Strukturaviy tilshunoslik



Download 198,17 Kb.
bet28/62
Sana31.12.2021
Hajmi198,17 Kb.
#267871
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   62
Bog'liq
Strukturaviy tilshunoslik

O`zbek tilida


Rus tilida


Ingliz tilida

Stol ustida

O`quvchilar uchun

Ukam bilan


На столе


Для учеников

C братом

on the mable

for pupils

for my brother

Taktlar bo`g`inlarga ajraladi. Bo`g`in ham nutqning bir bo`lagidir. Bo`g`in bir yoki bir necha tovushlar birikmasining bir havo zarbi bilan aytilishidan hosil bo`ladi. Har qanday tovush bo`g`in hosil qilavermaydi. Unli tovushlargina bo`gin hosil qiladi. Masalan, maktabimiz so`zida to`rt unli ishtirok etganligi tufayli bu so`z to`rt bo`g`inga ajraladi: mak –ta –bi -miz yoki rus tilidagi книга, вода, парта so`zlari tarkibidagi unlilarga qarab ikki bo`g`inga ajraladi. Ba’zi tillarda bir bo`g`in tarkibida ikki va undan ortiq unli ishtirok etishi mumkin. Bu hodisa tilshunoslikda diftong atamasi bilan qo`llaniladi. Diftong yunoncha so`z bo`lib, “qo`sh tovush “degan ma’noni bildiradi. Ayrim tillarda bu hodisani kuzataylik :

Qirg`iz tilida – tooda – tog`da

Ingliz tilida – you – siz

Fransuz tilida – moi – men

O`zbek tilida bir unli bir bo`g`inni hosil qilganligi tufayli bu tilda monoftong (bir tovush) hodisasi xosdir . Bundan tashqari, ba’zi tillarda bir bo`g`inda uch unli tovushning birikib bo`g`in hosil qilish hodisasi ham uchraydi. Bu triftong (yunoncha so`zdan olingan bo`lib “uch unli” degan ma’noni bildiradi) deb aytiladi. Masalan, ingliz tilidagi eyes-ko`zlar; tennis player-tennischi, year-yil kabi. Bo`g`in tuzilishi jihatdan ham tillar bir-biridan farq qiladi. Jahon tillarida eng ko`p uchraydigan bo`g`in tipi “undosh + unli ”bo`lib , u qulay talaffuzi bilan ajralib turadi : qo-ra , to`- ra; му-ка , ру-ка kabi. Tillarda juda ko`p uchraydigan bo`g`in chizmalari : cv , vc , vcv , cvc , ccv, vcc, cccv , cvcc va boshqalardir .







Download 198,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish