VI. MEXANIK JAROXATLAR
1. Shikastlanishlarning 5 ta fizik omillarini kursating:
mexanik*
elektr*
termik*
barometrik*
radiastion*
xavoli;
shamol;
issik;
ogirlik;
suv osti.
2. Mexanik jaroxatlarni belgilovchi 5 shartni kursating:
zarb beruvchi jismning kinetik energiyasi*
jism bilan tuknashadigan yuza*
zarb beruvchi jismning tushish burchagi*
zarb beruvchi jismning xarakteri va shakli*
tananing shikastlanuvchi soxasi xususiyatlari*
zarb beruvchi jismning ogirligi
tutashuvchi jismning xarorati;
zarb beruvchi jismning ta'sir vaktining uzokligi;
zarb beruvchi jismning ifloslanganligi;
shikastlanuvchi tananing xarorati.
3. Mexanik jaroxatning 3 ta turini kursating:
utkir*
utmas*
uk otar kurollardan*
fizik;
ximik;
termik.
4. Utmas jismlar bilan etkazilgan yaralarning 6 ta turini kursating:
lat;
yirtilgan*
lat yirtilgan*
tishlagan*
majaklangan*
laxtakli*
kesma;
sanchma;
kesma sanchma;
chopilgan.
5. Utmas jismlarning 6 ta turini keltiring:
yassi, chegaralangan yuzali*
yassi, keng yuzali*
stilindrik yuzali*
sferik yuzali*
ikki kirrali*
uch kirrali*
yumalok, uzunchok;
kattik, ikki yuzali;
yumshok, uch yuzali;
yarim yumshok, sferik.
6. Kattikligiga kura utmas jismlarning 3 ta turini kursating:
kattik*
yumshok*
elastik*
plastmassa;
metaldan;
yogochdan.
7. Utmas jismlarning ta'sir mexanizmining 6 ta kurinishini keltiring:
zarb*
bosilish*
chuzilish*
ishkalanish*
buralish*
chaykalish*
shilinma;
kontalash;
lat yara;
yirtilgan yara.
8. Shilinmalarning asosiy 5 ta sud tibbiy axamiyatini kursating:
jaroxatning ob'ektiv belgisi*
shikastlovchi jismni identifikastiya kilish*
jaroxat etkazilish muddatini aniklash*
tan jaroxatlarining ogirlik darajasini aniklash*
ayrim xolatlarda jinoyat kurolini kursatadi*
xayot bilan nomutanosib jaroxat;
shok;
kon ketish;
xayot uchun muxim bulgan a'zolarning lat eyishi va chaykalishi;
emboliya.
9. Shilinmaning rivojlanishidagi 4 davrni kursating:
«yangi shilinma»*
koplamaning shakllanish davri*
koplamaning tushishi*
epitelizastiya*
gipostaz boskichi;
kurish boskichi;
imbibistiya boskichi;
«eski shilinma».
10. Kontalashning asosiy 5 ta sud tibbiy axamiyatini kursating:
jaroxatning ob'ektiv belgisi*
shikastlovchi jismni identifikastiya kilish*
jaroxat etkazilish muddatini aniklash*
tan jaroxatlarining ogirlik darajasini aniklash*
ayrim xolatlarda jinoyat kurolining turini kursatadi*
chetlarining notekisligi;
uchlarining utmasligi;
chukurligining notekisligi;
yara devorlari orasida tukima kuprigini mavjudligi;
atrofdagi yumshok tukimalarda shikastlanishlarning mavjudligi.
11. Lat yaralarning 6 ta morfologik belgilarini kursating:
chetlarining notekisligi*
uchlarining utmasligi*
chukurligining notekisligi*
yara devorlari orasida tukima kuprigini mavjudligi*
atrofdagi yumshok tukimalarda shikastlanishlarni mavjudligi*
xayot bilan nomutanosib jaroxat;
shok;
xayot uchun muxim bulgan a'zolarni lat eyishi va chaykalishi;
emboliya.
12. Suyaklarning sinishini asosiy 4 turini kursating:
tulik sinish*
notulik sinish (yorilish)*
ochik sinishlar*
yopik sinishlar*
yolgon sinishlar;
yarim ochik sinishlar;
utkir sinishlar;
surunkali sinishlar.
13. Suyak jaroxatlarining sikilish tomonidagi 4 ta xususiyatini kursating:
yirik tishli*
sidirilish elementlarining mavjudligi*
sinish chetlarining mos kelmasligi*
mayda sinik bulaklarining bulishi*
nisbatan tekis, mayda tishli
sidirilish elementlarining yukligi;
mayda sinik bulaklarining bulmasligi;
sinish chetlarining mos kelishi.
14. Suyak jaroxatlarining chuzilish tomonidagi 4 ta xususiyatini kursating:
nisbatan tekis, mayda tishli*
sidirilish elementlarining yukligi*
mayda sinik bulaklarining bulmasligi*
sinish chetlarining mos kelishi*
yirik tishli;
sidirilish elementlarining mavjudligi;
sinish chetlarining mos kelmasligi;
mayda sinik bulaklarining bulishi.
