni isbotlanganligi yoki isbotlanmaganligi va sh.k.) qarorlami qabul qilishdan iborat Tumanlararo, turnan sudlarida ishni to‘g‘ri tashkil etish sudlarningsamarali faoliyatlarini la’minlashda muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bu vazifa sud raisi zimmasiga yuklatiladi. Sud ishini tashkil etishda sud raisidan tashqari barcha sudyalar va boshqa sud xodimlari ishtirok etadi. Sud ishini tegishli darajada tashkil etmasdan turib ishlarni tez, toMiq va to‘g‘ri ko‘rib chiqish va sud oldida turgan profilaktik va boshqa vazifalarni amalga oshirish mumkin emas.

26)Fuqarolik ishlari bo’yicha tumanlararo sudning vakolatlari.?
Fuqarolik ishlari bo‘yicha tumanlararo, tuman (shahar) sudi qonun bilan uning vakolatlari doirasiga berilgan fuqarolik ishlarini va ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rib chiqadi. Фуқаролик ишлари бўйича туманлараро судлар томонидан кўриб чиқиладиган барча ишларни умумий хусусиятларига кўра гуруҳларга ажратиш мумкин. Шартли равишда шундай гуруҳлар-дан учтасини тузиш мумкин:
– фуқаролик, оила, меҳнат ва ер билан боғлиқ ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиқадиган низолар бўйича ишлар;
– алоҳида тартибда кўриладиган ишлар;
– қонун билан уларнинг ваколатига бириктирилган бошқа ишлар.
27)Jinoyat ishlari bo’yicha tuman (shahar) sudi qanday vakolatlarga ega.?
Tumanlararo, tuman sudlarining asosiy vakolati birinchi instansiyada jinoyat va ba’zi bir boshqa ishlami ko‘rib chiqish, ya’ni yuqorida ta’kidlab o‘tilganidek, muayyan ishlar bo‘yicha q o ‘yilgan masalalarga oid (jinoiy javobgarlikka tortilgan shaxsning aybdor yoki aybsizligi, qonunda ko'zda tutilgan jazoni qo'llash yoki qo‘llamaslik, mulkiy da’volarni isbotlanganligi yoki isbotlanmaganligi va sh.k.) qarorlami qabul qilishdan iborat,
28)Tumanlararo, tuman (shahar) sudi raisining huquq va majburiyatlari.?
Фуқаролик ишлари бўйича туманлараро, туман (шаҳар) суди раис ва судьялардан иборат бўлади. Жиноят ишлари бўйича туман (шаҳар) суди раис, судьялар ва халқ маслаҳатчиларидан иборат бўлади.
Ушбу судларда ишни ташкил қилиш суднинг кундалик иши устидан раҳбарлик қилувчи суд раисининг зиммасига юклатилади.
Фуқаролик ишлари бўйича туманлараро, туман (шаҳар) суди, жиноят ишлари бўйича туман (шаҳар) судининг раиси суд кенгашида раҳбарлик қилиш ва ишни судьялар ўртасида тақсимлашдан ташқари халқ маслаҳатчилари билан ишлашни ташкил қилади, фуқароларни шахсан қабул қилади, уларни суд томонидан қабул қилиш, ариза ва шикоятларни кўриб чиқиш ишларини ташкил этади.
Суд раиси суд фаолиятини такомиллаштириш мақсадида суд амалиётини умумлаштириш ва суд статистикасини юритиш ишларига раҳбарлик қилади, қонун бузилишини, ҳуқуқбузарликлар содир этилишига олиб келган сабаблар ва шарт-шароитларни бартараф этиш тўғрисида давлат органлари, жамоат бирлашмалари ва мансабдор шахсларга тақдимномалар киритади; суд ходимларининг малакасини ҳамда халқ маслаҳатчиларининг юридик билимларини ошириш ишларини ташкил этади. Asosiy bo‘gMn sudlarining sudyalari quyidagi huquqlarga egalar: m ansabdor shaxslar va fuqarolardan odil sudlovni amalga oshirish bilan bog‘liq boMgan o ‘z farmoyishlarining bajarilishini talab qilish; mansabdor va boshqa shaxslardan odil sudlovni amalga oshirish uchun zarur bolgan axborotlami olish; uyushmalarga birlashish va qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi m um kin.
Ташкилий жиҳатдан суд идораси ишига раҳбарлик қилади, суд ходимлари билан меҳнат шартномаларини тузади ва бекор қилади, қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни амалга оширади.
Суд раиси ёрдамчи, девонхона бошқарувчиси, иш юритувчи ва бошқаларни танлаш, ишга қабул қилиш ва ишдан бўшатиш ишларини амалга оширади.
Амалдаги қонунчиликка мувофиқ ("Судлар тўғрисида" қонуннинг 38-моддаси) фуқаролик ишлари бўйича туманлараро, туман (шаҳар) судининг, жиноят ишлари бўйича туман (шаҳар) судининг раиси йўқлигида унинг ваколатлари судьяларнинг тегишли малака ҳайъатининг қарори билан ушбу туманлараро, туман (шаҳар) судининг судьялардан бирининг зиммасига юклатилиши мумкинлиги кўзда тутилган.
29)Tumanlararo, tuman (shahar) sudining ishlari tashkil etilishi. ?
