Strategik menejment



Download 4,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet168/488
Sana14.01.2022
Hajmi4,87 Mb.
#365215
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   488
Bog'liq
Strategik menejment uzb

 

 

 


191 

8.2. Servis  sohasmdagi korxonalar turlari 

Barcha  mamlakatlarda  servis  faoliyati  sub’ektlari  katta,  o‘rta,  mayda  va  juda 

mayda  turlarga  bo‘linadi.  Korxonani  masshtabini  belgilashda    kriteriy  sifatida unda 

band  bo‘lgan  ishchilar  soni,  shuningdek,  qo‘shimcha  kriteriyalar  sifatida  ustama 

qiymat, aylanish,  korxona mustaqilligi va boshqalar ishlatiladi. 

Katta  korxonalar  har  bir  rivojlangan  davlatlarni  xizmatlar  sohasida  uchraydi. 

Ular  bank  biznesida,  informatsion  –  kompyuter,  turizm    ishida,    mehmonxona 

biznesida,  umumiy    ovqatlanishda,    transport,  ta’lim,  reklama,  tibbiy  xizmatlarda 

uchraydi.  Ularni  faoliyati  ko‘pgina  hollarda    milliy  chegaralardan  chiqib,  xalqaro 

bozorlarni  o‘zlashtiradi.  SHu  bilan  birgaklikda  ular  resurs  -  moliyaviy  va  kadrlar 

quvvatiga ega bo‘lgan holda,  ko‘p hollarda vaqt talabiga hozirjavobligini yo‘qotadi. 

Ular unchalik katta  bo‘lmagan yangi innovatsiyalarni ham kiritishga ojizlik qilishadi. 

Kichik,  shuningdek  (o‘ta  mayda)  korxonalar  deyarli  barcha  mamlakatlarda   

servis  xizmatini  asosiy  qismini  generatsiya  qiladi.  Servis  soxasida  kichik 

tadbirkorlikni  rivojlanishi uchun ma’lum iqtisodiy sharoitlar zarur. Bular: 

 



ishlab  chiqarish  vositalariga  va  ishlab  chiqaruvchilar  mexnatini  natijasiga 

bo‘lgan monopoliyani engib o‘tish; 

 

erkin raqobatni  ta’minlash; 



 

iste’molchilarni bozorga erkin kirib kelishini ta’minlash; 



 

to‘liq bozor informatsiyasini to‘siqsiz tarqatish va tadbirkorlarga etkazish; 



Mayda  ishlab  chiqarishlar  shaxsiy  xizmat  ko‘rsatish,  jumladan  dam  olish  va 

ko‘ngil  ochish  korxonalari,  mehmonxona  xo‘jaligi,  avtoservis,  maishiy  xizmat 

ko‘rsatish va boshqalarda rivojlanadi. Ular o‘rta, katta va o‘ta katta korxonalar uchun 

foydali bo‘lmagan servis segmentlarini egallab olishgan. Bozor tang holatga kelganda 

katta firmalar bankrot bo‘lishadi, maydalari esa yashab qolishadi. 

Servis sohasidagi o‘rta, mayda va o‘ta mayda korxonalar quyidagi afzalliklarga 

ega: 



 



ko‘p kapital xarajatlarni talab qilmaydi; 

 



innovatsiya    va  tez  o‘zgarayotgan  iste’molchilar  talabiga  mo‘ljal    olib 

dinamik tarzda  rivojlanish; 

 

yangi ishchi o‘rinlari manbai hisoblanadi; 



 

ko‘pgina shaxslarga, jumladan yangi ish boshlayotganlarga o‘z  tashviqotini  



amalga  oshirishga    ko‘maklashadi,  chunki    ularga    turli  jarayonlari  va  hodisalari 

o‘rtasidagi bog‘liqlik aniq bo‘lgan faoliyat maydonini taklif etadi; 

 

ishchilarga  birdaniga    ko‘pgina  o‘z  qobiliyatlarini  ishga  solish  imkonini 



beradi,  chunki bu erda mehnat taqsimoti o‘ta shartli bo‘lib, mehnat operatsiyalarini 

diferensiyalanishi va segmentatsiyasi  minimaldir. 




192 

Mayda    va  o‘rta  korxonalarni  ishchilari  ular  ishini  o‘ziga  xos    xususiyatlari  

tufayli  iste’molchilarni    hattoki    kuplamagan  talablariga    ham  hozirjavob  bo‘lib, 

xizmatlarni  individual  xarakterini  chuqurlashtiradi.  Bundan  tashqari,  dunyoni 

ko‘pgina  davlatlarida  o‘rta  va  mayda  servis  korxonalarida    yoshlar    o‘z  mehnat 

faoliyatini  boshlaydi,  chunki,  odamni  boshlang‘ich  tadbirkorlik  ko‘nimalarini 

egallashi, mustaqil pul ishlab topishi uchun  qulay sharoitlar yaratiladi. 

Kadrlar tarkibidagi yoshlar ulushini ko‘pligi xizmatlar sohasida yangiliklar kirib  

borishiga ko‘maklashadi. 

Ammo,  shunga  qaramasdan  servis  sohasidagi  o‘rta,  mayda  va  o‘ta  mayda 

korxonalarini  raqobatbardoshlik darajalarini katta  korxonalarga    nisbatan  ancha  past 

bo‘lishiga olib keluvchi qator tavsiflar mavjud: 

 

ular    yuqori,  doimiy  sarf-xarajatlar  bilan  bog‘liq  servis  mahsulotlarini 



o‘zlashtira olmaydi; 

 



ular hamma  bozorlarda ham  faoliyat  yuritaolmaydi,  balkim    ma’lum  tur   va 

masshtabli    bozorga  (ma’lum  foyda    darajasiga  ega  bo‘lgan  iste’molchilar  harakat 

qiladigan va boshqalar) mo‘ljal olishadi; 

 



ular ishchilariga ma’lum korporativ – iqtisodiy muhit sifatida uyushish va o‘z 

manfaatlarini himoya qilish qiyin. 

Har  bir  davlatda    hukumat  xizmatlar  sohasidagi    katta,  o‘rta  va  kichik  

korxonalar  o‘rtasidagi  optimal  nisbatni  saqlab  turishga  harakat  qiladi.  SHuningdek, 

aholiga ham turli servis korxonalari xizmatidan foydalanish juda foydali. Agar katta 

va  o‘rta  korxonalar  ko‘pgina  vaziyatlarda  mustaqil  yashay  olsa,  mayda    va  o‘rta  

mayda  firmalarni    faoliyat  yuritishi  uchun  iqtisodiy  rivojlanishni    ma’lum 

bosqichlarida davlat tomonidan qo‘llab – quvvatlab turilishi zarur. 

Hozirgi  paytda  rivojlangan  davlatlarda  servis  faoliyatini  strategiyasi  va 

samardorligi kriteriylari o‘zgarmoqda: 

 

servis  korxonalarini  boshqarish  taraqiy  ettirilmoqda,  boshqarish  turlari 



(moliyalar, personal, krizis, innovatsiya mendjmenti va boshqalar) ko‘paytirilmoqda; 

 



servis  korxonasini  ichidagi  boshqaruv  operatsiyalari  rivojlantirilmoqda: 

kon’yukturani  bashorat  qilish,  maqsadlarini  ta’riflash,  o‘z  imkoniyatlarini  baholash, 

sherik va ta’minotchilarni tanlash va boshqalar; 

 



moliyaviy  instrumentlar  to‘plamiga  (investitsiyalarni  boshqarish,  kreditlarni  

jalb  qilish, lizing, trast,  faktoring,  sug‘urta  va  boshqalar)  murojaat qilish  holatlarini 

mavjudligi.; 

 



turli  texnologiyalarni  rivojlantirish  (boshqaruv,  tashkiliy,  iste’molchilarga 

xizmat ko‘rsatish texnologiyasi va boshqalar); 

 

servis  falsafasi  chuqurlashib  iste’molchiga  yo‘natirilmoqda  (mijozga 



yo‘naltirilgan falsafa); 


193 

 



qattiq  servis  (xizmatni  bajarishga  mo‘ljallangan  me’yorlarni  bajarish)  bilan  

bir  qatorda  yumshoq  servis  (iste’molchilarni  yakka  talablariga  javob  berish  uchun 

xizmat ko‘rsatishida qo‘shimcha  operatsiyalarni bajarish) ham faoliyat yuritmoqda; 

 



to‘g‘ri  servis bilvosita servis (sotilgan tovar, ko‘rsatilgan xizmat bilan bog‘liq 

bo‘lmagan,  balkim  iste’molchi  bilan  yaxshi  munosabatlarni  saqlashga  qaratilgan) 

bilan to‘ldirilmoqda. 

Raqobat jangida narx siyosati, mahsulot narxi va sifatini o‘zaro optimal nisbati 

siyosatiga yo‘l bermoqda. O‘z o‘rnida xizmatlar sifati uni standartlashtirish va xizmat 

ko‘rsatish jarayonini xavfsizligi bilan bog‘liq. 




Download 4,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   488




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish