Strategik marketing

Vertikal  raqobat.  Tarmoqning  turli  bo‘g‘inlaridagi  vositachilar  yuqoriroq 

---

 
161 
 
 
yoki  pastroq  darajali  vositachilik  funksiyalarini  bajaradilar.  Masalan,  chakana 
sotuvchilar  ulgurji  savdogarlarning  funksiyalarini  bajarishi  va  aksincha  ulgurji 
sotuvchilar chakana savdo bilan shug‘ullanishi mumkin. 
Sotish  kanallari  o‘rtasidagi  raqobat.  Bu  holda  butun  kanallar  bir-biri  bilan 
raqobatlashadi.  Masalan,  an’anaviy  sotish  tarmog‘i  tovarlarni  pochta  orqali  sotish 
bilan raqobatlashadi. 
Sotish  tizimida  so‘nggi  o‘n  yilliklarda  yuz  bergan  evolyusiya  barcha  turdagi 
vositachilar  o‘rtasidagi  raqobatni  keskin  kuchaytirib  yubordi.  Vertikal  marketing 
tizimlarining  rivojlanishi  bu  raqobatning  ko‘rinishlaridan  biri  bo‘lib,  ularni  quyida 
ko‘rib chiqamiz. 
 
(1) Taqsimot kanali turlari 
 
Vеrtikal-intеgratsiyalashgan 
 
An'anaviy 
 
Boshqaruv 
 
Shartnomaviy 
 
Shaxsiy 
 
(2) Taqsimlash intеnsivligini talab kilish darajasi 
 
Intеnsiv 
 
Sеlеktiv 
 
Eksklyuziv 
 
(3) Taqsimlash kanali tuzilishini aniqlash