Tumanlararo, turnan sudlarida ishni to‘g‘ri tashkil etish sudlarningsamarali faoliyatlarini la’minlashda muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bu vazifa sud raisi zimmasiga yuklatiladi. Sud ishini tashkil etishda sud raisidan tashqari barcha sudyalar va boshqa sud xodimlari ishtirok etadi. Sud ishini tegishli darajada tashkil etmasdan turib ishlarni tez, toMiq va to‘g‘ri ko‘rib chiqish va sud oldida turgan profilaktik va boshqa vazifalarni amalga oshirish mumkin emas. kutubxonasi Ish rejalashtirish asosida tashkil etiladi. Sud rejasida kadrlar bilan ishlash, xalq m aslahatchilarini yuridik tayyorlash, tumanda qonuniylik ahvolini o ‘rganish, m a’lum turdagi sud ishlarini ko‘rib chiqish amaliyotini umumlashtirish, ish yuritishni tashkil qilish va boshqalar nazarda tutiladi.
Har bir sudyaning joriy rejasi sud maslahatlarini o‘tkazish, aholini qabul qilish, sayyor sud majlislarini tashkil etish, majlis va seminarlarda ishtirok etish va boshqalarni o‘z ichiga oladi. Har bir sudda tashrif buyuruvchilami qabul qilish sud raisi, barcha sudyalar tomonidan qat’iy belgilangan va aholi uchun qulay vaqtda amalga oshiriladi
30)Sudyalar va xalq maslahatchilarining asosiy huquqlari.?
Asosiy bo'g'in sudlarining sudyalari: mansabdor shaxslar va fuqarolardan odil sudlovni amalga oshirish bilan bog'liq bo'lgan o'z farmoyishlarining bajarilishini talab qilish; mansabdor va boshqa shaxslardan odil sudlovni amalga oshirish uchun zarur bo'lgan axborot olish; uyushmalarga birlashish huquqiga ega. Sudyalar qonun hujjatlariga muvofiq, boshqa huquqlarga ham ega bo'lishi mumkin. O 'z navbatida, davlat organlari, mansabdor shaxslar, jam oat birlashmalari, boshqa yuridik va jismoniy shaxslar sudyalarning odil sudlovni amalga oshirish bilan bog'liq bo'lgan talab va farmoyishlarini so'zsiz bajarishlari shart.
. Xalq maslahatchilari huquqiy bilim larni olishlari, har bir ish sudda ko'rib chiqilishiga tayyorlanishlari, huquqbuzarliklarning oldini olish bo'yicha ishlarda ishtirok etishlari shart. Xalq maslahatchilari o'z vazifalarini bajarish uchun sudga o'z vaqtida kelishlari zarur. Xalq maslahatchisining sudga chaqirilishi u ishlayotgan yoki o'qiyotgan korxona, muassasa, tashkilotning m a’muriyati uchun majburiy bo'ladi. Agar xalq m aslahatchilari vakolatlarining m uddati ular sud ishini ko'rib chiqishlari davomida tugaydigan bo'lsa, bu vakolatlar ushbu ishni ko'rib chiqish oxiriga yetgunicha saqlanib turadi. Xalq m aslahatchilari sudlardagi vazifalarini bajarish uchun yiliga ko'pi bilan ikki haftaga navbatma-navbat chaqiriladi, ularning ishtirokida boshlangan sud ishini ko'rishni tugallash zarurati bu m uddatni uzaytirishni taqozo etgan hollar bundan mustasno. Shu davrda ularning ish joyidagi o'rtacha ish haqi saqlanib qoladi
31)Sudyalar va xalq maslahatchilari qanday majburiyatlarga ega.?
Sudyalarning majburiyatlari «Sudlar to ‘g‘risida»gi Qonunning 66-m oddasida belgilangan. Unga muvofiq, sudyalar fuqarolik, xo'jalik va jinoyat ishlarini, m a’muriy huquqbuzarlik to'g'risidagi ishlarni ko'rish chog'ida O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga va boshqa qonunlariga so'zsiz rioya qilishlari, fuqarolarning huquq va erkinliklari, sha’ni, qadr-qim m ati va mol-mulki, korxonalar, muassasalar va tashkilotlaming huquqlari ham da qonun bilan qo'riqlanadigan manfaatlari himoya qilinishini ta ’m inlashlari, beg'araz va adolatli bo'lishlari shart.
32)O’rta bo’g’in sudlarining tarkibi?
Qoraqalpog‘iston Respublikasi fuqarolik ishlari va jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudlari, fuqarolik ishlari va jinoyat ishlari bo‘- yicha viloyat va Toshkent shahar sudlari umumiy yurisdiksiya sudlari tizimida o ‘rta bo‘g‘inini tashkil etadilar. 0 ‘rta bo‘g‘in sudlari sud tizimida bir xil vakolat va mavqega egalar. Ular fuqarolik ishlari va jinoyat ishlarini ко‘rib chiqishda keng huquqlarga egalar, xususan, mazkur sudlar ishlami birinchi instansiya sudi sifatida, apellatsiya, kassatsiya va nazorat tartibida ko‘rib chiqadilar
33)O’rta bo’g’in sudlari vakolatlari.?
Qoraqalpoghston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi:
• o ‘z vakolatlari doirasida ishlarni birinchi instansiya sudi sifatida, apellatsiya, kassatsiya tartibida va nazorat tartibida ko‘radi;
• tum anlararo, tum an (shahar) sudlarining sud faoliyati ustidan nazorat olib boradi, sud amaliyotini umumlashtiradi;
• sud amaliyoti va sud statistikasining tizimli tahlilini amalga oshiradi;
• sudlaming kadrlari malakasi oshirilishini tashkil qiladi;
• qonunga muvofiq, boshqa vakolatlarni am alga oshiradi («Sudlar to ‘g‘risida»gi Q onunning 30-moddasi).

