Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

7. Бир тараф шартнома шартларини тўла ёки қисман ба-
жармаса ва шартномада бир тарафнинг ўз мажбуриятларини 
лозим даражада бажармаслиги шартномани бекор қилишга 
асос бўлиши тўғрисидаги тарафлар келишуви мавжуд бўлса, 
шартнома бир томонлама бекор қилиниши мумкин.
«бўстон агромаш файз» МЧж хўжалик судига мурожаат 
қилиб, Қорақалпоғистон Республикаси дМҚнинг 2008 йил 16 
майдаги 88-сонли шартномани бекор қилишга қаратилган хатти-
ҳаракатларини ҳақиқий эмас деб топишни сўраган.

---

40
суднинг 2009 йил 15 январдаги ажрими билан «тўрткўл-
сувқурилиш» оаж ва тўрткўл туман дси ишга учинчи шахс си
-
фатида жалб қилинган.
биринчи инстанция судининг 2009 йил 23 январдаги ҳал 
қилув қарори билан даъво рад этилган.
иш апелляция инстанцияси судида кўрилмаган.
иш ҳужжатларидан кўринишича, Ўзбекистон Республикаси 
Вазирлар Маҳкамасининг «давлат мулки айрим объектларини 
инвестиция мажбуриятлари эвазига бепул беришни жадаллашти
-
риш чора-тадбирлари тўғрисида» 2004 йил 5 майдаги 209-сонли 
қарорига асосан «тўрткўлсувқурилиш» оажнинг 54,3 фоиз 
давлат улуши 2008 йил 28 мартда ўтказилган тендер савдосига 
чиқарилган ҳамда тендер савдосида «бўстон агромаш файз» МЧж 
тендер ғолиби деб эълон қилинган.
«бўстон агромаш файз» МЧж, «тўрткўлсувқурилиш» оаж ва 
Қорақалпоғистон Республикаси дМҚ қўмитаси ўртасида 2008 йил 
16 майда 88-сонли олди-сотди шартномаси тузилган. шартномага 
кўра «бўстон агромаш файз» МЧж шартнома имзоланган кундан 
бошлаб уч ой муддатда 30 000 000 сўм миқдоридаги кредиторлик 
қарзларини ва ишчиларнинг иш ҳақларини тўлаб бериши ҳамда 
транспорт воситалари учун эҳтиёт қисмлари ва ттз–80 русумли 
трактор олиб келиш учун 70 000 000 сўмлик инвестиция кирити
-
ши лозим бўлган.
Фкнинг 236-моддасига кўра, мажбуриятлар мажбурият шарт
-
ларига ва қонун ҳужжатлари талабларига мувофиқ, бундай шарт
-
лар ва талаблар бўлмаганида эса – иш муомаласи одатларига ёки 
одатда қўйиладиган бошқа талабларга мувофиқ лозим даражада 
бажарилиши керак.
«бўстон агромаш файз» МЧж шартнома мажбуриятларини ба
-
жармаган, Қорақалпоғистон Республикаси дМҚга бизнес-режада 
кўрсатилган соф фойдани олганлиги (шартноманинг 3.6-банди), 
инвестицион мажбуриятларни бажарганлиги тўғрисида ҳар ойда 
маълумот, ҳар чоракда эса ҳисобот (шартноманинг 3.13-банди) 
топширмаган. шунинг учун, Қорақалпоғистон Республикаси дМҚ 
2008 йил 16 майдаги шартномани бир томонлама бекор қилган.
тарафлар ўртасида тузилган шартноманинг 5.5-бандида сотиб 
олувчи томонидан шартнома мажбурияти бажарилмаган тақдирда 
шартнома бир томонлама бекор қилиниши мумкинлиги қайд 
этилган.

---

41
Фк 382-моддасининг тўртинчи қисмига биноан, бир тараф 
шартномани бажаришдан тўла ёки қисман бош тортиб, қонун ёхуд 
тарафларнинг келишувида бунга йўл қўйилса, шартнома тегишли
-
ча бекор қилинган ёки ўзгартирилган ҳисобланади.
кассация инстанцияси суди Қорақалпоғистон Республика
-
си дМҚнинг шартномани бекор қилиш бўйича хатти-ҳаракатини 
қонуний деб топиб, ҳал қилув қарорини ўзгаришсиз қолдирган.