Структурная трансформация Узбекистана: достижения, инструменты индустриальной политики и долгосрочные вызовы

Overvalued/Undervalued – ХҚП бўйича ҳисобланадиган курсга нисбатан валюта реал курсининг тез/секин ўсишини ифодалайди.
Агар миллий валюта курси инфляцияга нисбатан секин пасайса, у ҳолда миллий валюта ортиқча баҳоланган (чет эл валютаси эса кам баҳоланган) ҳисобланади.
Агар миллий валюта курси инфляцияга нисбатан тез пасаѐтган бўлса, у ҳолда миллий валюта кам баҳоланган (чет эл валютаси эса ортиқча баҳоланган) ҳисобланади.

Валюта курси назарияси:

9
Нисбий харид қобилияти паритети (Relative PPP theory)
Нисбий ХҚП назарияси қуйидаги ҳолларда прогнозлаштиришнинг муҳим инструментларидан ҳисобланади:

• узоқ муддатли прогнозлаштиришда номинал валюта курси ва ХҚПга оид узоқ даврли статистик маълумотлар мавжуд бўлганда (уларни коррелациялаш орқали);
• узоқ муддатли прогнозлаштиришда ўта юқори инфляция шароитида (монетар сиёсат таъсиридаги инфляция);
• мўлжалл сифатида олинган валюта курсини ҳисоблашда (бошқа макроиқтисодий кўрсаткичлар ҳам шунга мос равишда аниқлаштирилади. Бунда миллий товар ва хизматларнинг реал халқаро қиймати баҳоланади).

Валюта курси назарияси:

Нисбий харид қобилияти паритети (Relative PPP theory)
Нисбий ХҚП назариясини қўллашдаги чекловлар (валюта
курси қуйидаги ҳолларда ХҚПдан четлашади):

• соф рақобат, савдо тўсиқлари ва транспорт харажатлари билан боғлиқ ҳолатларнинг мавжуд бўлмаслиги, айнан ўша товарни ҳар хил давлатда айнан бир хил нархда мавжуд бўлишига имконият бермаслиги;
• истеъмол савати баҳосига киритилган аммо ҳудуд чегарасини кесиб ўтмайдиган бир қанча носавдо тавсифидаги товар ва хизматларнинг мавжуд бўлиши.

Бундай товар ва хизматлар нархининг жаҳон бозорига таъсири сезилмасада, аммо улар ички истеъмол савати баҳосига таъсир кўрсатади (уй-жой тўлови, гольф-клубга аъзолик бадали - Япония).