34)Jinoyat ishlarini birinchi instansiya tartibida kurishda o’rta bo’g’in sudlari vakolotlari.?

Q oraqalpogiston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat va Toshkent shahar sudlari birinchi instansiya sudi sifatida JPKning 389-moddasida nazarda tutilgan jinoyat ishlarini ko‘radilar. Masalan, Qoraqalpoghston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudining, jinoyat ishlari 153 bo‘yicha viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining sudloviga 0 ‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi 97-moddasining ikkinchi qismi, 118-moddasining to ‘rtinchi qismi, 150, 153, 155, 157, 158-moddalari, 159-moddasining uchinchi va to ‘rtinchi qismlari, 160, 161-moddalari, 210-moddasining uchinchi qismi, 230, 231, 242, 244-moddalarida nazarda tutilgan jinoyatlarga — javobgarlikni oghrlashtiradigan holatlarda qasddan odam oidirish, javobgarlikni o ‘ta ogirlashtiradigan holatlarda nomusga tegish, tinchlik va xavfsizlikka qarshi (urushni targ ib qilish, genotsid, terrorizm, davlatga xoinlik qilish, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga tajovuz qilish, josuslik, qo‘poruvchilik), boshqaruv tartibiga qarshi, odil sudlovga qarshi ayrim jinoyatlar ham da boshqa og‘ir va o ‘ta og‘ir jinoyatlarga doir ishlar tegishlidir
35)Jinoyat ishlarini sudyaning yakka tarkibda kurish tartibi?
Agar sudya tomonidan yakka tartibda ko‘rib chiqilayotgan jinoyat ishi bo‘yicha sud muhokamasi vaqtida Jinoyat kodeksi 15-moddasining beshinchi qismida nazarda tutilgan jinoyatlar sodir etilganligini ko‘rsatuvchi holatlar aniqlansa, ishning ko‘rilishi uni yakka tartibda ko‘rib chiqishni boshlagan sudya tomonidan davom ettiriladi. 15-modda. Jinoyatlarni tasniflash
Jinoyatlar o‘z xususiyati va ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra: ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan; uncha og‘ir bo‘lmagan; og‘ir; o‘ta og‘ir jinoyatlarga bo‘linadi.
Ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyatlarga qasddan sodir etilib, qonunda uch yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish tarzidagi jazo nazarda tutilgan jinoyatlar, shuningdek ehtiyotsizlik oqibatida sodir etilib, qonunda besh yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish tarzidagi jazo nazarda tutilgan jinoyatlar kiradi.
Uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyatlarga qasddan sodir etilib, qonunda uch yildan ortiq, lekin besh yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish tarzidagi jazo nazarda tutilgan jinoyatlar, shuningdek ehtiyotsizlik oqibatida sodir etilib, qonunda besh yildan ortiq muddatga ozodlikdan mahrum qilish tarzidagi jazo nazarda tutilgan jinoyatlar kiradi.
Og‘ir jinoyatlarga qasddan sodir etilib, qonunda besh yildan ortiq, lekin o‘n yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi nazarda tutilgan jinoyatlar kiradi.
O‘ta og‘ir jinoyatlarga qasddan sodir etilib, qonunda o‘n yildan ortiq muddatga ozodlikdan mahrum qilish yoxud umrbod ozodlikdan mahrum qilish jazosi nazarda tutilgan jinoyatlar kiradi.
36)Jinoyat ishlarini sayyor sud tartibida kurish.?
37)Jinoyat ishlarini yopiq sud tartibida kurish tartibi va asoslari.?bu narsa oson chunki yopiq tarzda korilish degan sababi shaxs manfatlari davlat siri bn bogliq va boshqa holatlar aniqlanadigan bo’lsa agarda yopiq tartibda ko’riladi.va shunday deb aylantirsa boladi.
38)O’rta bo’g’in sudlarining tuzilishi?
0 ‘rta bo‘g‘in sudlarining tarkibi va tuzilishi
«Sudlar to ‘g‘risida»gi Qonunning 29-moddasiga ko‘ra, Qoraqalpoghston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudlari rais, rais o ‘rinbosari, sudyalar, xalq maslahatchilaridan iborat boiadi va sud rayosati ham da sudlov hay’atlari tarkibida ish olib boradi. Q oraqalpogiston Respublikasi fuqarolik ishlari bo‘yicha Oliy sudi, fuqarolik ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudlari rais, rais o ‘rinbosari, sudyalardan iborat b o iad i va sud rayosati ham da sudlov hay’atlari tarkibida ish olib boradi. Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi rayosati shu sudning sudyalaridan iborat tarkibda ish olib boradi. 159 Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi rayosati majlislari har oyda kamida ikki marta 0‘tkaziladi va Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi rayosati a ’zolarining ko‘pchiligi hozir b oigan taqdirda vakolatli hisoblanadi. M uayyan ishlar yuzasidan Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi rayosati qarorlari ovoz berishda qatnashgan Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi rayosati a ’zolarining ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilinadi va tegishli sud raisi tom onidan imzolanadi. Endi umumiy yurisdiksiya sudlarining o ‘rta b o 'g in sudlari rayosatlarining vakolatlariga to ‘xtalamiz. Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi rayosati: • o‘z vakolatlari doirasida ishlami nazorat tartibida ko‘radi; • sud amaliyotini umumlashtirish natijalarini ко‘rib chiqadi; • hay’atlar faoliyati to ‘g‘risidagi m a’ruzalarni, tum anlararo, tum an (shahar) sudlari raislarining shu sudlar faoliyati to ‘g‘risidagi va qonun hujjatlarini qoMlash amaliyoti to ‘g‘risidagi m a’ruzalarini tinglaydi; • qonunga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi. Hukm va ajrim (qaror) bilan ishlarni nazorat tartibida ко‘rib chiqish bu ishlar apellatsiya yoki kassatsiya tartibida ко‘rib chiqilganidan so‘nggina va qonunga asosan, protest berish huquqiga ega bo‘lgan tegishli sud raisi, prokuror yoki ularning o ‘rinbosarlarining protestlari asosidagina yo‘l qo‘yiladi. Protestda oghrroq jinoyatga doir qonun moddalarini qo‘llash zarurligi haqida, jazoni kuchaytirish yoki mahkumning ahvolini og‘irlashtiradigan boshqa o ‘zgarishlar haqida, sudning oqlov hukmini yoxud ishni tugatish to ‘g‘risidagi ajrimini (qarorini) qayta ко‘rib chiqish haqida m asalalar qo‘yilishi mumkin. M azkur protestni qayta ко‘rib chiqishga oqlov hukm yoxud ishni tugatish to ‘g‘risidagi ajrim (qaror) qonuniy kuchga kirganidan keyin bir yil mobaynidagina yo‘l qo‘yiladi. N azorat instansiyasi sudi jinoyat ishini nazorat tartibida ko‘- rib, apellatsiya yoki kassatsiya ajrimini bekor qiladi, shuningdek, agar keyin sud ajrimlari, qarorlari chiqarilgan bo‘lsa, ularni ham bekor qiladi va ishni yangitdan apellatsiya yoki kassatsiya tartibida ко‘rib chiqishga o‘tkazadi. 160 Rayosat tashkiliy tusdagi masalalami ham hal qiladi. U sud amaliyotini umumlashtirish natijalarini, tum an sudlariga qonunchilikni to ‘g‘ri qo‘llashga yordam ko‘rsatish bo‘yicha chora-tadbirlarni, jinoyatchilik va sudlanganlikning ahvolini, fuqarolarning shikoyat va arizalarini hal qilish bo‘yicha ishlarning ahvolini, sud faoliyatining joriy va istiqbolli rejalari b o ‘yicha m a’lum otlarni tinglaydi va muhokama qiladi. Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudining sudlov hay ’atlari: • o‘z vakolatlari doirasida ishlarni birinchi instansiyada ko‘radi; • apellatsiya yoki kassatsiya tartibida shikoyat berish (protest bildirish) huquqiga ega bo'lgan shaxslarning xohishiga ko‘ra, ishlami apellatsiya yoki kassatsiya tartibida ko‘radi. Apellatsiya tartibida ko‘rilgan ish kassatsiya tartibida ko‘rilmasligi kerak; • sud amaliyotini umumlashtiradi, qonunga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi. Sudlov hay’atiga uning raisi rahbarlik qiladi, sudlov hay’atining raisi, qoida tariqasida, sud raisining o ‘rinbosari bo‘ladi. Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi raisining o ‘rinbosari sudlov hay’atlarining ishini tashkil etadi; sudlov hay’ati majlislarida raislik qilishi mumkin («Sudlar to ‘g‘- risida»gi Qonunning 35-moddasi). Ishni birinchi instansiya bo‘yicha ко‘rib chiqishda sudlov hay’ati, odatda, raislik qiluvchi va ikki nafar xalq maslahatchilaridan iborat tarkibda harakat qiladi. Tegishli sudlaming hay’atlarida ishlarni apellatsiya va kassatsiya tartibida ko‘rib chiqish uch sudyadan iborat tarkibda amalga oshiriladi.
39)O’rta bo’g’in sudlarida ishni tashkil etilishi.? Q oraqalpogiston Respublikasi fuqarolik va jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudlari, fuqarolik va jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudlarining ishini sud raisi va uning o ‘rinbosari sud apparati yordamida tashkil etadi. Sud raisi ushbu sudning barcha ishlarini tashkil etishga m as’ul boiadi. U sud faoliyatiga tashkiliy jihatdan rahbarlik qiladi: • sud ishlari b o ‘yicha chiqarilgan hal qiluv qarorlari, hukm ­ lar, ajrim lar va qarorlar ustidan qonunda belgilangan doirada va tartibda protest kiritadi; • sud ishlarini nazorat tartibida tekshirish uchun talab qilib oladi; • sud rayosatini chaqiradi va uning majlislarida raislik qiladi; • sud rayosatining qarorlari bajarilishi ustidan nazoratni amalga oshirish ishini tashkil etadi; • Q oraqalpogiston Respublikasi, viloyat, Toshkent shahar sudlari sudyalarining intizomiy javobgarligi haqida ish qo‘zg‘atadi; • sudyalar, sudning boshqa xodimlari ham da xalq maslahatchilari malakasini oshirish ishini tashkil etadi; • sud amaliyotini umumlashtirish va sud statistikasini yuritish ishini tashkil etadi; Ish yuritish sudlaming ishini lozim darajada ta’minlashning; protsessual normalarga rioya etilishining; sud ishlarini o‘z vaqtida ко‘rib chiqishning; sud tom onidan chiqarilgan hukmlar, hal qiluv qarorlari, qarorlar, ajrimlar ijrosining; sud majlisi ishtirokchilarining protsessual huquqlarini ta’minlashning eng muhim shartlaridan biri hisoblanadi. 0 ‘rta bo‘g‘in sudlarida ish yuritish protsessual qonunchilik normalariga, Qoraqalpog‘iston Respublikasi fuqarolik ishlari bo‘yicha Oliy sudida, fuqarolik ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudlarida ish yuritish to ‘g‘risidagi yo‘riqnomaga hamda Q oraqalpogiston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudida, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudlarida ish yuritish to‘g‘risidagi yo'riqnomaga muvofiq amalga oshiriladi
40)Sud devoni va uning vazifalari.? Devonxona mudiri sud hay’atlari kotiblariga rahbarlik qiladi, tashrif buyuruvchilami qabul qilishni tashkil etadi, sudga kelib tu sh g an x atlar b o ‘y ich a sud raisi y o k i u n in g o‘rinbosarlariga axborot beradi, xalq maslahatchilarini sudga chaqirish ishlarini tashkil qiladi, sud raisi yoki u n in g www.ziyouz.com kutubxonasi o'rinbosarlarining ruxsatiga muvofiq tuqarolarga turli sud hujjatlarini beradi va yuboradi.
