Strategik marketing

7.1-rasm. Yangi tovarlar haqidagi g‘oyalarni saralash egri chizig‘i  
 
Innovatsiya  jarayonining  mazkur  bosqichida  baholash  usullari  sifatida  chek-
varaqlar  va baholash shkalasi qo‘llaniladi. Chek-varaqlar tovar qanday hajmda talab 
qilinishi  yoki  umuman  talab  qilinmasligini  aniqlashga  imkon  beradi.  Chek-varaq 
savollariga javoblar batafsil beriladi, kerak bo‘lsa mos keluvchi tadqiqotlar keltiriladi. 
Chek-varaq  tovarning  innovatsiya  jarayoni  doirasida  tavakkalchiliklarning  qanday 
turlari  mavjud  bo‘lishini  ko‘rsatadi.  Chek-varaqdan  foydalanish  yuzaga  kelish 
ehtimoli  yuqori  bo‘lgan  tavakkalchiliklarning  oldini  olish  imkoniyatlarini  oldindan 
baholashga ko‘maklashadi. 
Baholash me’yori uslubi g‘oyani uning barcha asosiy omillarining ahamiyatini 
chamalab,  solishtirib,  taqqoslab  ko‘rish  yo‘li  bilan  baholashga  imkon  beradi. 
Muhimlikni  o‘lchash  uchun    0,  +1,  +2  va  —  1,  —2  shkalasidan  foydalaniladi.  Bu 
uslub  baholashni  jadval  shaklida  yoki  grafik  chizma  ko‘rinishida  amalga  oshirishga 
imkon  yaratadi.  Har  bir  omilning  salmog‘ini  miqdoriy  baholashdan  foydalanish 
imkoniyatining yo‘qligi bu usulning kamchiligi hisoblanadi (7.2-jadval).  
Baholash  me’yori uslubi tahlil qilinayotgan omillar  mazkur g‘oyani xaridorlar 
uchun  qiziqish  uyg‘otadigan  tovarga  aylantirishga  qay  darajada  xizmat  qilishini 
baholashga  imkon  beradi.  Har  bir  omil  bir  qator  baholar  olib,  ulardan  har  biri 

---

 
145 
 
 
g‘oyaning zarur talablarga qanchalik mos kelishini ko‘rsatadi. Har bir omil bo‘yicha 
ballar  summasi  aniqlanib,  ularning  asosida  g‘oya  ko‘rib  chiqilgan  omillar  bo‘yicha 
alohida  yoki  birgalikda  baholanadi.  Shu  tariqa  baholash  shkalasi  usuli  yangi  tovar 
g‘oyasini  ma’lum  bir  ehtimolga  ega  bo‘lgan  holda  miqdoriy  baholash  imkonini 
beradi.