Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

8. «Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини 
ижро этиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонуни 41-
моддасининг иккинчи қисмига кўра ижро иши юритишни та-
момлаш ваколати суд ижрочисига тегишлидир.
термиз шаҳридаги «орзу–165 қурилиш» МЧж хўжалик су
-
дига мурожаат қилиб, хўжалик судининг 2007 йил 13 августда
-
ги ҳал қилув қарорига асосан ундирилиши лозим бўлган солиқ 

---

561
қарзларини тўлаганлиги муносабати билан ижро варақани ижро
-
дан чиқариб олишни сўраган.
биринчи инстанция судининг ажрими билан ариза қаноатлан-
тирилган.
апелляция инстанцияси судининг қарори билан ажрим 
ўзгаришсиз қолдирилган.
«суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро 
этиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни 41-
моддасининг иккинчи қисмига кўра, ижро иши юритишни тамом
-
лаш тўғрисидаги қарорни чиқариш ваколати суд ижрочисига те
-
гишли.
аммо биринчи инстанция суди ушбу қонун талабларига риоя 
қилмасдан, аризани мазмунан кўриб чиқиб, суд ҳужжати юзаси
-
дан ижро иши бўйича иш юритишни тамомлаган.
Қолаверса, аризада ижро ишини юритишни тамомлаш сўрал-
маган. аризада солиқ қарзларини тўлиқ тўлаганлигини важ қилиб, 
ижро варақаларини ижродан чиқариб олиш талаби қўйилган.
хпкнинг 24-моддасида бундай низоларнинг хўжалик судида 
ҳал этилиши белгиланмаган.
хпк 86-моддасининг биринчи бандига кўра агар низо 
хўжалик судида кўриш учун тегишли бўлмаса, иш юритиш туга
-
тилиши лозим.
Юқоридагиларга кўра, кассация инстанцияси суди суд қарор-
ларини бекор қилиб, иш юритишни тугатишни лозим топган.
9. Давлат органлари ва фуқаролар ўзини ўзи бошқариш ор-
ганларининг ҳужжатларини бекор қилиш тўғрисидаги даъво 
талаби хўжалик судига тааллуқли эмас.
«Ўроқ полвон авезов» Фх судга даъво ариза билан мурожаат 
қилиб, косон туман ҳокимининг 2006 йил 1 майдаги қарорини бе
-
кор қилишни сўраган.
биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори билан даъво 
рад этилган.
апелляция инстанцияси судининг қарори билан ҳал қилув 
қарори ўзгаришсиз қолдирилган.
ишнинг хўжалик судига тааллуқлилиги хпкнинг 23 ва 
24-моддалари талабларидан келиб чиққан ҳолда аниқланади. 
бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси олий хўжалик суди плену
-
ми 2007 йил 15 июндаги «биринчи инстанция судида ишларни 

---

562
кўришда Ўзбекистон Республикаси хўжалик процессуал кодек
-
сининг қўлланилиши тўғрисида»ги 162-сонли қарорининг 19-
бандида тушунтириш берилган.
хпкнинг 24-моддасида хўжалик суди томонидан ҳал этила
-
диган низолар туркуми кўрсатилган бўлиб, унинг биринчи қисми 
9-бандига кўра, хўжалик суди давлат органлари ва фуқаролар 
ўзини ўзи бошқариш органларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ 
бўлмаган, ташкилотлар ва фуқароларнинг ҳуқуқлари ва қонун би
-
лан қўриқланадиган манфаатларини бузадиган ҳужжатларини 
(бутунлай ёки қисман) ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисидаги низо
-
ларни ҳал этади.
биринчи инстанция суди даъво аризасида кўрсатилган, яъни 
туман ҳокими қарорини бекор қилиш ҳақидаги талаб хўжалик 
судида кўришга тааллуқли эмаслигига эътибор бермасдан, ишни 
мазмунан кўриб чиқиб, даъвони рад этиш ҳақида нотўғри хулоса
-
га келган.
апелляция инстанцияси суди биринчи инстанция суди то
-
монидан йўл қўйилган камчиликларни инобатга олмаган ва ҳал 
қилув қарорини ўзгаришсиз қолдирган.
шу сабабли, кассация инстанция суди суд қарорларини бекор 
қилиб, хўжалик иши бўйича иш юритишни тугатишни лозим деб 
топган.