41) O’rta bo’g’in sudlari Rayosati va uning vakolatlari. ?
Rayosat tashkiliy xarakterdagi masalalami hal qiladi. U sud amaliyotini umumlashtirish natijalari, tuman sudlariga qonunchilikni to‘g£ri qollashda ko‘m ak berish chora-tadbirlari, jinoyatchilik va sudlovning ahvoli, fuqarolarning shikoyat va arizalarini hal qilish ishlarining ahvoli, sud faoliyatining joriy va istiqboldagi rejalari bo'yicha m a’lumotlarni tinglaydi va muhokama qiladi.
Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi rayosati: • o‘z vakolatlari doirasida ishlami nazorat tartibida ko‘radi; • sud amaliyotini umumlashtirish natijalarini ко‘rib chiqadi; • hay’atlar faoliyati to ‘g‘risidagi m a’ruzalarni, tum anlararo, tum an (shahar) sudlari raislarining shu sudlar faoliyati to ‘g‘risidagi va qonun hujjatlarini qoMlash amaliyoti to ‘g‘risidagi m a’ruzalarini tinglaydi; • qonunga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi.
42)Qoraqalpog’iston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi sudlov hay’atlarining vakolatlari.?

Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudining sudlov hay ’atlari: • o‘z vakolatlari doirasida ishlarni birinchi instansiyada ko‘radi; • apellatsiya yoki kassatsiya tartibida shikoyat berish (protest bildirish) huquqiga ega bo'lgan shaxslarning xohishiga ko‘ra, ishlami apellatsiya yoki kassatsiya tartibida ko‘radi. Apellatsiya tartibida ko‘rilgan ish kassatsiya tartibida ko‘rilmasligi kerak; • sud amaliyotini umumlashtiradi, qonunga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi. Sudlov hay’atiga uning raisi rahbarlik qiladi, sudlov hay’atining raisi, qoida tariqasida, sud raisining o ‘rinbosari bo‘ladi. Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi raisining o ‘rinbosari sudlov hay’atlarining ishini tashkil etadi; sudlov hay’ati majlislarida raislik qilishi mumkin («Sudlar to ‘g‘- risida»gi Qonunning 35-moddasi). Ishni birinchi instansiya bo‘yicha ко‘rib chiqishda sudlov hay’ati, odatda, raislik qiluvchi va ikki nafar xalq maslahatchilaridan iborat tarkibda harakat qiladi. Tegishli sudlaming hay’atlarida ishlarni apellatsiya va kassatsiya tartibida ko‘rib chiqish uch sudyadan iborat tarkibda amalga oshiriladi.

43)O’rta bo’g’in sudi raisining o’rinbosari vakolatlari.? 0 ‘rta bo‘g‘in sudi raisining o‘rinbosari bo‘ladi. Uning vakolatlari «Sudlar to ‘g‘risida»gi Q onunning 35-m oddasida belgilangan. Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi raisining o ‘rinbosari: • sudlov hay’atlarining ishini tashkil etadi; • sudlov hay’ati majlislarida raislik qilishi mumkin; • sud rayosatiga sudlov hay’atlarining faoliyati to‘g‘risida m a’ruzalar taqdim etadi; • fuqarolami shaxsan qabul qiladi; • sud raisi yo‘qligida uning vakolatlarini amalga oshiradi; • qonun hujjatlariga muvofiq, boshqa vakolatlarni am alga oshiradi. Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat, Toshkent shahar sudlari raisining o ‘rinbosari yo‘qligida uning vakolatlari Umumiy yurisdiksiya sudlari sudyalarining oliy malaka hay’ati qarori bilan sudyalardan biri zimmasiga yuklatilishi mumkin.

44)Sudyalarning malakasini oshirish ishlarini tashkil etilishi.?

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 6 yanvardagi “Sudyalik lavozimlariga nomzodlarni tayyorlash, sudyalik va sudlar apparati xodimlarini qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq, Sudyalar oliy maktabida sudyalik lavozimlariga nomzodlarni sudyalik faoliyatini amalga oshirish va sudyalik faoliyatini amalga oshirish va sudlar ishini tashkil etish, kasbiy etika, ishchanlik muloqoti va vaqtni boshqarish ko‘nikmalarini o‘qitishga, ilmiy-tahliliy va kreativ salohiyatini shakllantirishga qaratilgan bir yillik magistratura ta’lim dasturi bo‘yicha tayyorlash joriy etildi. Sudyalar oliy maktabi magistraturasiga O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi bilan birgalikda belgilanadigan kvotalar bo‘yicha sudyalik lavozimlari zaxirasida bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarini tanlovdan muvaffaqiyatli o‘tgandan so‘ng qabul qilinadi. Magistraturaga qabul qilingan tinglovchilar asosiy ish joyi bo‘yicha lavozimidan ozod etiladi va ularga sudya yordamchisining bir oylik mehnatga haq to‘lash fondi miqdorida stipendiya to‘lanadi. Magistraturaga tinglovchilar grant asosida qabul qilinadi va magistratura tinglovchilari asosiy ish joyi bo‘yicha lavozimlaridan ozod etilganda, egallagan lavozimi butun o‘qish davri mobaynida saqlanadi.
Sudyalik lavozimlariga 2020 yil 1 sentyabrdan boshlab faqat sudyalik lavozimiga nomzodlarni tayorlash kurslarida o‘qishni muvaffaqiyatli tamomlagan shaxslar tayinlanadi va ungacha bo‘lgan davrda sudyalarni dastlabki muddatga tayinlashning amaldagi tartibi saqlab qolinadi.
45)Jinoyat ishlarini kurishda sudlovga tegishlilik?
46)Viloyat sudlarida qanday jinoiy ishlar birinchi instansiya tartibida kurib chiqiladi.? Q oraqalpogiston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat va Toshkent shahar sudlari birinchi instansiya sudi sifatida JPKning 389-moddasida nazarda tutilgan jinoyat ishlarini ko‘radilar. Masalan, Qoraqalpoghston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudining, jinoyat ishlari 153 bo‘yicha viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining sudloviga 0 ‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi 97-moddasining ikkinchi qismi, 118-moddasining to ‘rtinchi qismi, 150, 153, 155, 157, 158-moddalari, 159-moddasining uchinchi va to ‘rtinchi qismlari, 160, 161-moddalari, 210-moddasining uchinchi qismi, 230, 231, 242, 244-moddalarida nazarda tutilgan jinoyatlarga — javobgarlikni oghrlashtiradigan holatlarda qasddan odam oidirish, javobgarlikni o ‘ta ogirlashtiradigan holatlarda nomusga tegish, tinchlik va xavfsizlikka qarshi (urushni targ ib qilish, genotsid, terrorizm, davlatga xoinlik qilish, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga tajovuz qilish, josuslik, qo‘poruvchilik), boshqaruv tartibiga qarshi, odil sudlovga qarshi ayrim jinoyatlar ham da boshqa og‘ir va o ‘ta og‘ir jinoyatlarga doir ishlar tegishlidir.
47)O’rta bo’g’in sudlari Rayosati vakolatlari.?. Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi rayosati
: • o‘z vakolatlari doirasida ishlami nazorat tartibida ko‘radi;
• sud amaliyotini umumlashtirish natijalarini ко‘rib chiqadi;
• hay’atlar faoliyati to ‘g‘risidagi m a’ruzalarni, tum anlararo, tum an (shahar) sudlari raislarining shu sudlar faoliyati to ‘g‘risidagi va qonun hujjatlarini qoMlash amaliyoti to ‘g‘risidagi m a’ruzalarini tinglaydi; • qonunga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi.

48)Qoraqolpog’iston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudlari va Toshkent shahar sudining sudlov hay’atining vakolatlari. ?

Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudining sudlov hay ’atlari:
• o‘z vakolatlari doirasida ishlarni birinchi instansiyada ko‘radi;
• apellatsiya yoki kassatsiya tartibida shikoyat berish (protest bildirish) huquqiga ega bo'lgan shaxslarning xohishiga ko‘ra, ishlami apellatsiya yoki kassatsiya tartibida ko‘radi. Apellatsiya tartibida ko‘rilgan ish kassatsiya tartibida ko‘rilmasligi kerak;
• sud amaliyotini umumlashtiradi, qonunga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi. Sudlov hay’atiga uning raisi rahbarlik qiladi, sudlov hay’atining raisi, qoida tariqasida, sud raisining o ‘rinbosari bo‘ladi. Qoraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi raisining o ‘rinbosari sudlov hay’atlarining ishini tashkil etadi; sudlov hay’ati majlislarida raislik qilishi mumkin («Sudlar to ‘g‘- risida»gi Qonunning 35-moddasi)
49)O’rta bo’g’in sudi raisining o’rinbosari vakolatlari. ?
0 ‘rta bo‘g‘in sudi raisining o‘rinbosari bo‘ladi. Uning vakolatlari «Sudlar to ‘g‘risida»gi Q onunning 35-m oddasida belgilangan. Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat sudi, Toshkent shahar sudi raisining o ‘rinbosari:
• sudlov hay’atlarining ishini tashkil etadi;
• sudlov hay’ati majlislarida raislik qilishi mumkin;
• sud rayosatiga sudlov hay’atlarining faoliyati to‘g‘risida m a’ruzalar taqdim etadi;
• fuqarolami shaxsan qabul qiladi;
• sud raisi yo‘qligida uning vakolatlarini amalga oshiradi;
• qonun hujjatlariga muvofiq, boshqa vakolatlarni am alga oshiradi. Q oraqalpogiston Respublikasi Oliy sudi, viloyat, Toshkent shahar sudlari raisining o ‘rinbosari yo‘qligida uning vakolatlari Umumiy yurisdiksiya sudlari sudyalarining oliy malaka hay’ati qarori bilan sudyalardan biri zimmasiga yuklatilishi mumkin
50)Sudyalar malakasini oshirish borasidagi ishlar qanday tashkillashtiriladi.?