15. Zarb berilgan soxa va suyakdagi jaroxatning joylashgan urniga kura sinishning 2 turi:
bevosita (tugri) sinishlar*
bilvosita (notugri) sinishlar*
yakin sinishlar;
uzokdagi sinishlar.
16. Suyaklardagi koldik deformastiyalarning 5 ta mexanizmini kursating:
siljish*
egilish*
sikilish*
chuzilish*
buralish*
bevosita (tugri) sinishlar;
bilvosita (notugri) sinishlar;
yakin sinishlar;
uzokdagi sinishlar.
17. Kalla suyaklarining sinishini 4 ta kurinishini keltiring:
teshiksimon*
ayvonsimon*
maydalanib sinishi*
botib sinishi*
yuzaki;
yuzali;
chukur;
oynali.
18. Utkir jismlarning 5 ta kurinishini keltiring:
kesuvchi*
sanchuvchi*
kesuvchi sanchuvchi*
chopuvchi*
arralovchi*
yuzali jismlar;
katta ta'sir kuchiga ega bulgan jismlar;
sillik yuzali jismlar;
burchaksimon burtmalarining mavjudligi;
utmas oxirli.
19. Kesma yaraning 3 ta belgisini kursating:
chiziksimon shakli*
chetlari tekis*
burchaklari utkir*
kon okayotgan yara;
yarada biriktiruvchi tukima kuprikchalarining mavjudligi;
burchaklari aylanasimon.
20. Sanchma yaraning 5 ta belgisini kursating:
odatda oval yoki aylan shaklda*
chetlarining nisbatan tekisligi*
yara chetlarining tortilganligi*
chetlarida surtilish yoki shilinish xalkasining mavjudligi*
jaroxat kanalining uzunligining uning tashki ulchamlaridan ancha kattaligi*
yuzaki yara;
chukurligi kengligidan kichik;
ostidagi suyak tukimalarining shikastlanishi;
yumshok tukimalarning lat eyishi va majaklanish belgilari;
yarada biriktiruvchi tukima kuprikchalarining mavjudligi.
21. Sanchma kesma yaralarning kesma yaralardan 4 ta farkli belgilarini kursating:
nisbatan chukurligi*
yaraning bir oxiri utkir bulmasligi mumkin*
ayrim xolatlarda suyaklarning jaroxatlanishi bulishi mumkin*
ayrim xolatlarda dastaning yukori oxiridan shikastlanish bulishi mumkin*
keng kulamli yara;
suyak tukimalari jaroxatlanmaydi;
yarada biriktiruvchi tukima kuprikchalarining mavjudligi;
odatda chukur emas.
22. Kesma yaralarning sanchma kesma yaralardan 3 ta farkli belgilarini kursating:
chetlari xamma vakt tekis, uchlari utkir*
ayrim xolatlarda suyak va suyak usti pardalarining yuzaki kesilishi bыlishi mumkin*
odatda chukur emas*
nisbatan chukur;
yaraning bir oxiri utkir bulmasligi mumkin;
ayrim xolatlarda dastaning yukori oxiridan shikastlanish bulishi
mumkin.
23. Chopma yaraning 3ta asosiy belgilarini kursating:
chetlari nisbatan tekis*
ostidagi suyaklarning shikastlanishi*
yumshok tukimalarning lat eyishi va majaklanish belgilari*
yara keng kulamli emas;
suyak tukimasi shikastlanmaydi;
yarada biriktiruvchi tukima kuprikchalarining mavjudligi.
24. Mexanik jaroxatlardan ulim xolatlari birlamchi sababinining 6 ta kurinishini kursating:
xayot bilan nomutanosib jaroxatlar*
shok*
kon ketish*
xayot uchun muxim bulgan a'zolarning chaykalishi va lat eyishi*
emboliya*
asfiksiya*
infekstion asoratlar;
intokisikastiya;
ikkilamchi shok;
ikkilamchi kon ketish.
25. Mexanik jaroxatlardan ulim xolatlari ikkilamchi sabablarining 5 ta kurinishini kursating:
infekstion asoratlar*
intokisikastiya*
ikkilamchi shok*
ikkilamchi kon ketish*
ikkilamchi emboliya*
xayot bilan nomutanosib jaroxatlar;
shok;
kon ketish;
xayot uchun muxim bulgan a'zolarning chaykalishi va lat eyishi;
asfiksiya.
