Subtropik mintaqada tarqalgan asosiy tuproq guruhlari va tasnifi

2.Subtropik mintaqaning tabiiy - iqlim sharoiti va tuproq oblastlari.
Yer shari tuproq qoplamining 20 % li subtropik mintaqada joylashgan. Mintaqa umumiy maydonining 29 % ini tog‘li hududlar ishg'ol etgan. Unga tutash mo'tadil va tropik mintaqalardan subtropik mintaqaga o ‘tish, iqlim va butun tabiatning asta – sekin miqdoriy o ‘zgarishi bilan bormasdan, yozda tropik havo, qishda esa mo'tadil havo hukmronligining almashinishi asosida ro‘y beradi. Subtropik iqlimning mohiyati ham ana shundan iborat. Subtropik mintaqa tabiatining xarakteri yana k o' p jihatdan iqlimdan tashqari litosferaning holati, ya’ni yer po‘sti yoriqlariga ham bog'liqdir. Mintaqaning g ‘arbiy qismida o ' r t a dengiz tipiga xos iqlim oblasti shakllangan bo'li b, yog'in (900 mm atrofida) asosan qishda yog'adi, yoz j uda qurg'oqchil, namlanish 59 % dan oshmaydi. Materiklarning ichkarisiga tomon qurg'oqchilik ortadi va quruq subtropik iqlim oblasti shakllanadi. Subtropiklaming sharqiy ocean bo'yi hududlarida yog'in k o ' p va yil bo'yi yoqqanligidan bir xilda nam subtropik iqlim oblasti vujudga kelgan. Subtropik mintaqada havoning o'rtacha harorati 14 °C, yozda tropik havo 26 °C gacha isisa, qishki mo'tadil havo harorati 5-6 °C, hatto 0 °C ga tushib, qor yog'adi. Mintaqada 10 °C dan yuqori bo'lgan o'rtacha sutkalik havo harorati yig'indisi 4000-8000°, vegetatsiya davri 200 kundan 365 kungacha davom etishi mumkin. Issiqlik resursi qishloq xo'jalik ekinlaridan yiliga ikki marta hosil olishga imkon yaratadi. Tuproq hosil bo'lishi asosan sial karbonatli va sho'rlangan nurash po'stida r o ' y beradi. Tuproqlarning gorizontal zonalligi cheklangan tarzda namoyon bo'lsa-da, fatsial xususiyatlar yaxshi aks etgan. Subtropiklarda asosan namlanishga bog'liq tarzda, okean sohillaridan quruqlikning ichkarisiga tomon landshaftlar va tuproqlarning almashinuvi sodir bo‘ladi. Subtropik mintaqada uch guruh tuproq oblastlari farqlanadi: l)qizil va sariq tuproqli semam o ‘rmon (subtropik semam o ‘rmon) oblasti, 2) jigarrang va sur jigarrang tuproqli kserofit - o ‘rmon va buta - dasht (subtropik kserofit - о ‘rmon va kserofit - dasht) oblasti, 3) bo‘z va turli cho'l tuproqli chala cho'l va cho‘l (subtropik chala cho‘l va c ho'l) oblasti.