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 6 yanvardagi “Sudyalik lavozimlariga nomzodlarni tayyorlash, sudyalik va sudlar apparati xodimlarini qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq, Sudyalar oliy maktabida sudyalik lavozimlariga nomzodlarni sudyalik faoliyatini amalga oshirish va sudyalik faoliyatini amalga oshirish va sudlar ishini tashkil etish, kasbiy etika, ishchanlik muloqoti va vaqtni boshqarish ko‘nikmalarini o‘qitishga, ilmiy-tahliliy va kreativ salohiyatini shakllantirishga qaratilgan bir yillik magistratura ta’lim dasturi bo‘yicha tayyorlash joriy etildi. Sudyalar oliy maktabi magistraturasiga O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi bilan birgalikda belgilanadigan kvotalar bo‘yicha sudyalik lavozimlari zaxirasida bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarini tanlovdan muvaffaqiyatli o‘tgandan so‘ng qabul qilinadi. Magistraturaga qabul qilingan tinglovchilar asosiy ish joyi bo‘yicha lavozimidan ozod etiladi va ularga sudya yordamchisining bir oylik mehnatga haq to‘lash fondi miqdorida stipendiya to‘lanadi. Magistraturaga tinglovchilar grant asosida qabul qilinadi va magistratura tinglovchilari asosiy ish joyi bo‘yicha lavozimlaridan ozod etilganda, egallagan lavozimi butun o‘qish davri mobaynida saqlanadi.
Sudyalik lavozimlariga 2020 yil 1 sentyabrdan boshlab faqat sudyalik lavozimiga nomzodlarni tayorlash kurslarida o‘qishni muvaffaqiyatli tamomlagan shaxslar tayinlanadi va ungacha bo‘lgan davrda sudyalarni dastlabki muddatga tayinlashning amaldagi tartibi saqlab qolinadi.
51. O’zbekiston Respublikasi sud tizimida Oliy sudning o’rni.
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 110-moddasiga binoan, 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi fuqarolik, jinoiy va m a’muriy sud ishlarini yuritish sohasida sud hokim iyatining oliy organi hisoblanadi. Oliy sud faqat um um iy yurisdiksiya sudlari tizim ida oliy sud organi ekanligini nazarda tutish lozim. U tom onidan qabul qilinadigan hujjatlar qat’iy va 0 ‘zbekiston Respublikasining butun hududida ijro etilishi shart. Oliy sudni tashkil etish va uning faoliyati 0 ‘zbekiston Respublikasining 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Qoraqalpogiston Respublikasi oliy sudlari, viloyat, shahar, tum anlararo, tum an sudlari va harbiy sudlarning sudlov faoliyati ustidan nazorat olib borish huquqiga ega. 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining fuqarolik, jinoiy va m a’muriy sud ishlarini yuritish sohasida sud hokimiyatining oliy organi sifatidagi o’rni uning keng va turli xil vakolatlari bilan bog‘liq
52. O’zbekiston Respublikasi Oliy sudining funksiyalari
O’zbekiston Respublikasi Oliy sudining quyidagicha funksiyalari mavjud:
1) um um iy yurisdiksiya sudlari sudloviga taalluqli bo'lgan fuqarolik, jinoiy va m a’muriy sud ishlarini yuritish sohasida sud hokimiyatining oliy organi sifatida uning zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish;
2) Qoraqalpog'iston Respublikasi oliy sudlari, viloyat, shahar, tum anlararo, tum an sudlari va harbiy sudlarning sudlov faoliyati ustidan nazorat olib borish;
3) sud am aliyotini o'rganish va um um lashtirish, sud statistikasini tahlil qilish va ishlarni sudda ko'rib chiqish vaqtida qonun hujjatlarini qo'llash borasidagi masalalar bo'yicha sudlarga tushuntirishlar berish; O'zbekiston Respublikasi Oliy sudi plenum ining tushuntirishlari sudlar tom onidan bajarilishi ustidan nazoratni amalga oshirish;
4) O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasida qonunchilik tashabbusi huquqini amalga oshirish.
53. O’zbekiston Respublikasi Oliy sudining vakolatlari.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Қорақалпоғистон Республикаси олий судлари, вилоят, шаҳар, туманлараро, туман судлари ва ҳарбий судларнинг судлов фаолияти устидан назорат олиб бориш ҳуқуқига эга.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди ишларни биринчи инстанция суди сифатида ва назорат тартибида кўради. У ўзи биринчи инстанция сифатида кўрган ишларни апелляция ёки кассация тартибида шикоят бериш (протест билдириш) ҳуқуқига эга бўлган шахсларнинг хоҳишига кўра апелляция ёки кассация тартибида кўриши мумкин. Апелляция тартибида кўрилган иш кассация тартибида кўрилмаслиги керак.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди:
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг тушунтиришлари судлар томонидан бажарилиши устидан назоратни амалга оширади;
суд амалиёти васуд статистикасининг тизимли таҳлилини амалга оширади;
судларнинг кадрлари малакаси оширилишини ташкил қилади.
54 O’zbekiston Respublikasi Oliy sudining tuzilishi va tarkibi..
Ўзбекистон Республикаси Олий суди раис, унинг биринчи ўринбосари — жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъатининг раиси ҳамда раис ўринбосарлари — фуқаролик, маъмурий ва иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатларининг раислари, Ўзбекистон Республикаси Олий судининг судьяларидан иборат бўлади ҳамда қуйидаги таркибда иш олиб боради:
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми;
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсати;
Жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати;
Фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати;
Маъмурий ишлар бўйича судлов ҳайъати;
Иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати.