VI. UK OTAR KUROLLARIDAN ETKAZILGAN JAROXATLAR
1. Uk otar kurollaridan etkazilgan jaroxatlar ekspertizasida xal etiladigan 5 ta asosiy masala:
jaroxat uk otar kurolidan etkazilganmi*
kirish va chikish yaralarini aniklash*
otish distanstiyasini aniklash*
jaroxat kanalining yunalishini aniklash*
otish kanday kuroldan amalga oshirilgan*
jaroxat mexanik jaroxatmi;
agarda mexanik jaroxat bulsa, uning mexanizmini aniklash;
jaroxat ogirligini aniklash;
jaroxat muddatini aniklash;
jaroxat kanday ish kuroli bilan etkazilganligini.
2. Kinetik energiyasiga kura ukning 4 ta ta'sir etish turini kursating:
parchalovchi*
teshib utuvchi*
ponasimon*
kontuzion*
bushlikka teshib utgan yara;
kur yara;
teshib utuvchi jaroxatlanish;
yalab utgan yaralanish.
3. Otishning 3 ta distanstiyasini kursating:
tirab otish*
yakin masofadan otish*
yakin bulmagan masofadan otish*
10 metrdan olis bulgan masofadan otish;
15 metrdan olis bulgan masofadan otish;
5 metrdan olis bulgan masofadan otish.
4. Tirab otishning 3 ta turini kursating:
tulik (germetik)*
notulik (nogermetik)*
yonlama tirab otish*
teshib utgan tirab olish;
yuzali tirash;
kingir tirash.
5. Otishning 5ta kushimcha omilini kursating:
alanga ta'siri*
gaz ta'siri*
kurumning bulishi*
porox kukinining bulishi*
metall zarralarining bulishi*
ukning ta'siri;
xavoning ta'siri;
tukima kismlarining bulishi;
kurigan kon bulakchalarining bulishi;
ukning bosim ta'siri.
6. Kirish teshigining 5 ta belgisini kursating:
tukima defekti (minus tukima)*
yara atrofida ifloslanish xalkasi*
yara atrofida shilinish xalkasi*
yara atrofida otishning kushimcha omillarining mavjudligi*
yara chetlari ichkariga yunalgan*
keng teshik;
teshik atrofida kon;
yara atrofida yopishgan tukimaning bulishi;
kon bilan ifloslangan sochning bulishi;
otishning kushimcha omillarining yukligi.
7. Chikish teshigining 5 ta belgisini kursating:
odatda tukima defektining yukligi*
odatda yara atrofida ifloslanish xalkasi bulmaydi*
odatda yara atrofida shilinish xalkasi bulmaydi*
yara atrofida otishning kushimcha omillari yuk*
yara chetlari tashkariga yunalgan*
tukima defekti (minus tukima);
yara atrofida ifloslanish xalkasi;
yara atrofida shilinish xalkasi;
yara atrofida otishning kushimcha omillarining mavjudligi;
yara chetlari ichkariga yuanlgan;
8. Vinogradov fenomenining vujudga kelishi uchun zarur bulgan 3 ta sharoit:
ukning yukori tezlikdagi xarakati – 500 m/s ortik*
ukda kup mikdorda kurumning bulishi*
tanaga zich yopishmagan kiyimning bulishi*
ukning past tezlikdagi xarakati – 250 m/s dan ortik bulmagan;
kavatlar orasidagi masofaning kattaligi (50 sm dan 1 metrgacha);
muljal bulmasligi lozim.
9. Tutunli porox tarkibini kursating:
kumir*
oltingurgut*
kaliyli selitra*
kaliy permagnat;
grafit.
10. Stvol uzunligiga kura uk otar kurolining 3 ta turini kursating:
kalta stvolli*
urta stvolli*
uzun stvolli*
mayda kalibrli;
urta kalibrli;
yirik kalibrli.
11. Kalibriga kura uk otar kurolining 3 ta turini kursating:
mayda kalibrli*
urta kalibrli*
yirik kalibrli*
kalta stvolli;
urta;
uzun.
12. Kulda otadigan uk otar kurollarining 6 ta turini kursating:
jangovor*
sport*
ov*
maxsus*
kulbola*
nuksonli*
dalaga;
suvga;
xujalikka;
samarali.
13. Uk kismlaridan etkaziladigan jaroxatlarni kursating (5 ta):
bushlikka utmaydigan kur yara*
bushlikka utadigan kur yara*
bushlikka utmaydigan teshib utuvchi yara*
bushlikka utadigan teshib utuvchi yara*
yalab utuvchi yara*
xayot bilan nomutanosib jaroxatlar;
shok;
xayot uchun muxim bulgan a'zolarning chaykalishi va lat eyishi;
emboliya;
asfiksiya.
14. Uk patronlarining 5 ta tarkibiy kismini kursating:
gilza*
kapsyul*
porox*
pыj*
yurakcha*
stvol;
kalibr;
kumir;
oltinurgut;
porshen.
15. Uk otar kurolidan etkazilgan yaraning va jaroxat kanalining 3 ta soxasini kursating:
nekroz soxasi*
lat eyish soxasi*
molekulyar chaykalish soxasi*
tukima defekti;
surtilish xalkasi;
shilinish xalkasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |