Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

5. Даъво муддатининг ўтиши белгиланган тартибда даъ-
во қўзғатилиши билан узилади. Даъво аризасининг ХПК 118-
моддасига асосан қайтарилиши даъво муддатининг узилишига 
олиб келмайди.
даъвогар «сурайё» Фх судга даъво аризаси билан мурожаат 
қилиб, жавобгар «бўз пахта тозалаш» аждан жами 4 136 169 сўм 
пеня ундириб беришни сўраган.
биринчи инстанция судининг 2007 йил 26 ноябрдаги ҳал 
қилув қарори билан даъво қисман қаноатлантирилиб, жавобгар
-
дан даъвогар фойдасига 3 308 935 сўм пеня ундирилган, даъвонинг 
қолган қисми рад этилган.
иш апелляция ва кассация тартибида кўрилмаган.
иш ҳужжатларидан кўринишича, тарафлар ўртасида 2004 йил 
2 январда ва 2005 йил 21 январда контрактация шартномалари 

---

47
тузилган. ушбу шартномаларга асосан даъвогар жавобгарга 2004 
йилда 27 600 кг, 2005 йилда эса 35 900 кг пахта хом ашёси етказиб 
берган.
контрактация шартномаларининг 4.3-бандида жавобгарга ет
-
казиб берилган маҳсулот қийматининг 80 фоизи маҳсулот топши
-
рилгандан сўнг 7 кун ичида тўлаб берилиши, 20 фоизи эса кейин
-
ги йилнинг 31 август кунигача тўланиши белгиланган.
жавобгар томонидан шартномавий мажбуриятлар лозим да
-
ражада бажарилмаган, маҳсулот ҳақининг 80 фоизи шартномада 
белгиланган 7 кунлик муддатда тўланмаган. бу ҳолатлар тарафлар 
томонидан тақдим этилган маълумотномалар билан ўз исботини 
топган.
жавобгарнинг 2004 йил пахта ҳосили бўйича даъво қилиш 
муддати ўтиб кетганлиги ҳақидаги важини биринчи инстанция 
суди инобатга олган. Чунки, Фкнинг 157-моддасига кўра, даъво 
муддатининг ўтиши белгиланган тартибда даъво қўзғатилиши би
-
лан, шунингдек мажбур шахс қарзни тан олганлигини кўрсатувчи 
ҳаракатларни қилиши билан узилади.
иш ҳужжатларидан аниқланишича, даъвогар томонидан охир
-
ги маҳсулот 2004 йил 8 ноябрда топширилган. жавобгар томо
-
нидан маҳсулот ҳақи шартномага мувофиқ 2004 йил 15 ноябр-
да тўланиши лозим бўлган. даъвогарнинг даъво қилиш муддати 
Фкнинг 150-моддасига мувофиқ 2007 йил 16 ноябргача бўлган. 
даъвогар томонидан 2007 йил 24 октябрда белгиланган тартибда 
даъво қўзғатилиши билан умумий даъво муддати ўтиши узилган.
шу сабабли, биринчи инстанция суди даъво аризасини мазму
-
нан кўриб чиқиб, уни қисман қаноатлантириш тўғрисида қонуний 
хулосага келган.