Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

3. Солиқ кодекси 53-моддасининг олтинчи қисмида на-
зарда тутилган пеня моҳиятига кўра молиявий санкция 
ҳисобланиб, ушбу Кодекс 112-моддасининг иккинчи қисмида 
юридик шахс лар ва ЯТТларга – солиқ тўловчиларга молиявий 
санкциялар суд тартибида қўлланилиши, солиқлар ва бошқа 
мажбурий тўловларни тўлаш муддати ўтказиб юборилганлиги 
учун пеня ҳисоблаш, шунингдек солиқ тўловчи содир этилган 
ҳуқуқбузарликдаги айбини тан олган ва жаримани ихтиёрий 
равишда тўлаган ҳоллар бундан мустаснолиги қайд этил-
ган.
Шу Кодекснинг 62–65-моддаларига мувофиқ эса солиқ 
тўловчиларнинг солиқ қарзлари ва уларга ҳисобланган пеня-
лар сўзсиз ундирилиши назарда тутилган.
ат «пахтабанк» Гурлан филиалининг (бош ишончнома асо
-
сида) хоразм вилоят дсбнинг ат «пахтабанк» Гурлан филиали
-
га нисбатан пеня қўллаш тўғрисидаги қарорини ҳақиқий эмас деб 

---

211
топиш ҳақидаги даъво аризаси суд ажрими билан ат «пахтабанк» 
ишга даъвогар сифатида жалб қилиниб, суднинг ҳал қилув қарори 
билан қаноатлантирилган ва апелляция инстанцияси суди томони
-
дан ҳал қилув қарори ўзгаришсиз қолдирилган.
кассация инстанцияси судининг қарори билан суд қарорлари 
бекор қилиниб, вилоят дсбнинг ат «пахтабанк» Гурлан филиа
-
лига нисбатан пеня қўллаш тўғрисидаги қарори 3-бандининг ик
-
кинчи жумласи ҳақиқий эмас деб топилган.
ат «пахтабанк» Гурлан филиалида қисқа муддатли текши
-
риш ўтказилиб, ат «пахтабанк» Гурлан филиали мижоз «Маъ
-
мун» Фхнинг бюджет ва бюджетдан ташқари жамғармаларга 
ўтказилиши лозим бўлган 308,9 минг сўм тўлов муддатини 
24 кунга кечиктирганлиги, топширилган 100,0 минг сўм пул 
маблағи Фхнинг асосий ҳисоб рақамига ўтказмасдан бюджет ва 
бюджетдан ташқари жамғармаларга ундирилиши лозим бўлган 
солиқ қарзи тўловини 86 кунга кечиктирганлиги, мижоз «Гур
-
лан пахта тозалаш» ажнинг жорий ҳисоб рақамига «пахтасано
-
ат» аб томонидан бюджет ва бюджетдан ташқари жамғармаларга 
йўналтирилган маблағларни бошқа мақсадлар учун ўтказиб юбор
-
ганлиги аниқланган.
текшириш далолатномасига асосан хоразм вилоят дсбнинг 
қарори қабул қилиниб, ат «пахтабанк» Гурлан филиали томони
-
дан банк мижозларининг солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлари 
тўлов муддатлари кечиктирилганлиги сабабли унга жами 185 931,9 
минг сўм пеня ҳисобланган.
дсбнинг қарорида қайд этилган ҳуқуқбузарлик бартараф 
этилмаган ҳамда ҳисобланган пеня суммаси тўланмаган тақдирда, 
скнинг 62 – 65-моддаларига мувофиқ пеняни мажбурий равишда 
ундириш чоралари кўрилиши белгиланган.
бироқ дсб ўз ваколати доирасидан четга чиқиб қарор қабул 
қилган. Чунки ск 53-моддасининг олтинчи қисмида назарда ту
-
тилган пеня моҳиятига кўра молиявий санкция ҳисобланиб, ушбу 
кодекс 112-моддасининг иккинчи қисмида юридик шахслар ва 
Яттларга – солиқ тўловчиларга молиявий санкциялар суд тар
-
тибида қўлланилиши, солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларни 
тўлаш муддати ўтказиб юборилганлиги учун пеня ҳисоблаш, шу
-
нингдек солиқ тўловчи содир этилган ҳуқуқбузарликдаги айбини 
тан олган ва жаримани ихтиёрий равишда тўлаган ҳоллар бундан 
мустаснолиги қайд этилган.

---

212
скнинг 62 – 65-моддаларига мувофиқ эса солиқ тўловчилар-
нинг солиқ қарзлари ва уларга ҳисобланган пенялар сўзсиз унди
-
рилиши назарда тутилган.
биринчи инстанция суди даъвони қаноатлантириш ҳақида 
хулосага келган. апелляция инстанцияси суди эса қайд этилган 
ҳолатларга тегишли ҳуқуқий баҳо бермасдан ҳал қилув қарорини 
ўзгаришсиз қолдирган.
Қайд этилганларга асосан кассация инстанцияси суди суд 
қарорларини бекор қилиб, даъвони қисман қаноатлантириш, 
дсбнинг ат «пахтабанк» Гурлан филиалига нисбатан пеня 
қўллаш тўғрисидаги қарори 3-бандининг иккинчи жумласини 
ҳақиқий эмас деб топиш ҳақида янги қарор қабул қилган.