55 O’zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми, Ўзбекистон Республикаси Олий суди судьялари ва Қорақалпоғистон Республикаси судларининг раисларидан иборат таркибда иш олиб боради.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг мажлисларида Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори қатнашади. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг мажлисларида Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди раиси, Судьялар олий кенгаши раиси, адлия вазири, судьялар, Ўзбекистон Республикаси Олий суди ҳузуридаги илмий-маслаҳат кенгаши аъзолари иштирок этиши мумкин.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми тўрт ойда камида бир марта чақирилади. Муҳокама қилинадиган умумий масалаларга доир ҳужжатлар лойиҳалари Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг аъзоларига, Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорига мажлисдан йигирма кун илгари юборилади.
O'zbekiston Respublikasi Oliy sudi plenumi ishlarni nazorat tartibida ko'radi, sud amaliyotini umumlashtirish materiallarini ko'rib chiqadi va qonun hujjatlarini qo'llash masalalari bo'yicha tushuntirishlar beradi, O'zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisining taqdimnomasiga binoan, O'zbekiston Respublikasi Oliy sudi huzuridagi ilmiy-maslahat kengashi tarkibini, O'zbekiston Respublikasi Oliy sudi rayosatining tarkibini, sudlov hay’atlarining tarkibi va raislarini, shuningdek, O'zbekiston Respublikasi Oliy sudi plenumining kotibini tasdiqlaydi…
56. O’zbekiston Respublikasi Oliy sudi Rayosati va uning vakolatlari.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсати энг юқори судлов инстанцияси бўлиб Ўзбекистон Республикаси Олий суди судьяларидан Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми томонидан белгиланадиган миқдорда тузилади.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди раиси, унинг биринчи ўринбосари ва ўринбосарлари Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсати таркибига лавозим бўйича кирадилар.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсати:
ишларни назорат тартибида кўради;
суд амалиётини умумлаштириш натижаларини кўриб чиқади;
Қорақалпоғистон Республикаси судлари, вилоятлар ва Тошкент шаҳар судлари, Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий суди раисларининг шу судлар фаолияти тўғрисидаги ва қонун ҳужжатларини қўллаш амалиёти тўғрисидаги маърузаларини тинглайди;
Ўзбекистон Республикаси Олий суди судлов ҳайъатлари ва аппаратининг ишини ташкил этиш масалаларини кўриб чиқади;
қонунга мувофиқ бошқа ваколатларни амалга оширади.
57. O’zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisining vakolatlari.
Ўзбекистон Республикаси Олий судининг раиси:
Ўзбекистон Республикаси Олий суди фаолиятига ташкилий жиҳатдан раҳбарлик қилади;
судларнинг ҳал қилув қарорлари, ҳукмлари, ажримлари ва қарорлари устидан протест киритади;
суд ишларини назорат тартибида текшириш учун талаб қилиб олади;
судлар томонидан чиқарилган ҳал қилув қарорлари, ҳукмлар, ажримлар ва қарорлар ижросини қонунда назарда тутилган тартибда тўхтатиб туради;
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми ва Раёсатини чақиради ҳамда уларнинг мажлисларида раислик қилади;
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми ва Раёсатининг умумий масалалар бўйича қабул қилган қарорлари бажарилиши устидан назоратни амалга ошириш ишини ташкил этади;
ишни бир суддан бошқа судга олиб бериш масаласини ҳал қилади;
Пленум ва Раёсат муҳокамасига қонунга биноан уларнинг ваколатига тааллуқли бўлган масалаларни киритади;
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг тушунтиришлари қонун ҳужжатларига мувофиқ эмаслиги ҳақида Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумига тақдимномалар киритади;
қонунларни шарҳлаб беришни талаб этувчи масалалар юзасидан Ўзбекистон Республикаси Конституциявий судига тақдимномалар киритади;
Ўзбекистон Республикаси Олий судининг муайян ишда қўлланилиши лозим бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг Ўзбекистон Республикаси Конституциясига мувофиқлиги тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Конституциявий судига судлар ташаббуси билан киритилган мурожаати ҳақида Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми кўриб чиқиши учун тақдимнома киритади;
Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсатининг таркиби тўғрисида, судлов ҳайъатлари ҳамда Судьяларнинг олий малака ҳайъати таркиблари ҳақида Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумига тақдимномалар киритади;
Ўзбекистон Республикаси судлари судьяларининг интизомий жавобгарлиги ҳақида иш қўзғатади;
раис ўринбосарлари ўртасида вазифаларни тақсимлайди;
Ўзбекистон Республикаси Олий суди ходимлари билан меҳнат шартномаларини тузади ва бекор қилади;
Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши билан келишилган ҳолда судларнинг тузилмаларига бошқарув ходимларининг умумий сони доирасида ўзгартиришлар киритади;
58. O’zbekiston Respublikasi Oliy sudida ishni tashkil etilishi.
59.O’zbekiston Respublikasi Oliy sudining Ilmiy maslahat kengashi tarkibi.
Илмий-маслаҳат кенгаши Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми томонидан раис, раис ўринбосарлари (гуруҳ раҳбарлари), илмий котиб, таниқли ҳуқуқшунос олимлар ҳамда тажрибали амалиётчи юристлардан иборат таркибда тасдиқланади. Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати, Жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати, Ҳарбий ҳайъати раислари илмий-маслаҳат кенгаши таркибига киради. Илмий-маслаҳат кенгаши таркиби тасдиқланган кундан эътиборан беш йил давомида фаолият юритади. Илмий маслаҳат кенгаши таркиби икки гуруҳга бўлинган бўлиб, улар фуқаролик-ҳуқуқий масалалар бўйича ва жиноят-ҳуқуқий масалалар бўйича гуруҳлар тузилади.
60. O’zbekiston Respublikasi Oliy sudining Ilmiy maslahat kengashining vazifalari.