Strategik menejment

2.5.Iste‟molchilarga yo„naltirilgan marketing strategiyalaini loyihalash
1
.
Bozor va iste‘molchilar to‗liq tushunilgandan keyin, marketing boshqaruvi 
endi iste‘molchiga yo‗naltirilgan marketing strategiyalarini loyihalashi mumkin. 
Biz marketing boshqaruvini maqsadli bozorni tanlash va u bilan samarali 
munosabatlarni qurish san‘ati va fani deb tushunsak bo‗ladi. Marketing 
menejerlarining asosiy maqasdi yuqori darajadagi iste‘molchi qiymatini 
shakllantirish orqali xaqiqiy iste‘molchilarni topish, ularni jalb etish va ular sonini 
oshirishdan iboratdir. Samarali marketing strategiyasini loyihalash uchun 
marketing menejerlari quyidagi ikkita savolga javob topishlar kerak:
- qanday iste‘molchilarga xizmat ko‗rsatamiz? 
- va bu iste‘molchilarga qanday qilib xizmat ko‗rsatamiz? 
Xizmat ko‘rsatish uchun iste’molchilarni tanlash.
 
Kompaniya avvalo kimga 
xizmat ko‗rsatish kerakligi bo‗yicha qaror qabul qilishi lozim. Uni kompaniyalar 
iste‘molchilarni segmentlarga ajratish orqali amalga oshiradi. Bazilar marketing 
boshqaruvini imkoni boricha ko‗proq iste‘molchilarni topish va bu orqali talabni 
oshirish deb hisoblaydi. Ammo marketologlar bozordagi barcha iste‘molchilarga 
xizmat qila olmasligini tushunadi. Barcha iste‘molchilarga xizmat ko‗rsatishga 
xarakat qilish orqali ular xech bir iste‘molchiga xizmat ko‗rsata olmaydi. Uning 
o‗rniga ular ayrim iste‘molchilarni tajratib olib, ularga yaxshi va samarali xizmat 
ko‗rsatishni xohlashadi. Qisqa qilib aytganda marketing boshqaruvi bu-iste‘molchi 
va talab menejmenti hisoblanadi. 
Marketing boshqaruvi yo‘nalishlari
.
Marketingni boshqarish iste‘molchilar 
bilan samarali munosabatlarni o‗rnatishga mo‗ljallangan strategiyalarni ishlab 
chiishni o‗z oldiga asosiy vazifa sifatida qo‗yadi. Ammo bu marketing 
strategiyalarini qanday falsafa olg‗a suradi? Jamiyat, tashkilot va istemolchilar 
1
Philip Kotler., Gari Armstrong. ―Prinsiples of marketing‖2014.719p

---

43
manfaatlariga qanday baho beriladi? Ko‗p hollarda bu savollar munozarali bo‗lib 
bqolmoqda.
Quyidagi beshta muqobil konsepsiyalar asosida kompaniyalar o‗z marketing 
strategiyalarini loyihalaydilar va amalga oshiradilar ya‘ni: 
-
ishlab chiqarish konsepsiyasi; 
-
mahsulot konsepsiyasi; 
-
sotish konsepsiyasi; 
-
marketing konsepsiyasi; 
-
ijtimoiy marketing konsepsiyalaridir.