Subject: Genetika group: pre-12u Student: e`zoza yashinova

Subject:Genetika group:pre-12u Student:e`zoza yashinova

y.e.y

Irsiyat va irsiy kasalliklar...

Reja:

Reja:

1.Irsiyat haqida tushuncha

2.Irsiy kasalliklarning kelib chiqish sabablari

3.Daun sindromi

4.Marfan sindromi

5 Gemofiliya

6.Irsiy kasalliklar kelib chiqishi mumkin bo`lgan holatlar.

1. Irsiyat haqida tushuncha

Zamonaviy biologiyaning asosiy muammolaridan biri Irsiyat masalasidir. Irsiyat organizmning o`z belgi va xususiyatlarini nasldan naslga o`tkazish xossasi bo`lib , shu tufayli organizmning belgi hususiyatlari nasldan naslga o`tadi. Irsiyat deb ota-onaga xos xususiytlar nasldan naslga o`tishi va bu belgi xususiyatlarning muhit ta`sirida rivojlanishiga aytiladi.

Har bir organizmning aniq rivojlanish tartibi uning irsiyati bn aniqlanadi.

Organizmning irsiyat va o`zgaruvchanlik xususiyatini o`rganadigan fanga Genetika deyiladi.

Irsiy kasalliklardan tug`ma kar, gunglik, asab ruhiy kasalliklar – shizofreniya ,aqliy zaiflik, oligofreniya ,epelepsiya, qon kasalliklari- gemofiliya, tug`ma trombotsitlarning yetishmasligi , Verlgof kasalligi,Daun kasalligi, Kleynfelter sindromi, Shershevskiy-Terner sindromi avloddan avlodga o`tadi.

Irsiy kasalliklarning kelib chiqish sabablari

• Genetik aparatdagi xatoliklar, ya`ni mutatsiyalar.
• Gen kasalliklari – genlarning zararlanishi
• Xromosoma kasalliklari
• Xromosomalar soni va sifati o`zgarishi

Daun sindromi

• Kasallik sababi : ona 30 -40 yoshda bo`lishi , narkotiklar .
• Autosoma 21-juft xromosomaning bittaga oshishi . 47 ta
• Simptonlari: bemorning boshi va ko`zlari nisbatan kichik , yuzi keng , og`zi chala ochiq , aqli zaifroq, bepusht bo`ladi .
• Oqibati: Turli organlarning tug`ma poroki ,aqliy qoloq va zaif
• Davosi: Davosi yo`q topilmagan.

Daun kasalligining tashqi belgilari : boshning dumaloq, kichikroq bo`lish va ensaning yassi tortib ,qisqarib qolgan ,liqildoqlarning kech bekilishi. Peshonaning tekis tor bo`lib, sochli joyi chegarasining past turishi . Ko`z tirqishlarining tor bo`lib , qiyshiqroq turishi , tilning qalin tortib ko`ndalangiga ketgan chuqur-chuqur egatchalari borligi . Quloq supralarining kichkinaligi, Qo`l barmoqlari yo`g`on ,yassi,kalta va qiyshaygan.

• Daun kasalligining tashqi belgilari : boshning dumaloq, kichikroq bo`lish va ensaning yassi tortib ,qisqarib qolgan ,liqildoqlarning kech bekilishi. Peshonaning tekis tor bo`lib, sochli joyi chegarasining past turishi . Ko`z tirqishlarining tor bo`lib , qiyshiqroq turishi , tilning qalin tortib ko`ndalangiga ketgan chuqur-chuqur egatchalari borligi . Quloq supralarining kichkinaligi, Qo`l barmoqlari yo`g`on ,yassi,kalta va qiyshaygan.

marfan sindromi...

ARAXNODAKTILIYA

Barmoqlarning o`rgimchaksimon tuzilishga ega, ayrim sog`lom va iqtidorli insonlarda ham uchraydi.

Masalan: Paganini Anderson, Chaykovskiy.

Gemofiliya

Eng so`nggi Rossiya imperatori Nikolay II ning o`g`li shahzoda Aleksey gemofiliya kasalligidan aziyat chekgan. Bu kasallikni shahzoda Aleksey o`zining katta buvisi , Angliya qirolichasi Viktoriyadan nasl qilib olgan.

Irsiy kasalliklar kelib chiqishi mumkin bo`lgan holatlar

Qarindoshlar o`rtasidagi nikoh

Ota-onalarning yoshlari kattaligi

Og`ir metallar ,yuqori toksinga ega bo`lgan moddalar (dioksinlar, benzopiren)

Ayrim dori darmonlar

Narkotiklar, alkogolizm

Homiladorlik vaqtida virusli kasalliklar bn og`rish…

odamlarda bizga ma`lum 10mingdan ortiq kasalliklar ichida 3-5mingtasi irsiyat bilan bog`liq...

y.e.y

E`tiboringiz uchun tashakkur!

Yashinova E`zoza Yashinovna…